แม้จะยังไม่ถึงฤดูเห็ดโคน...แต่ที่ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง ต.แม่อ้อ อ.พาน จ.เชียงราย ของนายพงศกร อุปละ ครูสอนวิชาการงานอาชีพ ร.ร.แม่อ้อวิทยาคม กลับมีเห็ดโคนขาวผุดโผล่มาให้เก็บกินเก็บขายได้ทั้งปี ปีละ 4 ครั้งนั่นเป็นผลมาจากนำเทคนิคเพาะเห็ดตับเต่าของตัวเองที่ประสบความสำเร็จมาต่อยอดทำฟาร์มเห็ดโคนขาว ในสไตล์เลียนแบบธรรมชาติ...ยืมมือปลวกให้มาช่วยเพาะเลี้ยงเห็ดโคน “สปอร์เห็ดโคนเป็นอาหารของปลวก ในธรรมชาติจึงมีเห็ดโคนออกมาได้แค่ปีละครั้ง หลังแมลงเม่าบินออกจากรังผสมพันธุ์ จำนวนประชากรปลวกที่กินสปอร์ลดลง เลยเป็นช่วงเดียวที่สปอร์สามารถงอกเป็นเห็ดได้”ความรู้จากตรงนี้ ครูพงศกร จึงคิดหาวิธีเพาะเห็ดโคนขาวให้ได้ทั้งปี เพิ่มจำนวนสปอร์เห็ดโคนในรังปลวกให้มีมากขึ้น...ทำได้ทั้งในพื้นที่มีรังปลวกอยู่แล้ว และในพื้นที่ไร้รังปลวกยังทำฟาร์มเห็ดโคนได้ด้วยการนำเชื้อเห็ดโคนขาวที่ได้จากจาวปลวก 1 กก. มาละลายในน้ำฝน 1 ลิตร ตามด้วยเติมรำละเอียด 0.5 กก.+ ข้าวสวย 0.5 กก.+น้ำตาลทรายแดง 0.5 กก.+สารกระตุ้นเชื้อรา 20 ซีซี ปิดฝาให้มิดชิด หมักทิ้งไว้ 30-60 วัน รอจนกว่าจะเกิดฝ้าขาวให้เห็นบนผิวน้ำหมัก...หัวเชื้อพร้อมนำไปใช้งานพื้นที่มีรังปลวกอยู่แล้ว ...ขุดดินรอบๆ ห่างจากรังปลวก 1 เมตร เมื่อเจอตัวปลวกงาน ปลวกทหาร นำหัวเชื้อ 600 ซีซี ผสมน้ำฝน 3 ลิตร ราดลงไปบนตรงบริเวณนั้น เพื่อปลวกจะนำหัวเชื้อเห็ดโคนไปไว้ที่รังปลวก ปล่อยทิ้งไว้ 6-12 เดือน จะเริ่มมีเห็ดโคนงอกมาให้เห็น หลังจากเก็บเห็ดหมด เอาน้ำมาราดรดตรงบริเวณที่เห็ดขึ้นให้เปียกชุ่ม...ทำอย่างนี้ทุกครั้งหลังเก็บเห็ดหมด ปีหนึ่งจะมีเห็ดโคนขาวออกมาให้เก็บได้ปีละ 4 ครั้งส่วนพื้นที่ไม่มีรังปลวก แต่อยากได้เห็ดโคนไว้กินไว้ขาย ครูพงศกร แนะให้หาพื้นที่ร่มรำไรใต้ต้นไม้ใหญ่สร้างรังปลวก...ด้วยการนำเศษใบไม้แห้ง กล่องกระดาษมาวางสุมกอง เป็นอาหารล่อให้ปลวกมาสร้างรัง ทิ้งไว้ประมาณ 1 สัปดาห์ เมื่อเริ่มเห็นตัวปลวก นำหัวเชื้อเห็ด 600 ซีซี ผสมกับน้ำฝน 3 ลิตร ราดรดลงไป ทิ้งไว้ประมาณ 3-6 เดือน จะเริ่มมีเห็ดโคนงอกขึ้นมา จะเก็บกินเก็บขายก็ได้ แต่ต้องเหลือเห็ดไว้พอสมควร...ปล่อยให้บานเต็มที่จนแห้งเหี่ยว เพื่อจะได้เพิ่มปริมาณสปอร์ในพื้นที่ จากนั้นรดน้ำให้เปียกชุ่ม ภายใน 3 เดือนจะมีเห็ดโคนขาวงอกขึ้นมาใหม่อีกหน เก็บเห็ดหมด ราดน้ำลงไปให้ชุ่มอีกครั้ง ทำอย่างนี้ไปเรื่อยๆ จะได้เก็บเห็ดโคนทุกๆ 3 เดือนเคล็ดลับจะให้ได้เห็ดมาก ขึ้นหนาแน่น ครูพงศกรบอกว่า อย่าแค่ราดน้ำอย่างเดียว...ต้องหาอาหารจำพวกเศษใบไม้ กล่องกระดาษมาวางทิ้งบำรุงเลี้ยงปลวกด้วยจากทำมาแล้ว พื้นที่แค่ 20 ตารางเมตร จะมีเห็ดโคนให้เก็บรุ่นละ 20 กก. สนใจเรียนรู้รายละเอียดติดต่อได้ที่ 08-1980-7692...ขอบอกไว้ก่อน เพาะเห็ดโคนแบบนี้ไม่เหมาะที่จะทำในพื้นที่ใกล้บ้านนะท่าน.ชาติชาย ศิริพัฒน์
