ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ หนึ่งในพืชอาหารสัตว์ที่มีความ ต้องการสูงมาก เรียกได้ว่า ทำเท่าไรก็ยังไม่พอกับความต้องการ โดยเฉพาะปัจจุบันมีการนำข้าวโพดต้นสดพร้อมฝักมาหมัก หรือที่เรียกว่า “ข้าวโพดช็อป” เป็นการเพิ่มมูลค่า เพราะนิยมนำไปเป็นส่วนผสมในการผลิตเป็นอาหารผสมสำเร็จรูป ที่เกิดจากการนำอาหารหยาบและอาหารข้นมาผสมกันในอัตราส่วนที่เหมาะสม (TMR)จังหวัดลพบุรี เป็นแหล่งเลี้ยงโคนมอันดับต้นๆของภาคกลาง จึงมีความต้องการใช้ข้าวโพดต้นสดพร้อมฝัก ในรูปแบบของข้าวโพดช็อปประมาณปีละ 30,000 ตัน วิสาหกิจชุมชนแปลงใหญ่ข้าวโพดช็อป ต.หัวลำ อ.ท่าหลวง จ.ลพบุรี นอกจากจะรวมกลุ่มแปลงใหญ่ตามนโยบายของรัฐแล้ว ยังประสบความสำเร็จในการผลิตข้าวโพดช็อป ด้วยนโยบาย ตลาดนำการผลิต “แต่เดิมชาวบ้านแถบนี้มีรายได้หลักจากพืชไร่ ทั้งมันสำปะหลัง และอ้อยโรงงาน แต่ก็มีรายได้แค่ปีละครั้ง จึงเริ่มมาปรับเปลี่ยนปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ เพราะทั้งใช้น้ำน้อยเหมาะสมกับพื้นที่ และปลูกได้มากกว่าปีละครั้ง ที่สำคัญมีแหล่งเพาะเลี้ยงวัวทั้งวัวนมวัวเนื้อกันค่อนข้างมาก ทำให้ตลาดน่าจะเปิดกว้าง ต่อมากลับมีปัญหาเรื่องแหล่งน้ำ โดยเฉพาะตอนฝนทิ้งช่วง สำนักงานเกษตรอำเภอท่าหลวง และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้เข้ามาให้คำแนะนำให้ทำข้าวโพดช็อป เพราะอายุเก็บเกี่ยวสั้นกว่าปลูกเอาฝักอย่างเดียว ไม่ต้องรอ 80-85 วัน และได้ราคาดี จึงทำมาจนปัจจุบัน”นางสุริยา เลิศสรานนท์ ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแปลงใหญ่ข้าวโพดช็อปบอกถึงที่มาของกลุ่ม... จากนั้นในปี 2561 จึงเริ่มรวมกลุ่มเป็นแปลงใหญ่ตามนโยบายของรัฐ จนปัจจุบันมีสมาชิกทั้งสิ้น 227 ราย จากนั้นก็ช่วยกันหาช่องทางตลาด เพราะบางพื้นที่ หากมีน้ำเพียงพอ เกษตรกรก็จะสามารถปลูกได้ถึงปีละ 3 ครั้ง ฉะนั้นจึงหันมาใช้นโยบาย “ตลาดนำการผลิต” โดยจัดทำบันทึกข้อตกลงสัญญาซื้อขาย (MOU) กับสหกรณ์ต่างๆทั้งภายในจังหวัดและภายนอกจังหวัด ผลผลิตส่วนใหญ่ 70% ส่งจำหน่ายให้กับสหกรณ์ภายนอกจังหวัด ได้แก่ สหกรณ์โคนมสวรรคโลก จังหวัดสุโขทัย สหกรณ์โคนมปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา และสหกรณ์ โคนมมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี ฯลฯ ส่วนอีก 30% ส่งจำหน่ายให้กับสหกรณ์ภายในจังหวัดลพบุรี ได้แก่ สหกรณ์โคนมพัฒนานิคม สหกรณ์โคนมชัยบาดาล สหกรณ์โคนมท่าวุ้ง สหกรณ์โคนมหนองรี และฟาร์มโคขุน อำเภอท่าวุ้งนอกจากนี้ กลุ่มวิสาหกิจฯ ยังมีการขายปลีกข้าวโพดช็อปหน้าฟาร์ม ในรูปแบบบรรจุถุงขนาด 25 กก. ราคาถุงละ 55 บาท และอัดเป็นก้อนพร้อมแร็ปพลาสติกขนาด 50-70 กก. ขนาด 300-400 กก. และขนาด 800-900 กก. ขายราคาตันละ 2,400 บาท ถือเป็นรายได้เสริมของกลุ่มอีกทางหนึ่ง ทั้งนี้ กลุ่มมีพื้นที่ปลูกข้าวโพดต้นสดพร้อมฝักรวม 2,927 ไร่ มีต้นทุนการผลิตจนถึงเก็บเกี่ยวไร่ละ 6,117 บาท/รอบการผลิต สามารถผลิตเป็นข้าวโพดช็อปได้ไร่ละ 8 ตัน รวมที่ผลิตได้ทั้งหมด 23,416 ตัน/รอบการผลิต ใน 1 ปี สามารถผลิตได้ 3 รอบ ให้ผลตอบแทนไร่ละ 12,400 บาท/รอบการผลิต ทำกำไรได้ไร่ละ 6,283 บาท/รอบการผลิต โดยราคาข้าวโพดช็อป ที่เกษตรกรขายได้ ณ เดือนพฤศจิกายน 2563 เฉลี่ย กก.ละ 1.55 บาทข้าวโพดช็อป นอกจากจะช่วยเพิ่มรายได้ให้เกษตรกร โดยเฉพาะการปลูกพืชใช้น้ำน้อยหลังนาแล้ว การใช้ข้าวโพดทั้งต้นและฝัก ยังเป็นอีกหนทางลดการเผาตอซัง สาเหตุหลักของการเกิดฝุ่น PM 2.5 ที่สำคัญสอดคล้องกับนโยบายลดพื้นที่ไม่เหมาะสมในการปลูกข้าวมาปลูกพืชชนิดอื่นที่เหมาะสม และมีตลาดรองรับแต่ไม่ใช่จะสุ่มสี่สุ่มห้าทำข้าวโพดช็อปที่ไหนก็ได้ ต้องดูให้ดีก่อน แหล่งเพาะปลูกอยู่ใกล้แหล่งน้ำ และแหล่งฟาร์มปศุสัตว์หรือไม่ด้วย. กรวัฒน์ วีนิล
