โลกทั้งโลกกำลังดิ้นเอาตัวรอดจากเจ้าไวรัสโควิด-19 หลายประเทศปิดประเทศ หลายประเทศปิดเมือง หลายประเทศรวมประเทศไทย พะว้าพะวัง ไม่แน่ว่าเอาไงดีอาการ “ลังเลสงสัย” ไม่รู้ว่าจะตัดสินใจไปทางไหน ภาษาพระท่านเรียก “วิจิกิจฉา”เป็นอาการที่ห้าที่เริ่มจาก กามฉันทะ (ติดสุข) พยาบาท (โกรธ คิดร้าย) ถีนมิทธะ (หดหู่ เศร้า) อุจธัจถกุกกุจะ (ฟุ้งซ่าน) พระพุทธเจ้าบอกว่า อาการอย่างนี้เป็น “นิวรณ์” กั้นจิตไม่ได้ทำความดีสังคมพระ...เมื่อเกิดปัญหาพิพาทบาดหมาง ระส่ำระสาย พระพุทธองค์ทรงทำเป็นตัวอย่าง และสอนให้ภิกษุทำตาม ปลีกวิเวกไปหาที่สงบ ตั้งสติทำสมาธิหาปัญญาทุกสรรพสิ่งที่มีชีวิต ต่างก็มีวิธีเอาชีวิตเอาจิตใจให้รอด เรื่อง “กบจำศีล” เคยรู้กันบ้าง ลองทบทวนกันอีกครั้งผมมีหนังสือ สำรวจชีวิตสัตว์โลกผู้น่าทึ่ง (รีดเดอร์สไดเจสท์ พิมพ์ พ.ศ.2541) ใกล้มือ เปิดอ่านหัวข้อ “กบโพรงผู้หลับยาวนาน”ชีวิตกบโพรงในทะเลทรายตอนกลางของออสเตรเลีย ผูกพันอยู่กับฝนที่ตกน้อยและทิ้งช่วงห่าง แม้ฝนครั้งล่าสุดจะผ่านไปแล้วหลายปีมันก็มีวิธีเอาชีวิตรอดอยู่ได้ โดยไม่ต้องย้ายถิ่นพวกมันมีวิธีเอาชีวิตให้รอดได้อย่างน่าทึ่ง เริ่มจากฝังตัวเองอยู่ในกระเปาะหนัง ซึ่งจะช่วยป้องกันตัวมันไม่ให้แห้งสนิทการจำศีลในฤดูแล้งอันยาวนาน หลายเดือน บางครั้งหลายปี เริ่มต้นขึ้นเมื่อน้ำระเหยจนบึงแห้งขอดกบโพรงจะหมกตัวลงไปในโคลน ด้วยการว่ายถอยหลังจนกระทั่งจมหาย ลึกลงไปราว 30 ซม. แล้วก็หยุดนิ่งจากนั้นมันก็จะสร้างห้องใหญ่ขนาดสองเท่าของตัว ใช้เท้าสร้างผนังอย่างแข็งแรงห้องเรียบร้อย การจำศีลก็เริ่มขึ้นลมหายใจ การเต้นของหัวใจ จะเริ่มช้าลงๆ จนกระทั่งอยู่ในระดับเพียงพอต่อการมีชีวิตรอดถึงจุดนี้ กบโพรงจะหดหัวแนบกับอก พับขาเก็บอยู่ใต้ลำตัวเวลาผ่านไปสองสัปดาห์ ผิวหนังชั้นนอกของกบจะหลุดออกกลายเป็นแผ่นพังผืดกันน้ำ ปกคลุมทั่วตัวเว้นแต่รูจมูกเล็กๆสองรูตลอดช่วงที่มันหลับอยู่ในถุงเก็บความชื้น กบจะรอเวลากว่าจะถึงฤดูฝนคราวหน้าเมื่อพวกแอบอริจินีต้องการน้ำ ขุดดินจับตัวมันขึ้นมาบีบ มันก็จะคายน้ำ เขาเรียกกบเหล่านี้ว่า “กบอุ้มน้ำ” เรื่องนี้อธิบาย ไม่ว่า วันเวลาสักเท่าใด กบรอดอยู่ได้ เพราะยังมีน้ำในที่สุด...ฤดูฝนก็มา กบรู้สึกได้จากน้ำที่ซึมลงมา หัวใจและปอดของมันทำงานเร็วขึ้น มันรีบฉีกถุงจำศีล ตะกายขึ้นมาข้างบน บนนั้นมีแมลงรอให้กินมากมาย กบกินและดื่มจนตัวพองฤดูฝนในทะเลทราย...แสนสั้น กบต้องรีบสืบพันธุ์ให้ทันกาลมันร้องหาคู่ผสมพันธุ์ และวางไข่ ลูกอ๊อดเจริญเติบโตเร็วมาก ก่อนน้ำจะแห้งอีกครั้ง โคลนจะเต็มไปด้วยกบโพรงตัวเล็กๆในไม่ช้า ฤดูแล้งก็มา...กบจะถอยหลังลงไป หลับใหลใต้โคลน รอวันเวลาที่จะตื่นกบจำศีลเอาชีวิตรอดได้ นับประสาอะไรกับมนุษย์เรา...พระไพศาล วิสาโล ท่านเพิ่งสอน ให้ทำสมาธิสร้างภูมิคุ้มกันให้จิตใจ อย่าประสาท อย่าประมาท ตั้งสติเอาไว้ ไปหยิบไปจับอะไรมา อย่าเผลอเอามือลูบหน้ามือที่ลูบหน้านั่นล่ะ...ตัวนำเชื้อโควิด-19 ตัวสำคัญของขลังช่วยให้รอด...ไม่มี มีแต่สติเท่านั้น...สาธุ! ในสถานการณ์นี้ ขอให้อยู่รอดปลอดภัยกันทุกคน.กิเลน ประลองเชิง
