ทุกการรบในสงครามรามเกียรติ์ ล้วนเป็นฤทธิ์เดช ปาฏิหาริย์ อัศจรรย์ จนถึงฉากสุดท้าย แผนฆ่าทศกัณฐ์ของหนุมาน ก็ยอกย้อนซับซ้อน ต้องใช้ชื่อหนังฝรั่งที่ทอม ครุยส์ เล่น มิชชั่น อิมพอสซิเบิล ปฏิบัติการที่เป็นไปไม่ได้ ถ้าไปเดินดูภาพจิตรกรรม ระเบียงโบสถ์วัดพระแก้ว อ่านโคลงเล่าเรื่องไปด้วย กว่าจะจบตอนนี้ ก็เดินกันเหนื่อยขา หรือจะอ่านจากหนังสือบทโขนละคร กว่าจะจับความได้ ก็เหนื่อยตาเหนื่อยใจไม่น้อยในนามานุกรมรามเกียรติ์ ฉบับปรับปรุงใหม่ (สำนักพิมพ์สถาพรบุ๊คส์ พ.ศ.2554) ศาสตราจารย์ ดร.รื่นฤทัย สัจจพันธุ์ เขียนไว้สั้นๆ เข้าใจง่าย ในหัวข้อการทำลายฤทธิ์ความลับสุดยอด ทศกัณฐ์ ฆ่าเท่าไหร่ก็ไม่ตาย เพราะเอาดวงใจใส่กล่องไปฝากไว้กับฤษีโคบุตร พิเภกรู้ก็บอกพระราม พระรามอ่านเกมนี้ว่ายาก จึงสั่งหนุมาน ให้เอาองคตไปเป็นผู้ช่วยหนุมานเริ่มแผนแรก ใช้ร้อยลิ้นกะลาวน พูดจนพระฤษีโคบุตรเคลิ้ม พาหนุมานไปถวายตัวรับใช้ทศกัณฐ์ก่อนออกเดินทางหนุมานแนะพระฤษี เพื่อความปลอดภัย ให้เอากล่องดวงใจทศกัณฐ์ติดตัวไปด้วย พระฤษีก็เชื่อ ใกล้กรุงลงกาหนุมานเตือนว่า ถ้ากล่องดวงใจใกล้ตัวทศกัณฐ์ดวงจิตที่ถอดไว้ ก็อาจกลับคืนเข้าร่าง พระฤษีก็เชื่อองคตที่พระรามสั่งให้ตามหนุมาน ก็ถูกใช้ประโยชน์ รับฝากกล่องดวงใจหลบไปคอยอยู่นอกเมืองเข้าเมืองลงกา หนุมานแสดงฤทธิ์ ทำให้พวกยักษ์ตระหนกตกใจ หลบพระฤษีไปเนรมิตกล่องดวงใจปลอม ให้องคตถือไว้รอคืนพระฤษี ส่วนกล่องดวงใจจริง ให้องคตเอาไปฝังไว้ริมมหาสมุทรรอเวลาหนุมาน เหาะขึ้นฟ้าหาวเป็นดาวเดือน จึงส่งกล่องดวงใจขึ้นไปให้ปฏิบัติการขั้นแรกเสร็จ หนุมานเดินแผนสอง เข้าเฝ้าเจ้ากรุงลงกา ใช้ร้อยลิ้นกะลาวน กล่อมทศกัณฐ์คู่แค้นสำคัญหายกริ้ว ทั้งยังรักใคร่หลงชุบเลี้ยงหนุมานเหมือนลูกเมื่อหนุมานเล่นบทตบตา ยกทัพยักษ์ไปรบกับพระลักษมณ์และพลวานร สร้างฉากชนะให้เห็นกับตา ถือว่าทำความชอบมาก ทศกัณฐ์ปลื้ม ไม่แค่ยกทรัพย์สมบัติของอินทรชิต ลูกชายคนโปรดที่ตายไปแล้วให้ยังแถมนางสุวรรณกันยุมา เมียอินทรชิต ให้เป็นเมียหนุมาน (ใครไม่แน่ใจ หนุมานมีเมียกี่คน...นี่ก็อีกคน)หนุมานมาดใหม่ โก้มากยิ่งขึ้นอีก อาสายกทัพไปรบกับพระราม ให้เห็นดำเห็นแดงกันไปข้างหนึ่ง ขอให้ทศกัณฐ์ ตามไปดูให้เห็นกับตาในฐานะประธานพอถึงสนามรบ ให้ทศกัณฐ์หยุดทัพรอ ตัวเองจะหายตัวไปจับพระรามพระลักษมณ์มาถวาย และเมื่อเห็นหนุมานเหาะลอยบนฟ้าเมื่อไหร่ ก็ให้ทศกัณฐ์เคลื่อนทัพถึงปฏิบัติการสุดท้าย หนุมานเหาะไปเอากล่องดวงใจที่ฝากองคต นำไปถวายพระราม ทูลให้พระรามแผลงศรพรหมาสตร์ สังหารทศกัณฐ์ขณะที่หนุมานขยี้กล่องดวงใจ ทศกัณฐ์ผู้ยิ่งใหญ่ก็ถึงฉากสุดท้าย ด้วยปฏิบัติการที่เป็นไปไม่ได้นี่เองหากมีคำถาม...ทศกัณฐ์ ตายเพราะศรพรหมาสตร์ของพระราม หรือตายเพราะหนุมานขยี้กล่องดวงใจ...คำตอบที่ถูกต้องก็คือ “ถูกทั้งสองข้อ”แต่คำตอบที่ถูกต้องยิ่งกว่า น่าจะเป็นทศกัณฐ์ตายเพราะเชื่อคำหนุมาน ศัตรูคู่สำคัญที่สั่งสมบ่มแค้นกันไว้นานแสนนาน ให้อำนาจใหญ่เอาไปใช้ใกล้ตัว ตอบสั้นๆ ทศกัณฐ์ตายเพราะโง่ผมอ่านหนังสือหลายๆเล่ม ทั้งเรื่องจริงในประวัติศาสตร์ ทั้งเรื่องแต่งในวรรณคดี กระทั่งนิทาน ผู้มีอำนาจบาตรใหญ่มากมาย ตายน้ำตื้นเพราะโง่หลงเชื่อพวกสอพลอใกล้ตัว.กิเลน ประลองเชิง
