ในวัฒนธรรมล้านนา “ความเชื่อ” และ “ความศรัทธา” ต่อ...“สิ่งศักดิ์สิทธิ์” และ... “ธรรมชาติ” ได้หลอมรวมเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตมาช้านาน โดยเฉพาะในเรื่องของ “โชคชะตา” และ “ดวงดาว” ที่ชาวล้านนาเชื่อว่ามีอิทธิพลต่อชีวิตของแต่ละบุคคลอย่างลึกซึ้งหนึ่งในความเชื่อที่สืบทอดกันมาก็คือการใช้ “ชุธาตุ” หรือการบูชาธาตุประจำราศีเกิดเพื่อเสริมสิริมงคล เสริมดวงชะตา และสร้างความร่มเย็นในชีวิตน่าสนใจว่าวิธีบูชามีอยู่ด้วยกันหลายรูปแบบ อาทิ การสร้างและบูชาพระธาตุประจำปีเกิด...เป็นที่รู้จักกันดีในหมู่คนไทย โดยเฉพาะการเดินทางไปสักการะพระธาตุประจำปีเกิดตามวัดสำคัญต่างๆในภาค เหนือ เช่น พระธาตุช่อแฮ (ปีขาล), พระธาตุดอยสุเทพ (ปีมะแม) และพระธาตุลำปางหลวง (ปีฉลู) การใช้ของมงคลประจำธาตุ...ชาวล้านนาจะนิยมนำของมงคลที่เป็นสัญลักษณ์ของธาตุมาใช้ติดตัว หรือตกแต่งบ้านเรือน เช่น ธาตุลม...ใช้เครื่องประดับที่ทำจากไม้ หิน หรือโลหะที่มีรูปร่างเป็นกังหันลม ธาตุน้ำ...ใช้เครื่อง ประดับที่เป็นมุก, เงิน หรือเครื่องปั้นดินเผา ธาตุดิน...ใช้เครื่องประดับที่ทำจากทองเหลือง หรือหินที่มีสีน้ำตาล ธาตุไฟ...ใช้เครื่องประดับที่ทำจากทองคำ หรือเครื่องประดับที่มีสีแดงแม้วันเวลาจะเปลี่ยนไป แต่ทว่าความเชื่อเรื่องชุธาตุยังคงอยู่และได้รับการสืบทอดอย่างต่อเนื่องจากรุ่นสู่รุ่น ปัจจุบันชุธาตุไม่ได้จำกัดอยู่แค่การทำบุญในวัดเท่านั้น แต่ยังมีการประยุกต์ใช้ในรูปแบบอื่นๆ เช่น การออกแบบเครื่องประดับและของตกแต่งบ้านให้สอดคล้องกับธาตุประจำตัวหรือ...แม้กระทั่งการเลือกสีเสื้อผ้าประจำวันให้เหมาะสมกับธาตุของตนเองความเชื่อเรื่องชุธาตุจึงสื่อสะท้อนให้เห็นถึงความผูกพันอันแน่นแฟ้นของชาวล้านนากับธรรมชาติและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจที่ทำให้พวกเขารู้สึกสงบสุขและมั่นคงในชีวิต ความศรัทธานี้ไม่ได้เป็นเพียงแค่เรื่องราวทางศาสนา หากแต่ยังเป็นส่วนหนึ่งของ “ศิลปะ” “ภูมิปัญญา” และ “วัฒนธรรม” ที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนานกำเนิดชุธาตุ...หนึ่งในเรื่องเล่าจากฟ้าดิน เล่ากันว่าเป็นเรื่องเล่าที่เก่าแก่ที่สุดเรื่องหนึ่งเล่าถึงชุธาตุเริ่มต้นจากการที่พระพุทธเจ้าได้ทรงพยากรณ์ถึงการเสื่อมของพุทธศาสนาในอนาคต จึงได้ทรงมอบหมายให้เหล่าเทพยดาและฤๅษีนำพระเกศาและพระธาตุส่วนต่างๆไปประดิษฐานยังสถานที่ต่างๆทั่วโลกเพื่อเป็นที่สักการะแก่ผู้คนในยุคหลัง และในแต่ละแห่งนั้นก็จะมีธาตุประจำที่สถิตอยู่ ซึ่งสอดคล้องกับดวงชะตาของมนุษย์ที่เกิดในแต่ละปีนักษัตร นับตั้งแต่ ธาตุลม (ลมหายใจของโลก)...ผู้ที่เกิดปีมะโรง, มะเส็ง, มะแม, วอก เชื่อว่าจิตใจของพวกเขาเชื่อมโยงกับพระธาตุที่ประดิษฐานอยู่บนยอดเขาสูง เป็นตัวแทนของความอิสระและปัญญา ธาตุน้ำ (สายธารแห่งชีวิต) ...ผู้ที่เกิดปีฉลู, เถาะ, มะโรง, มะเส็ง มีความสัมพันธ์กับพระธาตุที่ตั้งอยู่ใกล้แม่น้ำหรือทะเลสาบ เป็นสัญลักษณ์ของความร่มเย็นและสงบ ธาตุดิน (แผ่นดินอันมั่นคง)...ผู้ที่เกิดปีชวด, ขาล, เถาะ, มะโรง เชื่อมโยงกับพระธาตุที่ตั้งอยู่บนพื้นดิน เป็นตัวแทนของความมั่นคงและแข็งแกร่ง ธาตุไฟ (แสงสว่างแห่งปัญญา)...ผู้ที่เกิดปีมะเมีย, มะแม, จอ เกี่ยวข้องกับพระธาตุที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ที่เคยเป็นแดนมหัศจรรย์ เป็นสัญลักษณ์ของพลังและปัญญาที่ลุกโชนตอกย้ำศรัทธาความเชื่อ “ชุธาตุ” เสริมราศีเกิดชาวล้านนาในเรื่องการสักการบูชา “พระบรมเจดีย์ธาตุ” ประจำปีเกิดเสมอเหมือนกับว่า ...เป็นหนึ่งในการสร้างบุญกุศลอันใหญ่ยิ่ง อาจจะกล่าวได้ว่า ผู้แสวงบุญต่างก็แสวงหาหนทางเพื่อที่จะได้มีโอกาสสักครั้งหนึ่งในชีวิตเข้าไปกราบสักการบูชาองค์พระบรมธาตุนั้นๆ...ให้ก่อเกิดความเป็นสิริมงคลกับตัวและครอบครัว อีกทั้งการได้สักการบูชา “พระบรมเจดีย์ธาตุ” ประจำปีเกิดยังเชื่อมโยงไปถึงความเชื่อเกี่ยวกับการสะเดาะเคราะห์อีกด้วยเช่นกัน ตามตำราพื้นเมืองระบุว่า ผู้ที่เกิดปีชวด พระธาตุประจำปีเกิด คือ พระธาตุจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่...ผู้ที่เกิดปีฉลู พระธาตุประจำปีเกิด คือ พระธาตุลำปางหลวง จังหวัดลำปาง...ผู้ที่เกิดปีขาล พระธาตุประจำปีเกิด คือ พระธาตุช่อแฮ จังหวัดแพร่ ...ผู้ที่เกิดปีเถาะ พระธาตุประจำปีเกิด คือ พระธาตุแช่แห้ง จังหวัดน่าน...ผู้ที่เกิดปีมะโรง พระธาตุประจำปีเกิด คือ พระธาตุพระสิงห์ จังหวัดน่าน...ผู้ที่เกิดปีมะเส็ง พระธาตุประจำปีเกิด คือ พระมหาเจดีย์พุทธคยา ประเทศอินเดีย...ผู้ที่เกิดปีมะเมีย พระธาตุประจำปีเกิด คือ พระเจดีย์ชเวดากอง ประเทศพม่า ...ผู้ที่เกิดปีมะแม พระธาตุประจำปีเกิด คือ พระธาตุดอยสุเทพ จังหวัดเชียงใหม่...ผู้ที่เกิดปีวอก พระธาตุประจำปีเกิด คือ พระธาตุพนม จังหวัดนครพนม...ผู้ที่เกิดปีระกา พระธาตุประจำปีเกิด คือ พระธาตุหริภุญชัย จังหวัดลำพูน...ผู้ที่เกิดปีจอ พระธาตุประจำปีเกิด คือ พระธาตุเกตุแก้วจุฬามณี สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ (วัดเกตุเชียงใหม่)...ผู้ที่เกิดปีกุน พระธาตุประจำปีเกิด คือ พระธาตุดอยตุง จังหวัดเชียงราย ความเลื่อมใสศรัทธาที่ผูกโยงต่อเนื่องมานับแต่อดีตเหล่านี้สะท้อนให้เห็นร่องรอยแห่งอารยธรรมที่ดีงามที่ไม่อาจลบล้างลืมเลือนด้วยกาลเวลาที่ผ่านมา เป็นกระแส “พลังศรัทธา” ที่พุทธศาสนิกชนมีมั่นคงสืบไปสำหรับความเชื่อ...ศรัทธาในเรื่อง “ชุธาตุ” กับ “ปีเกิด” นั้น ต้องย้ำว่า...การได้ไปนมัสการพระธาตุ หรือเจดีย์ประจำปีเกิดของเราแล้วอย่างน้อยๆสักครั้งหนึ่งในชีวิต ตามความเชื่อของชาวล้านนาที่ได้ปฏิบัติสืบทอดต่อๆกันมา...“ถ้าได้ไปกราบไหว้ตั้งจิตอธิษฐานขอสิ่งใดแล้ว ย่อมเกิดผลสำเร็จเป็นมงคลของชีวิต”“ศรัทธา”...นำมาซึ่งปาฏิหาริย์? เชื่อไม่เชื่อโปรดอย่าได้...“ลบหลู่”.รัก-ยมคลิกอ่านคอลัมน์ “เหนือฟ้าใต้บาดาล” เพิ่มเติม
