คุณสมบัติต้องห้าม ตามรัฐธรรมนูญ ในการสมัครรับเลือกตั้ง เหตุการณ์ถือหุ้นไอทีวี 42,000 หุ้น ที่ พิธา ลิ้มเจริญรัตน์ อ้างว่าเป็น หุ้นมรดก และ พิธา ไม่ได้เป็นเจ้าของหุ้นทั้งหมด แต่เป็นผู้จัดการมรดก ต่อมาเมื่อปรากฏเป็นข่าว พิธา ได้โอนหุ้นทั้งหมดออกไปแล้ว เป็นข้อเท็จริง ของกรณีการถือหุ้นของ พิธา ที่ไปโฟกัสว่าการถือหุ้นของ พิธา ทำให้ ขาดคุณสมบัติการเป็น ส.ส. หรือไม่ เพราะฉะนั้น การที่ กกต. ไปร้องเรื่องนี้ด้วยตัวเอง กับ ศาลรัฐธรรมนูญ ว่า พิธา ถือหุ้นสื่อเข้าข่ายต้องห้ามตามรัฐธรรมนูญหรือไม่ จึงต้องรอรับรองพิธาเป็น ส.ส.แล้ว
กับมติของ กกต.ที่แยกออกไประบุว่า รายละเอียดเกี่ยวกับข้อเท็จจริงและพฤติการณ์และมีหลักฐานพอสมควร และมีข้อมูลเพียงพอ ที่จะสืบสวนไต่สวนต่อไปว่าพิธาเป็นบุคคลผู้มีลักษณะต้องห้ามมิให้ใช้สิทธิสมัครรับเลือกตั้ง
และรู้อยู่แล้วว่า ตนไม่มีสิทธิสมัครรับเลือกตั้ง เนื่องจากมีลักษณะต้องห้าม แต่ได้สมัครรับเลือกตั้ง อันเข้าข่ายเป็นการกระทำที่ฝ่าฝืนมาตรา 42 (3) ข้อห้ามการถือหุ้นสื่อ และมาตรา 151 รู้อยู่แล้วว่าไม่มีสิทธิแต่ยังฝ่าฝืนตาม พ.ร.ป. ว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส.
จึงเห็นควรพิจารณาสั่งให้ดำเนินการไต่สวน เป็นกรณีที่มีเหตุอันควร หรือความปรากฏ โดยคณะกรรมการการสืบสวนไต่สวนที่ได้รับแต่งตั้งจะดำเนินการไต่สวนตามขั้นตอนและระยะเวลาที่กำหนดไว้ในระเบียบต่อไป
หลักการพิจารณาความผิดของกฎหมายมาตรานี้ เน้นไปที่เจตนาของผู้ถูกร้อง เป็นประเด็นหลัก โดยพิจารณาจากองค์ประกอบคือ การถือหุ้นสื่อ และ มีเจนตนาที่จะฝ่าฝืนกฎหมาย ลงรับสมัครเลือกตั้ง
เป็นเรื่องของเจตนาล้วนๆ กรรมหรือการกระทำเป็นเครื่องชี้เจตนา
การลงโทษตามมาตรา 151 เป็นโทษทางอาญา ซึ่งอยู่ในอำนาจหน้าที่ของศาลอาญา ที่จะกำหนดโทษที่ระบุโทษเอาไว้ในมาตรานี้ จำคุก 1-10 ปี ปรับ 20,000-200,000 บาท ตัดสิทธิ ทางการเมือง 20 ปี
...
ขั้นตอนของอำนาจศาลที่แบ่งเป็นสองขั้นตอน คือชี้ว่าขาดคุณสมบัติการเป็น ส.ส. เป็นจุดเริ่มต้นที่จะนำไปขยายความเลยไปถึงการขาดคุณสมบัติการดำรงตำแหน่งทางการเมือง และนำคำวินิจฉัยย้อนไปตัดสินลงโทษทางอาญา ตามที่บัญญัติไว้ตามตัวบทกฎหมาย
หรือ กกต.จะยื่นฟ้องศาลาอาญาโดยตรง เพื่อให้มีคำพิพากษาเด็ดขาดในการลงโทษ ก็ให้มีอำนาจที่จะกระทำได้ เรื่องนี้จึงกลายเป็นฉากทัศน์ ของนิติสงคราม เป็นการทำสงครามระหว่างกระบวนการยุติธรรมของรัฐกับฝ่ายการเมือง
วิกฤติการเมืองในอดีต มีจุดเริ่มต้นจาก องค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญ และ การใช้อำนาจเหนือรัฐธรรมนูญ และหลังจากเกิดการค้าความจาก นิติสงคราม ที่มัดมือมัดเท้านักการเมืองเอาไว้จนดิ้นไม่หลุด ก็จะตามมาด้วยสงครามประชาชน
ติดหล่มจมปลักกับดักวงจรอุบาทว์.
หมัดเหล็ก
mudlek@thairath.co.th