ปี่แก้วนางหงส์

ที่เวทีประชันกำลังประชันกันเต็มที่ คนดูเอาเงินใส่กระจาดให้ทั้งสองวงไม่ต่างกัน เจ้าคุณบอกกำนันว่าอยากฟังเดี่ยวปี่ดูบ้าง มองที่วงจางวางพ่วงถามว่าไหนว่าคนปี่ฝีมือดีเป็นผู้หญิงไม่ใช่รึ กำนันบอกว่ามีเหตุติดขัดแม่พิกุลเลยไม่ได้มาประชันด้วย เจ้าคุณพิชัยบอก

ถ้าอย่างนั้นก็เริ่มเลย

พิกุลพายเรือมาส่งสุดที่ท่าน้ำวัดแล้ว สุดไปปะรำไม่ถูก ขอให้พิกุลพาไป พิกุลขอส่งแค่นี้แล้วผลักหัวเรือออก สุดเดินเข้าวัดแต่ไม่รู้จะไปทางไหน จู่ๆพิกุลมาดักหน้าพาไป

คณะนายฉ่อยสำนักบ้านเขางูเริ่มเป่าประชันเพลงทยอยเดี่ยว นายเชยวงจางวางก็จับปี่พร้อมเป่า

พิกุลพาสุดมาถึงหน้าเวทียืนปะปนกับชาวบ้านอื่นฟังเสียงปี่ทยอยเดี่ยวจากคณะนายฉ่อยที่สะกดคนฟังจนเงียบงัน พิกุลเองก็เคลิ้มกับเสียงปี่ เจ้าคุณพิชัยพยักหน้าอย่างพอใจเมื่อเพลงจบ

จางวางนิ่งไปพักหนึ่งแล้วส่งสายตาให้นายเชยเริ่มประชัน นายเชยเริ่มมีอาการผิดปกติแต่ก็ไม่ยอมวางปี่จนถึงช่วงทอดทำนองยาวนายเชยก็ยิ่งแย่เสียงปี่ขาดเป็นห้วงๆ จางวางตกใจขึ้นเวทีไปดูนายเชยแล้วมองไปทางเจ้าคุณพิชัย เจ้าคุณหันไปเรียกหลวงแพทย์ที่นั่งข้างๆให้ไปดูอาการนายเชย

หลวงแพทย์บอกว่าอาการนายเชยดูท่าไม่ดี กำนันเสนอให้เลิกประชันเสียตอนนี้ไหม จางวางตัดใจบอกว่าตนไม่ให้ลูกวงตายคาเวทีหรอก กำนันถามว่าจางวางยอมใช่ไหม จางวางลังเลตัดใจกำลังจะพยักหน้า

“พี่พ่วง” เสียงเพียรเรียกอย่างร้อนใจ จางวางหันมองเห็นพิกุลถือปี่ในมือมีเพียรกับสุดขนาบข้าง

จางวางพ่วงตกใจจะพูดอะไรบางอย่างแต่เสียงฟ้าร้องครืนจนทุกคนเงียบแปลกใจที่จู่ๆฝนก็ตกลงมาจึงพากันวิ่งหลบฝน กำนันถามจางวางจะเอาอย่างไร จางวางตัดสินใจสั่งพิกุล

“ขึ้นไปแทนไอ้เชยเดี๋ยวนี้”

พิกุลยิ้มยกปี่ท่วมหัวแล้วก้าวไปแทนที่นายเชยท่ามกลางสายตาของทุกคน พอพิกุลเป่าเสียงแรกก็เหมือนมนต์สะกดผู้ฟัง ไม่เว้นแม้แต่เจ้าคุณพิชัย ทุกคนเหมือนต้องมนต์จนพิกุลเป่าจบเพลงวางปี่ลง

ชาวบ้านคนหนึ่งเอาเงินไปใส่ในกระบุงที่หน้าวงจางวางพ่วงแล้วผู้ชมเกือบทั้งหมดก็ทยอยเอาเงินมาใส่กระบุงหน้าวงจางวางพ่วงเพียงฝั่งเดียว นายฉ่อยถึงกับอ้าปากค้าง แต่จางวางพ่วงกลับมีสีหน้านิ่งคิดถึงเหตุการณ์ที่บ้านเมื่อเย็นนี้...

ที่ชานเรือนบ้านจางวาง...พิกุลนั่งก้มหน้ามองปี่ในมือนิ่ง ในขณะที่จางวางนิ่งเงียบฟังเพียรอธิบายว่าตนเห็นปี่อยู่ในย่ามจางวางจึงยัดใส่มือลูก พิกุลขอโทษที่ลองปี่เลานี้โดยไม่ได้บอกพ่อ บอกว่าจะไม่หยิบมาเป่าอีกแล้ว

“อย่างนั้นพี่พ่วงก็ต้องโกรธฉันด้วยที่ถือวิสาสะยื่นปี่นี้ให้มัน เพราะฉันเห็นว่าไม่มีทางอื่นที่จะรักษาหน้าวงของเราไว้ พี่เอาสมบัติของพี่คืนไปเถอะ จะเอาไปซ่อนที่ไหนก็ตามใจพี่ ฉันจะไม่ยุ่งกับมันอีก”

เพียรหยิบปี่คืนให้ แต่จางวางกลับมองนิ่งก่อนตัดใจบอกว่า

“มันไม่ใช่สมบัติของข้าอีกแล้ว” มองพิกุลบอกว่า “นี่เป็นสมบัติของมัน แม่เพียร”