ไม่เชื่อก็ต้องเชื่อว่าความเสียใจสุดขีดหรือดีใจสุดขีด หรือแม้แต่ความเครียดที่สาหัสสากรรจ์ สามารถที่จะทำให้คนเราเสียชีวิตแบบกะทันหันได้เรื่องนี้ไม่ใช่เฟกนิวส์หรือเรื่องตลกแน่นอน หลายคนอาจจะเคยได้ยินชื่อโรค “ทาโกะ สึโบะ” ที่ถ้าแปลตรงตัวก็อาจจะฟังดูตลกๆ เพราะแปลว่า ปลาหมึกในหม้อ มาจากคำว่า ทาโกะ แปลว่า ปลาหมึก ส่วน สึโบะ แปลว่า หม้อ ซึ่งน่าจะมาจากพยาธิสภาพของหัวใจที่เมื่อเกิดอาการนี้จะคล้ายกับปลาหมึกที่ถูกจับใส่หม้อ ที่จะขยายขึ้นจนแทบไม่สามารถออกจากหม้อนี้ได้เหมือนหัวใจห้องซ้ายที่ทำหน้าที่สูบฉีดโลหิตไปเลี้ยงร่างกาย มีการขยายขนาด จนทำให้เกิดภาวะหัวใจวายถึงขั้นเสียชีวิตได้ โรคนี้มีชื่อญี่ปุ่น เพราะมีการยืนยันผู้ป่วยที่มีอาการนี้รายแรกในญี่ปุ่น เมื่อปี 2534 โดยมีการรายงานถึงอาการของทาโกะ สึโบะ โดยใช้ชื่อว่า “Cardiomyopathy Takotsubo” แต่จริงๆแล้วมีการเขียนถึงเรื่องนี้มาตั้งแต่ปี 2523 โดย Cebelin และ Hirsch เป็นคนกลุ่มแรกๆที่เขียนเกี่ยวกับ cardiomyopathy โดยระบุว่า การสูญเสียญาติพี่น้องหรือสถานการณ์จากความเครียดที่รุนแรงอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพของบุคคลนั้นหลังมีการรายงานอาการดังกล่าวก็มีการพบผู้ป่วยด้วยโรคนี้เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ และเริ่มมีการศึกษาและเขียนถึงโรคนี้ในยุโรปในราวปี 2544ไม่กี่ปีมานี้ งานวิจัยจากโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยซูริก ในสวิตเซอร์แลนด์ ซึ่งตีพิมพ์ในวารสารการแพทย์ Euro pean Heart Journal ระบุว่า หัวใจของคนเราอาจได้รับความกระทบกระเทือนจนเป็นอันตรายถึงชีวิต จากภาวะตึงเครียดทางอารมณ์ที่เป็นผลมาจากการมีอารมณ์โกรธ เศร้า และหวาดกลัวอย่างรุนแรง โดยคณะแพทย์ที่ทำการศึกษาเรื่องนี้ได้วิเคราะห์ผลกระทบจากอาการเศร้า กลัว และโกรธ พวกเขาพบว่าความตึงเครียดทางอารมณ์อย่างรุนแรง เช่น บุคคลอันเป็นที่รักเสียชีวิต จะยับยั้งไม่ให้สมอง 4 ส่วนสื่อสารกันได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ ส่งผลให้อาจเกิดอาการทางหัวใจที่พบได้ยาก ที่เรียกว่ากลุ่มอาการทาโกะ สึโบะ (Takotsubo syndrome) หรือที่เรียกว่า “โรคหัวใจสลาย” โดยพบว่า 3 ใน 4 ของผู้ที่มีอาการ “โรคหัวใจสลาย” มักมีสาเหตุมาจากความเครียด ส่งผลให้หัวใจห้องล่างซ้ายทำงานผิดปกติ ทำให้เกิดอาการเจ็บแน่นหน้าอกและหายใจลำบาก แม้จะเป็นอาการที่เกิดขึ้นชั่วคราวและคนส่วนใหญ่มักมีอาการดีขึ้นเอง แต่ในรายที่มีอาการรุนแรงก็อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ผลการศึกษาชิ้นเดียวกันนี้ยังพบว่าความรู้สึกดีใจมากๆก็กระตุ้นให้เกิดอาการนี้ได้เช่นกัน ผู้ป่วย 1 ใน 20 รายที่มีอาการทาโกะ สึโบะ มีสาเหตุมาจากอารมณ์ดีใจสุดๆ ทีมนักวิจัยได้ศึกษาคนไข้ 1,750 คน แล้วพบว่า ความผิดปกติของหัวใจเกิดขึ้นในช่วงเวลาแห่งความสุข อาทิ งานวันเกิด งานแต่งงานของลูกชาย ได้พบเพื่อนที่ไม่ได้เจอหน้ากันมา 50 ปี ได้เป็นคุณยาย รักบี้ทีมโปรดชนะการแข่งขัน ถูกรางวัลแจ็กพอตกาสิโน หรือทราบผลซีทีสแกนว่าไม่ได้ป่วยเป็นโรคที่ไปตรวจดร.เยเลนา กาดรี หนึ่งในทีมนักวิจัย บอกว่า ผู้มีอาการทาโกะ สึโบะ ส่วนใหญ่เป็นสตรีวัยหมดประจำเดือน และปัจจัยที่ก่อให้เกิดอาการนี้มาจากอารมณ์เชิงบวกด้วย ไม่ได้เกิดขึ้นเฉพาะกับอารมณ์เชิงลบอย่างที่เชื่อกันก่อนหน้านี้ เธอบอกว่า คำว่าหัวใจสลายอาจฟังดูเป็นเรื่องเชิงลบ แต่จริงๆแล้ว ไม่ว่าจะดีใจสุดขีด หรือเสียใจสุดขีด ล้วนทำให้เกิดอาการนี้ได้เหมือนกัน ปัจจุบันมีการศึกษาเรื่องของโรคหัวใจสลาย หรือกลุ่มอาการหัวใจสลาย (Broken heart syndrome) มากขึ้น เช่นเดียวกับการพบผู้ป่วยเพิ่มขึ้นเรื่อยๆด้วย ซึ่งทางการแพทย์พบว่า โรคหรือกลุ่มอาการของโรคหัวใจที่เกิดจากการเต้นอ่อนแรงเฉียบ พลันแต่เกิดเพียงชั่วคราวของกล้ามเนื้อหัวใจโดยเฉพาะห้องล่างซ้าย (Left ventricle) ซึ่งหัวใจห้องนี้เป็นหลักในการส่งเลือดไปเลี้ยงหัวใจและอวัยวะต่างๆทั่วร่างกาย จึงเป็นเหตุให้หัวใจขาดเลือดทันที ส่งผลให้เกิดอาการต่างๆอย่างเฉียบพลัน เช่น เจ็บหน้าอก หายใจขัด หายใจลำบาก ความดันโลหิตต่ำ เป็นลม และถ้าอาการรุนแรงอาจเกิดภาวะหัวใจล้มเหลวทันทีจนเป็นเหตุให้ตายได้ โรคหัวใจสลายมักเกิดตามหลังภายในระยะเวลาเป็นนาทีหรือไม่กี่ชั่วโมงหลังเกิดอารมณ์สะเทือนใจสุดขีด ทั้งเรื่องร้าย หรือเรื่องดีที่ไม่คาดฝัน แต่ส่วนใหญ่จะเป็นเรื่องร้าย เช่น การเสียใจอย่างที่สุดจากการสูญเสียคนที่รัก (Broken heart) บางครั้งจึงมีคนเรียกชื่อโรคนี้ว่า ‘Broken heart syndrome’ ซึ่งทางแพทย์เรียกว่าเกิดจาก ‘ความเครียด (Stress) อย่างที่สุดในชีวิต’ เช่น ความรัก เศรษฐกิจ ถูกฉ้อโกง ล้มละลาย ตื่นเต้น ดีใจ หรือบางทีโรคนี้ก็มีอีกชื่อว่า ‘Stress cardiomyopathy’ หรือ ‘Stress induced cardiomyopathy’แม้จะเป็นโรคพบไม่บ่อย แต่ก็พบเรื่อยๆ ประมาณ 1.7-2.2% ของผู้ป่วยที่มีอาการของโรคหลอดเลือดหัวใจ ทั้งในเพศชาย และเพศหญิงทุกอายุ ทั้งในเด็ก ผู้ใหญ่ และผู้สูงอายุในช่วงอายุ 58-75 ปี ส่วนในผู้ที่อายุต่ำกว่า 50 ปี พบเพียงแค่ 3% และ 90% เกิดในผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน ซึ่งคาดว่าน่าจะมาจากภาวะที่ร่างกายมีฮอร์โมนเพศหญิง/ฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง ผู้มีปัจจัยเสี่ยงเกิดโรคหัวใจสลาย ได้แก่ ผู้มีความเครียดสูง ผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน ผู้มีอาการปวดที่รุนแรงมาก เช่น จากอุบัติเหตุรุนแรง จากโรคมะเร็ง ผู้ที่มีความดันโลหิตต่ำมากทันที เช่น จากการเสียเลือดรุนแรง หรือจากร่างกายสูญเสียน้ำ ภาวะขาดน้ำรุนแรง เช่น แผลไฟไหม้รุนแรง และโรคหืดที่รุนแรง ฯลฯอย่างไรก็ตาม โรคนี้สามารถป้องกันได้ด้วยการพยายามออกกำลังกาย ลดความเครียด และตั้งสติในทุกเวลาที่ต้องประสบกับเรื่องราวต่างๆจะลดความเสี่ยงจากการเป็นโรคหัวใจสลายลงได้มากกว่า 50% เลยทีเดียว.
