ถือเป็นครั้งแรกของประเทศไทยที่สามารถพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตโปรตีนจากจุลินทรีย์ได้สำเร็จ โดยใช้เทคโนโลยีของคนไทย และผลิตจากจุลินทรีย์ในประเทศ“ปัจจุบันคนทั่วโลกหันมาใส่ใจกับสุขภาพมากขึ้น ขณะเดียวกันก็มีความกังวลต่อความปลอดภัยของเนื้อสัตว์ที่อาจปนเปื้อนของยาปฏิชีวนะ รวมถึงโรคที่สัตว์อาจติดมา ทำให้มีผลิตภัณฑ์โปรตีนทางเลือกต่างๆ เช่น โปรตีนจากพืช โปรตีนจากแมลง วางจำหน่ายจำนวนมากในท้องตลาดโปรตีนจากจุลินทรีย์ หรือมัยคอโปรตีน เป็นอีกตัวเลือกหนึ่งที่มีวางขายแล้วในยุโรป ส่วนไทยที่ผ่านมายังไม่สามารถผลิตเองได้ ต้องนำเข้าจากต่างประเทศ” ดร.กอบกุล เหล่าเท้ง นักวิจัยอาวุโส กลุ่มวิจัยส่วนผสมฟังก์ชันและนวัตกรรมอาหาร ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) บอกถึงกระแสรักษ์สุขภาพที่กำลังทำให้โปรตีนจากจุลินทรีย์เข้ามาทดแทนเนื้อสัตว์...การพัฒนาเทคโนโลยี ทีมวิจัยได้คัดเลือกสายพันธุ์จุลินทรีย์ที่มีความปลอดภัย เป็นเกรดอาหาร (food-grade microbe) และมีประสิทธิภาพในการผลิตคุณสมบัติเด่น เป็นสายพันธุ์จุลินทรีย์ที่ผลิตโปรตีนปริมาณมาก มีการสร้างเส้นใยที่มีลักษณะเหมาะสม และ เป็นสายพันธุ์จุลินทรีย์ที่ปลอดภัย ไม่สร้างสารพิษ หรือมัยคอทอกซิน (Mycotoxin) ที่เป็นอันตรายต่อผู้บริโภค โดยทีมวิจัยนำเส้นใยมัยคอโปรตีนที่ผลิตได้ ไปตรวจวิเคราะห์เพื่อรับรองความปลอดภัย หลังจากได้สายพันธุ์จุลินทรีย์ที่เหมาะสม มีการพัฒนาเทคโนโลยีกระบวนการผลิตทั้งในระดับห้องปฏิบัติการ และโรงงานต้นแบบ เพื่อให้พร้อมต่อยอดสู่ระดับอุตสาหกรรม โดยมุ่งเน้นการผลิตโปรตีนที่มีคุณภาพและต้นทุนต่ำ เพื่อให้แข่งขันกับคู่แข่งในตลาดได้ทั้งนี้โปรตีนที่จุลินทรีย์ผลิตมีลักษณะเป็นเส้นใยคล้ายกับเนื้อสัตว์ แต่ทีมวิจัยได้ปรับปรุงโครงสร้างทางกายภาพเพิ่มเติม เพื่อให้ได้เนื้อสัมผัสที่ดีมากขึ้น โดยผลิตภัณฑ์มีลักษณะคล้ายเนื้อเทียมบด สามารถใช้ประกอบอาหารปรุงรสทดแทนเนื้อสัตว์บดได้ เช่น เบอร์เกอร์ ลาบ ผัดกะเพรา น้ำพริกอ่อง รวมไปถึงสาคู...ในอนาคตมีแผนพัฒนาขึ้นรูปให้เป็นชิ้นเนื้อที่มีความคล้ายคลึงเนื้อสัตว์มากขึ้น ด้านคุณค่าทางโภชนาการพบว่ามีโปรตีนสูงเทียบเท่ากับโปรตีนจากไข่ ไม่มีคอเลสเทอรอล อีกทั้งยังมีกรดอะมิโนจำเป็นครบทุกตัว มีไฟเบอร์ ไวตามิน รวมถึงเบต้ากลูแคนนอกจากจะเป็นแหล่งโปรตีนที่มีคุณภาพ ยังมีความปลอดภัยในการบริโภค เพราะในกระบวนการผลิตด้วยเทคโนโลยีการหมัก ไม่ใช้สารเคมี และไม่มียาปฏิชีวนะ ขณะนี้ทีมวิจัยไบโอเทคจึงได้ร่วมกับบริษัท ไทยรุ่งเรืองอุตสาหกรรม จำกัด ผู้ผลิตและส่งออกน้ำตาลรายใหญ่ของประเทศ เดินหน้าการวิจัยต่อยอดในระดับกึ่งอุตสาหกรรม รวมทั้งการวิจัยพัฒนาเพิ่มมูลค่าโปรตีนทางเลือกสู่ผลิตภัณฑ์เนื้อเทียมต่างๆ“ตอนนี้ไบโอเทคและไทยรุ่งเรืองฯ มองการพัฒนาผลิตภัณฑ์ไปที่อาหารสำเร็จรูป รวมถึงการขายเป็นวัตถุดิบเนื้อเทียมให้แก่โรงงานอุตสาหกรรมอาหารต่างๆ โดยโปรตีนจากจุลินทรีย์จะเป็นทางเลือกหนึ่งที่มาทดแทนเนื้อสัตว์ได้ นอกจากนี้ ยังตอบโจทย์กลุ่มคนที่รักสิ่งแวดล้อม เพราะการลดการบริโภคเนื้อสัตว์ถือเป็นวิธีหนึ่งในการช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ที่สำคัญยังตอบโจทย์การขาดแคลนอาหารจากการเพิ่มจำนวนของประชากรโลก ซึ่งคาดว่าปลายปีนี้จะเปิดตัวผลิตภัณฑ์อย่างเป็นทางการ”.กรวัฒน์ วีนิล
