เมื่อย่างเข้าสู่ช่วงปลายฝนต้นหนาว หลายๆคนคงหวนนึกถึงการท่องเที่ยวภาคเหนือ สัมผัสกลิ่นอายความหนาวเย็น ชมทะเลหมอกสวยงาม ดั่งเช่น จ.แม่ฮ่องสอน หรือ “เมืองสามหมอก” จนกลายเป็นจุดเช็กอินของหลายๆคนในการท่องเที่ยวสัมผัสบรรยากาศแวดล้อมไปด้วยภูเขาสูง สลับซับซ้อน และเมฆหมอกปกคลุมตลอด 3 ฤดูกาลนี่เองทำให้ จ.แม่ฮ่องสอน ถูกยกย่องให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวยอดนิยมแห่งหนึ่งของประเทศไทย แต่นอกเหนือจากทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบูรณ์ ความงามของป่าเขา และพันธุ์ไม้สวยงาม ยังมีประเพณีดีงามให้ได้สัมผัสวิถีชีวิตและจิตวิญญาณของชาวไต ในการดำรงตนเป็นพุทธศาสนิกชน ช่วง เทศกาลออกพรรษา ไว้อย่างมั่นคงจากการที่ทุกๆปี “ชาวไทยใหญ่” หรือ “ชาวไต” ในพื้นที่ภาคเหนือ โดยเฉพาะ อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน ทุกภาคส่วนร่วมกันจัดเทศกาลออกพรรษา แต่ในชื่อที่แตกต่างกัน เรียกกันว่า “ประเพณีออกหว่า” พิธีตักบาตรพระสงฆ์ในเวลา 04.00 น. บริเวณหน้าบ้านน่ามอง อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน ในงาน “ประเพณีออกหว่า” ช่วงเทศกาลออกพรรษา.โดยเทศบาล ต.แม่สะเรียง เป็นแม่งาน ร่วมกับ อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน ผอ.วิทยาลัยชุมชนแม่สะเรียง อบจ.แม่ฮ่องสอน และ ททท.แม่ฮ่องสอน จัดกิจกรรมอย่างหลากหลาย เต็มไปด้วยสีสัน สมกับคำร่ำลือที่มีมานาน“ประเพณีออกหว่า” จัดระหว่างวันขึ้น 14 ค่ำ 15 ค่ำ และวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 ของเดือนตุลาคม เริ่มจากประชาชนและหน่วยงานต่างๆ ประดับประดาโคมและราชวัตรอย่างสวยงามไปทั่วเมือง เน้นถึงการอนุรักษ์วิถีชีวิตชาวไต และวัฒนธรรมท้องถิ่นให้คงอยู่อย่างยั่งยืนนายพัลลภ หว่าละ นายกเทศมนตรี แม่สะเรียง กล่าวว่า กิจกรรมนี้ เริ่มเช้าตรู่ ตั้งแต่เวลา 04.00 น. ประชาชนจะตื่นขึ้นมาทำบุญตักบาตรพระสงฆ์ สามเณร ด้วยอาหารสุก บริเวณหน้าบ้านพักอาศัย จากนั้นจะเดินบิณฑบาตไปตามถนนสายต่างๆ ประมาณ 200 รูป ท่ามกลางอาคารบ้านเรือน ถูกตกแต่งอย่างสวยงาม พระสงฆ์เดินออกบิณฑบาตแถวยาว เพื่อให้ประชาชนได้ร่วมตักบาตรตอนเช้ามืด ช่วง “ประเพณีออกหว่า” ที่ อ.แม่สะเรียง โดยบริเวณราวสะพานได้รับการตกแต่งอย่างสวยงาม. วัดต่างๆ ประดับซุ้มฉัตรบนยอดเจดีย์บ่งบอกถึงงาน “ประเพณีออกหว่า”.นักท่องเที่ยวยังได้ชมนิทรรศการ ประเพณีออกหว่า ณ ลานวัฒนธรรม วัดอุทยารมณ์ (วัดจองสูง) และตามมาด้วยเวลา 16.00 น. เป็นกิจกรรมถนนคนเดิน และนิทรรศการจากหน่วยงานต่างๆช่วงสายๆ ยังมีวัฒนธรรมประเพณี สืบฮีตสานฮอย ย้อนรอยประเพณีออกหว่า และวิถีชีวิตชนเผ่าให้รับรู้ ณ ลานวัฒนธรรม วัดอุทยารมณ์ (จองสูง) วัดศรีบุญเรือง และ วัดมัณฑะเลย์ ทั้งนี้ล้วนเป็นวัดที่ได้รับวัฒนธรรมสืบทอดมาจากบรรพบุรุษชาวไทยใหญ่แทบทั้งสิ้นนายประพันธ์ วิริยะภาพ ผอ.วิทยาลัยชุมชนแม่สะเรียง อาจารย์ผู้จัดโครงการศึกษาวิจัยประเพณีออกหว่า กล่าวว่า จากผลการวิจัยนี้ ทำให้ประชาชนและนักท่องเที่ยวทราบถึงการศึกษาฟื้นฟูและการอนุรักษ์ประเพณีการแต่งกาย ด้วยสีสันสดสวย ของ ชาวไทยใหญ่ ทั้งชายและหญิง ช่วยเพิ่มอรรถรสให้การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมดั้งเดิมยิ่งขึ้น นายพัลลภ หว่าละ นายกเทศมนตรี ต.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน นายวีกิจ เจ้าดูรี ปลัดอำเภอแม่สะเรียง นายประพันธ์ วิริยะภาพ ผอ.วิทยาลัยชุมชน น.ส.ดวงใจ นิมมานเหมมินท์ รอง ผอ.ททท.สนง.แม่ฮ่องสอน แถลงข่าวงานประเพณีออกหว่า.สำหรับ ประเพณีออกหว่า มาจากภาษาไทยใหญ่ หมายถึง การออกจากฤดูฝน หรืออีกนัยหนึ่ง คือ วันออกพรรษา จนกลายเป็นประเพณีความเชื่อของชาวไตมานานนับร้อยปีถือกันว่าวันนี้ เป็นวันที่พระพุทธองค์เสด็จกลับจากขึ้นไปโปรดพุทธมารดาบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ตรงกับวันขึ้น 14 ค่ำ ต่อเนื่องถึงวันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 ชาวแม่สะเรียง ประชาชนทุกภาคส่วนจะร่วมกันทำบุญตักบาตร ซึ่งแตกต่างจากพื้นที่อื่นๆ โดยจะตื่นมาเตรียมสิ่งของสำหรับใส่บาตรพระสงฆ์บริเวณหน้าบ้าน ตั้งแต่เวลา 04.00 น. ซุ้มสวยงามเส้นทางเข้าสู่ อ.แม่สะเรียง มีการตกแต่งอย่างสวยงาม.นอกจากนี้ พุทธศาสนิกชนยังตกแต่งประดับประดาหน้าบ้านเรือน ที่พักอาศัยด้วยราชวัตร ประทีป โคมไฟ ต้นกล้วย ต้นอ้อย ไม้เกี๊ยะ อย่างสวยงามสว่างไสว พร้อมกันนี้ ยังมีการแสดงศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้าน เช่น รำนก รำโต รำกิ่งกะหล่า ถือว่าเป็นตัวแทนสัตว์ป่าหิมพานต์ เปรียบเสมือนเป็นการออกมารับเสด็จพระพุทธองค์ไปด้วยกิจกรรมนี้ ยังจัดควบคู่กับ “ประเพณีตานเทียนเหง” หรือการถวายเทียนไข 1,000 เล่ม พร้อมกรวยดอกไม้ ข้าวตอก และจตุปัจจัยไทยธรรม สิ่งสำคัญคือ ต้นเกี๊ยะ ลักษณะเป็นชั้นๆ แลดูเหมือนฉัตร ทำจากไม้สนสามใบ เศษผ้า นำมามัดรวมกัน ความยาวไม่ได้กำหนดไว้ นำเข้าร่วมขบวนแห่อย่างคึกคัก นายวัลลภ หว่าละ นายกเทศมนตรี ขนาบข้างด้วยสาวงามแม่สะเรียง แต่งกายในชุดพื้นเมืองไทยใหญ่.ขบวนแห่จะเคลื่อนไปตามถนนสายต่างๆในตัวเมืองแม่สะเรียง เมื่อผ่านถึงวัดใด จะแบ่งปันเทียนและกรวยดอกไม้ นำไปจุดถวายพระพุทธรูปภายในวัด เมื่อถึงวันแรม 14 ค่ำ เดือน 11 จึงจัดพิธีถวายเทียนเหง แด่เจ้าอาวาสวัดต่างๆ เดินทางไปรับเทียนไข และเครื่องไทยธรรม พร้อมด้วยการแสดงพระธรรมเทศนา 1 กัณฑ์ ตลอดเส้นทางต่างๆในพื้นที่ อ.แม่สะเรียง ได้รับการตกแต่งด้วยโคมไฟสวยงามตระการตา. โคมไฟที่ประดับในงานประเพณีออกหว่า ถูกจุดสร้างสีสันในบรรยากาศประทับใจ.ปีนี้ งานประเพณีออกหว่า อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน เอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมที่น่าสนใจของชาวไทยใหญ่ หรือชาวไต เริ่มขึ้นแล้ว นอกจากนักท่องเที่ยวจะได้ชมกิจกรรมอย่างหลากหลาย เต็มไปด้วยกลิ่นอายวัฒนธรรมท้องถิ่นแห่งเดียวในโลกแล้ว ยังช่วยสร้างความคึกคักจากการนำเม็ดเงินลงสู่ท้องถิ่นได้เป็นจำนวนมากสมกับคำร่ำลือที่ว่า อยากสัมผัสประเพณีโดดเด่น “ออกหว่า ต้องมาแม่สะเรียง”.ชนานันท์ เง่าสุวรรณ์
