มีคำกล่าว “มาเมืองแพร่ ถ้าไม่ได้ไปนมัสการองค์พระธาตุช่อแฮ เสมือนไปไม่ถึงเมืองแพร่” เนื่องจากวัดพระธาตุช่อแฮ พระอารามหลวง ต.ช่อแฮ อ.เมือง จ.แพร่ เป็นวัดที่สำคัญคู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดและภาคเหนือ พระโกศัยเจติยารักษ์ รองเจ้าคณะจังหวัดแพร่/เจ้าอาวาสวัดพระธาตุช่อแฮ พระอารามหลวง นายชุติเดช มีจันทร์ ผวจ.แพร่ น.ส.นิติยา พงษ์พาณิช รอง ผวจ.แพร่ ประชุมร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อเตรียมจัด “งานประเพณีไหว้พระธาตุช่อแฮ เมืองแพร่แห่ตุงหลวง” วันที่ 28 ก.พ.-6 มี.ค.66.องค์พระธาตุ มีลักษณะเป็นเจดีย์รูปแปดเหลี่ยม ศิลปะแบบเชียงแสน เป็นพระธาตุ 1,000 ปี บรรจุพระเกศาธาตุและพระบรมสารีริกธาตุของ สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เป็นพระธาตุประจำปีเกิดของผู้ที่เกิดปีขาลจากความสำคัญดังกล่าว จังหวัดแพร่ นำองค์ พระธาตุช่อแฮ ประดิษฐ์อยู่บนหลังม้าเป็นตราสัญลักษณ์ และนำมาเป็นคำขวัญของจังหวัด มีจัดงานสักการะองค์พระธาตุทุกปีมีชื่อว่า “งานประเพณีไหว้พระธาตุช่อแฮ เมืองแพร่แห่ตุงหลวง” ถือเป็นงานบุญที่ยิ่งใหญ่พระโกศัยเจติยารักษ์ รองเจ้าคณะจังหวัดแพร่ เจ้าอาวาสวัดพระธาตุช่อแฮ พระอารามหลวง เปิดเผยว่า วัดพระธาตุช่อแฮ พระอารามหลวง ตามประวัติศาสตร์ปรากฏหลักฐานการก่อสร้างในสมัย พระมหาธรรมราชา (ลิไท) ขณะดำรงพระยศเป็น พระมหาอุปราช ปกครองเมืองศรีสัชนาลัย เหล่าแม่หญิงเมืองแพร่ จำนวน 200 คน นำโดย สมาคมผู้นำสตรีพัฒนาชุมชน จ.แพร่ ร่วมฟ้อนบูชาองค์พระธาตุช่อแฮ งานบุญยิ่งใหญ่สืบทอดมายาวนาน.ทรงเสด็จมาสักการะองค์พระธาตุช่อแฮ กระทั่ง พ.ศ.1902 เสด็จมาปฏิสังขรณ์ จากนั้นจัดงานสมโภชถวาย 7 วัน 7 คืน จนกลายเป็นงานประเพณีถือปฏิบัติมาช้านานในปีนี้หน่วยงานทุกภาคส่วนกำหนดจัดงาน “งานประเพณีไหว้พระธาตุช่อแฮ เมืองแพร่แห่ตุงหลวง” ระหว่างวันที่ 28 ก.พ.-6 มี.ค.2566ภายในงานมีกิจกรรมทางพระพุทธศาสนา กิจกรรมสมโภชสักการะองค์พระธาตุช่อแฮ พิธีบวงสรวงพระธาตุช่อแฮ พิธีเลี้ยงเจ้าขุนลัวะอ้ายก้อม พิธีตานตุงและตานเจดีย์ทราย เทศน์มหาเวสสันดรชาดก ทำบุญตักบาตร ฟังพระธรรมเทศนา และเวียนเทียนเนื่องในวันมาฆบูชา เป็นต้นนายชุติเดช มีจันทร์ ผวจ.แพร่ กล่าวว่า งานประเพณีไหว้พระธาตุช่อแฮ ถือเป็นงานบุญที่ยิ่งใหญ่ของจังหวัด ปฏิบัติสืบทอดกันมายาวนาน การจัดงานในปีนี้เน้นการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน ขบวนช้างเจ้าหลวงเมืองแพร่แบบโบราณล้านนา ร่วมแห่เครื่องสักการะ นับวันจะหาดูได้ยาก.ประชาชนและนักท่องเที่ยวจะได้ชมและร่วมขบวนแห่เครื่องสักการะที่งดงาม อาทิ ขบวนปฐมตำนาน ขุนลัวะอ้ายก้อม, ขบวนตามรอยราชศรัทธา, ขบวนปาระมีบุญ, ขบวนสาธุปูสุขีเถระ และขบวนชุธาตุปีขาลนอกจากนี้ ยังมีขบวนช้างแบบโบราณล้านนา ที่นับวันจะหาดูได้ยาก ขบวนแห่ตุงชัยที่ยาวที่สุดในโลก เกิดจากพลังศรัทธาของชาวเมืองแพร่จากทุกอำเภอ เพื่อนำผ้าขึ้นไปห่มองค์พระธาตุช่อแฮรวมถึงการฟ้อนบูชาองค์พระธาตุช่อแฮของเหล่าแม่หญิงเมืองแพร่ จำนวน 200 คน นำโดย สมาคมผู้นำสตรีพัฒนาชุมชนจังหวัดแพร่ และทำบุญถวายตุง นำมารวมไว้ให้มีความยิ่งใหญ่ด้าน ส.อ.หญิง กรวรรณ สุ่มมาตย์ วัฒนธรรมจังหวัดแพร่ กล่าวว่า ภายในงานจัดกิจกรรมส่งเสริมการท่องเที่ยว รวมถึงการจัดแสดง แสง สีเสียง “เล่าขานตำนานช่อแฮ” การประกวดตีกลองปูจา ฟ้อนกลองอืด เปิดพื้นที่จัดแสดงศิลปวัฒนธรรม ขบวนหลักแห่เครื่องสักการะเคลื่อนจากถนนช่อแฮไปยังวัดพระธาตุช่อแฮ พระอารามหลวง.การสาธิตและถ่ายทอดภูมิปัญญาของศิลปินและสล่าเมืองแพร่ เช่น การทอผ้า ทำไม้สัก การละเล่นพื้นบ้าน อาหาร ของดีเมืองแพร่ การแต่งกายพื้นเมืองตามชาติพันธุ์ ตลอดจนมีมหรสพต่างๆ ตลอด 7 วัน 7 คืนส่วนไฮไลต์สำคัญ วันที่ 6 มี.ค.66 เวลา 07.00 น. มีพิธีทำบุญตักบาตร ช่วงเย็นมีพิธีเวียนเทียนเนื่องใน วันมาฆบูชา รอบองค์พระธาตุช่อแฮในยามค่ำคืนพระจันทร์เต็มดวงตามคติความเชื่อโบราณล้านนา การได้มาสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ วัดพระธาตุช่อแฮ จะได้รับอานิสงส์ผลบุญสมปรารถนาดังใจหมาย ทุกปีจึงมีคนเดินทางมาเป็นจำนวนมากดังนั้นชาวแพร่และจากจังหวัดต่างๆ จึงไม่ควรพลาดงานบุญยิ่งใหญ่ที่จัดเพียงปีละครั้ง.มณี ม่วงทอง
