ลูกทะเลที่เคยร่อนเร่หาปลา ทะเลอันดามัน เมื่อปี 2507 อย่างผม นึกภาพไม่ออก หากเทียบกับปลาฉลาม ปลาอินทรีตัวใหญ่ น้ำหนัก 72.5 กก. ที่นักตกปลาตกได้ในน่านน้ำภูเก็ต เมื่อไม่กี่วันที่ผ่านมา
ขนาดของมัน จะใหญ่จะยาวสักเท่าไหร่
ปลาอินทรี ขนาดที่คุ้นเคย ไม่ว่าจะจากทะเลอ่าวไทย หรือฝั่งอันดามัน ใหญ่และยาวเต็มที่ก็แค่ใกล้ศอก
ปีนั้น เรืออวนลากลำเล็กๆ หาปลาประจำอยู่ใกล้ๆเกาะตะรุเตา เคยจับได้ ปลาใหญ่สองตัว ตัวแรกปลากระเบนราหูตัวใหญ่ ตัวสองปลาฉนากยักษ์ (คล้ายฉลาม มีฟันเป็นซี่ๆยื่นยาวออกจากหัว)
ขนาดของมันใหญ่มาก จึงติดอยู่แค่ปากอวน ไต้ก๋งสั่งวิ่งเรือไปที่อ่าวสนเกาะตะรุเตา ลากขึ้นหาด ช่วยกันเอามีดชำแหละเป็นชิ้นๆ จึงเอามันขึ้นเรือได้
เจอปลาใหญ่ ตัวใหญ่ถือว่าเป็นเรื่องธรรมดา จนเมื่อได้ข่าวกุ้งขึ้นแถวเกาะลันดา กระบี่
ข่าวกุ้งขึ้นเหมือนข่าวเจอขุมทองคำ กุ้งอั้งคา กุ้งแชบ๊วยแพงกว่าสัตว์น้ำอื่น เรือเราก็รอนแรมไป กู้อวนขึ้นเจอแต่กุ้ง กุ้ง และกุ้ง ปลาใหญ่น้อยปนมาบ้าง ก็ราวร้อยละสิบ
วิธีเลือกปลาที่เคยก็เปลี่ยนไป วางกระชะไว้กลางกองกุ้ง เลือกปลาโยนใส่ เขี่ยกุ้งลงไปกองข้างตัว
สัตว์น้ำส่วนน้อยคือปลา ที่พบคือปลาทราย (ซัวเจียม) ปลาจะละเม็ดขาว (แป๊ะเชีย) และปลาใบขนุน (อั้งน้ำ)
ปลาใบขนุนราคาดี แม้ไม่เท่าจะละเม็ดขาว แต่ที่เจอที่นี่ ผมเอาใส่ฝ่ามือ ยังยาวเกินไปอีกสี่นิ้ว
ขนาดของปลาใหญ่ขนาดนี้ ลูกเรืออ่าวไทยไม่เคยเจอ มาเจอก็ที่ฝั่งอันดามัน ยืนยันว่า สภาพแวดล้อมน่านน้ำแถวนี้ อุดมสมบูรณ์ดีเหลือเกิน
ประสบการณ์ต่อมา เรื่องปลาทู
ขนาดปลาทูสาวอ่าวแม่กลองที่ทองอยู่ หะรินสวัสดิ์ หักคอใส่เข่งนึ่งไปขายที่โพธาราม เป็นที่มาฉายา “หน้างอคอหัก” ตัวสวยพอดีๆ ปลาทูตาเตี๊ยะ ที่ผมเพิ่งกินจากร้านจินดาแม่กลอง ขนาดว่าเขื่องแล้ว ยังไม่ถึงฝ่ามือ
...
วงจรปลาทู ผู้รู้ว่ามันเกิดแถวหมู่เกาะอ่างทอง หน้าสุราษฎร์ธานี ว่ายทวนกระแสน้ำ ผ่านชุมพร ประจวบฯ เพชรบุรี มาโตเป็นสาวสวยเต็มที่ที่แม่กลอง
สมัยรัชกาลที่ 5 เคยมีคำสั่งห้ามทำละมุ (โป๊ะจับปลาขนาดย่อม) ทางการเห็นว่าปลายังเล็กเกินไป ต้องให้เวลาว่ายต่อไป อีกสักระยะหนึ่ง
ไม่กี่ปีมานี่ ท่านผู้ใหญ่ที่มักให้ของกินกลับบ้าน ให้ปลาทูตัวใหญ่ยาวกว่าสองฝ่ามือ นี่คือปลาทูอินโดนีเซีย เห็นขนาดแล้วไม่คุ้น แต่รสชาติ “มัน” แปลกลิ้นกว่าปลาทูแม่กลอง
เจอปลาทูใหญ่ยักษ์ขนาดนั้นก็ยืนยัน ทะเลอินโดนีเซีย อุดมสมบูรณ์มากกว่าทะเลไทย เหตุเพราะไม่มีเรือหาปลามากมายเหมือนในทะเลไทย
ทะเลอินโดนีเซีย เป็นน่านน้ำผืนเดียวกับทะเลอันดามัน เมื่อทะเลได้พักฟื้นปรับตัวจากเรือประมง จึงไม่แปลก ที่ปลาในเขตคุ้มครองจะมีอายุยืน โตขึ้นใหญ่ขึ้น
การเจอปลาอินทรียักษ์ขนาดน้องฉลามจึงถือเป็นปรากฏการณ์ยืนยัน ทะเลย่านภูเก็ต กระบี่ พังงา...ได้รับการดูแลอย่างดีทีเดียว
กรมประมง จะคุยว่าเป็นผลงานก็คุยไป สำหรับผมเห็นว่า ปัญหาเรือประมงต่างๆ ที่ขัดแย้งกับปัญหาเกาะแก่งแหล่งท่องเที่ยว ที่เคยหมักหมมสะสมมานาน ได้ผสมกลมกลืน จนถึงจุดลงตัว
ช่วยรักษาทะเลอันดามันย่านนั้นกันไว้ให้ดีก็แล้วกันอีกไม่ช้า ผมหวังว่า เราจะเจอปลาทูยักษ์แบบปลาทูอินโดนีเซีย อีกสักตัวสองตัว.
กิเลน ประลองเชิง