เฮติเป็นสาธารณรัฐเก่าแก่เป็นอันดับ 2 ในทวีปอเมริการองจากสหรัฐฯ อยู่ในหมู่เกาะเวสต์อินดีส ทะเลแคริบเบียน มีพื้นที่เพียง 2.7 หมื่นตารางกิโลเมตร (ขนาดพอๆ กับจังหวัดนครราชสีมา) เมืองหลวงชื่อกรุงปอร์โตแปรงซ์เฮติเป็นประเทศที่ผู้คนมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ลำบากเพราะอยู่ในแนวพายุเฮอริเคน เป็นประเทศขนาดเล็กที่เดี๋ยวมีน้ำท่วม เดี๋ยวมีแผ่นดินไหว ทั้งประเทศอยู่ได้เพราะการเกษตรและอุตสาหกรรมเบา หลักๆ ก็พึ่งพากาแฟ โกโก้ มะม่วง อ้อย ข้าวเจ้า ข้าวโพด ซึ่งราคาก็ขึ้นๆ ลงๆยุคหนึ่งคนอเมริกันชอบไปเฮติเพราะอยากไปเดินหาดทรายสวยงาม อยากไปเห็นวัฒนธรรมที่มีสีสัน แต่ปัญหาหลักที่เป็นอุปสรรคต่อการท่องเที่ยวของประเทศนี้ก็คือ ด้านสุขอนามัย ยุคที่โรคเอดส์ ระบาดใหม่ๆ เฮติมีปัญหามากจนคนไม่กล้าไปเยือน แถมเฮติยังมีอหิวาตกโรคระบาดบ่อยการฆ่าประธานาธิบดีไม่ใช่เรื่องใหม่ในเฮติ ร้อยกว่าปีที่แล้ว 28 กรกฎาคม 2458 ประชาชนรุมประชาทัณฑ์ประธานาธิบดีกีโยม ซัม จนตาย ประเทศนี้มีปฏิวัติรัฐประหารบ่อย บางครั้งก็โดนสหรัฐฯส่งทหารนาวิกโยธินเข้าไปยึด (เช่นยุคประธานาธิบดีวูดโรว์ วิลสัน) เพื่อบังคับให้เฮติยอมให้สหรัฐฯเข้าไปควบคุมการเงินและการเมือง สหรัฐฯเข้าไปเก็บภาษีศุลกากรเอง ให้ทหารนาวิกโยธินสหรัฐฯจัดเลือกตั้ง แถมแก้ไขรัฐธรรมนูญให้ชาวต่างชาติเป็นเจ้าของที่ดินในเฮติได้ที่เฮติยุ่งเป็นฝอยขัดหม้ออยู่ทุกวันนี้ มีปัญหาจากที่สหรัฐฯก่อเอาไว้เยอะครับ ตอนที่สหรัฐฯส่งทหารนาวิกโยธินเข้าไปยึดและปกครอง ก็แบ่งแยกผู้คนแต่ละเผ่าพันธุ์ ให้พวกมูลัตโตชั้นสูงคุมรัฐบาล (แต่เพียงในนาม) กีดกันพวกเฮติผิวดำไม่ให้รับราชการและบังคับให้ไปเป็นกรรมกรสร้างถนน สหรัฐฯใช้นาวิกโยธินคุมเฮติจนถึงยุคแฟรงกลิน ดี รูสเวลต์ ก็ถอนตัวออกตามนโยบายเพื่อนบ้านที่ดี (แต่ก็ยังคุมการเงินของเฮติ)ถ้าจะเขียนถึงการปฏิวัติรัฐประหารในเฮติ ผมว่าเขียน 3 วันก็ไม่จบ เดี๋ยวมีรัฐบาลเฉพาะกาล เดี๋ยวกองทัพบกจัดให้มีการเลือกตั้ง เดี๋ยวทหารอนุญาตให้ผู้สมัครเพียงคนเดียวหาเสียงได้ (เช่นยุคของนายแพทย์ฟร็องซัว ดูวาลีเย) บางครั้งมีการทำร้ายฝ่ายตรงข้ามทางการเมือง ทั้งลักพาตัว ทุบตี ทรมาน และฆ่ากันทีหนึ่งมากกว่า 3,000 คน จนต้องนั่งเรือเล็กลี้ภัยมาที่รัฐฟลอริดา สหรัฐฯ จับได้ก็นำพวกนี้ไปกักกันที่ฐานทัพเรือกวนตานาโมในคิวบาพ.ศ.2551 ราคาข้าวสูงขึ้นร้อยละ 50 ผู้คนที่อดอยากก็ก่อจลาจลบุกเข้าไปฉวยสินค้าจากร้านค้า พอถึง 12 มกราคม 2553 ก็เกิดแผ่นดินไหวที่มีความรุนแรงถึง 7 ริกเตอร์ สิ่งก่อสร้างทั้งหลายถูกทำลายเกือบหมด ไม่ว่าจะเป็นทำเนียบประธานาธิบดี รัฐสภา สิ่งก่อสร้างสำคัญ ตอนแรกมีรายงานว่า มีคนตายมากถึง 2.3 แสน ตอนหลังมาแก้ตัวเลขให้เหลือเพียง 4.6-8.5 หมื่น จากนั้นก็ตามมาด้วยพายุเฮอริเคน และการระบาดหนักของอหิวาตกโรคที่มีคนตายเป็นพันคนการเลือกตั้งแต่ละครั้งเต็มไปด้วยบัตรปลอมที่ถูกนำไปเวียนเทียน เมษายน 2554 ความวุ่นวายจากการเลือกตั้งเกิดแรงจน กกต. ต้องประกาศให้มีแชล มาร์เตลลี (สวีตมิกกี) นักร้องหวานใจคนจนชนะเลือกตั้งรอบ 2 ได้เป็นประธานาธิบดี ซึ่งพอเป็นผู้นำแล้วก็ทำงานไม่เป็น จนมีการเลือกตั้งใหม่ใน พ.ศ. 2558 กกต. ก็ต้องประกาศเป็นโมฆะ รัฐสภาต้องลงมติเลือกรักษาการประธานาธิบดี เอ้า พายุเฮอริเคนมาอีกแล้ว คนตายไปอีกหลายพัน ตามด้วยอหิวาตกโรคอีกแล้ว20 พฤศจิกายน 2559 โฌเวเนล โมอิส ชนะเลือกตั้ง สาบานตนเป็นประธานาธิบดีเมื่อ 7 กุมภาพันธ์ 2560 ขึ้นมาแล้ว แกก็แก้ไขปัญหาอะไรไม่ได้ แต่ละวันมีแต่เรื่องปวดหัวด้านการค้ามนุษย์ การขนถ่ายโคเคนของพวกโคลอมเบีย และธุรกรรมการเงินผิดกฎหมาย7 กรกฎาคม 2564 โมอิส ถูกยิงตายในทำเนียบประธานาธิบดี มีคนถามผมถึงประเทศนี้ ว่าอนาคตของเฮติจะเป็นอย่างไรผมตอบสั้นๆ ว่า วุ่นวายไม่จบดอกครับ.นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัยsonglok1997@gmail.com
