ตามที่ รองนายกฯ วิษณุ เครืองาม ทำหน้าที่เป็น ประธานจัดทำข้อเสนอการปฏิรูปกิจการตำรวจ เห็นชอบข้อเสนอของ คณะอนุกรรมการปฏิรูปตำรวจ โดยมี ชาญเชาวน์ ไชยานุกิจ อดีตปลัดกระทรวงยุติธรรมเป็นประธาน ซึ่งวิเคราะห์จากสภาพปัญหาเป็นกรณีศึกษา พร้อมจัดทำข้อเสนอแนะเกี่ยวกับระบบการสอบสวน ระบบงาน นิติวิทยาศาสตร์ อำนาจหน้าที่ และภารกิจตำรวจ ระบบการบริหารงานบุคคลและระบบค่าตอบแทน
ทั้งหมดนี้เป็นรายงานทางด้านวิชาการที่นำเอาข้อเท็จจริงของตำรวจไทยและตำรวจของต่างประเทศ มาเปรียบเทียบให้เห็นความแตกต่างเพื่อใช้เป็นข้อมูลในการสนับสนุนการวิเคราะห์ปัญหาได้อย่างรอบด้าน
ทั้งนี้ มีการเสนอแนวทางในการปฏิรูปตำรวจเอาไว้ 5 ด้านด้วยกัน ได้แก่ การพัฒนา ระบบการสอบสวน การพัฒนา ระบบงานนิติวิทยาศาสตร์ การพัฒนา อำนาจหน้าที่และภารกิจของตำรวจ การพัฒนาระบบ การบริหารงานบุคคล และการพัฒนา ระบบค่าตอบแทน
โดยทั้งหมดนี้โฟกัสไปที่ สถานีตำรวจ เสนอให้มีการ พัฒนาสถานีตำรวจเป็นหัวใจของการรักษาความสงบเรียบร้อยและอำนวยความยุติธรรมให้กับประชาชน ปรับทัศนคติจากผู้บังคับใช้กฎหมายเป็นผู้บริการประชาชน
ในส่วนของการพัฒนา ระบบการสอบสวน จากสภาพปัญหาพบว่า ขอบเขตงานการสอบสวน เป็นเพียงภาพรวมกว้างๆ ส่งผลในเรื่องของความชำนาญ ในบางคดีบางประเภท ขาดประสิทธิภาพ การจัดการด้านการสอบสวนยังไม่มีการบริหารจัดการที่ดีพอที่จะรับมือกับปัญหาอาชญากรรมต่างๆ รวมทั้งค่าตอบแทนที่ยังไม่เหมาะสม พนักงานสอบสวนยังอิงอยู่กับระบบชั้นยศ ขาดหลักประกันความเป็นอิสระในการทำงาน
การพัฒนาระบบงาน ด้านนิติวิทยาศาสตร์ มีการกระจายตัวของงบประมาณ ขาดการบริหารจัดการที่เป็นองค์รวมและมีคุณภาพ ประชาชนยังไม่สามารถเข้าถึงระบบการตรวจสอบพิสูจน์ได้มากเท่าที่ควรยังขาดแคลนเจ้าหน้าที่ที่มีความสามารถทางด้านดิจิทัล ด้วยงบประมาณที่จำกัด
...
การพัฒนา อำนาจหน้าที่และภารกิจตำรวจ ที่มีการขยายตัว อย่างต่อเนื่อง การบริหารงานแบบศูนย์รวมและทับซ้อน การพัฒนาระบบ การบริหารงานบุคคล พบว่าความก้าวหน้าในอาชีพยังไม่ชัดเจน การผลิตบุคลากรขาดทิศทางที่ชัดเจน และไม่สอดคล้องกับภารกิจ การแต่งตั้งโยกย้ายยังมีปัญหาเรื่องของคุณธรรม
การพัฒนา ระบบค่าตอบแทน ไม่มีกระบวนการลงโทษที่เด็ดขาดสำหรับเจ้าหน้าที่ที่กระทำความผิด ค่าตอบแทนและสวัสดิการไม่มีความเหมาะสม เพราะข้อจำกัดเรื่องของงบประมาณ
จากข้อเสนอการปฏิรูปทั้ง 5 ด้านของกระทรวงยุติธรรม พบว่ามีผลสรุปที่คล้ายกันคือเรื่องของงบประมาณที่จำกัด เรื่องของการบริหารจัดการ และเรื่องของการพัฒนาคุณภาพของตำรวจให้สอดคล้องกับปัจจุบัน
ที่จำเป็นจะต้องยึดเอาประชาชนและสังคมเป็นศูนย์กลาง.
หมัดเหล็ก
mudlek@thairath.co.th