หนังสือ“สามก๊ก” ตอน “โจโฉแตกทัพเรือ” ตอนที่เด็ก ม.6 รุ่นสุดท้ายถูกสอนให้อ่าน ตอนนั้นเด็กๆอ่านเอาแค่สนุก พอตอนโตมีคนทักประโยคโจโฉแตกทัพเรือน่าจะไม่ถูกหลักภาษา... ก็ยังนึกขำๆ
เออ! เขาก็ช่างทัก ทักไม่ผิดเสียด้วย นั่นซี โจโฉจะแตกทัพเรือของตัวเองได้ยังไง
“สามก๊ก” ที่คนโบราณพูดกันว่า ใครอ่านสามจบคบไม่ได้...ผมเองอ่านจนนับจบไม่ถ้วน นี่ก็กำลังตั้งใจอ่าน “101 คำถามสามก๊ก” (หลี่ฉวนจวิน และคณะ เขียน ถาวร สิกขโกศล แปล สำนักพิมพ์มติชน พ.ศ.2556)
คำถามที่ 36 แท้จริงใครคิดแผนโจมตีด้วยไฟในศึกเซ็กเพ็ก
ถ้าอ่านนิยายสามก๊ก เล่าปี่กับซุนกวนจับมือกันรบชนะโจโฉ ด้วยสมองและฝีมือจิวยี่และขงเบ้ง แต่ถ้าอ่านพงศาวดารสามก๊กจี่ ภาคง่อก๊ก บทประวัติจิวยี่ ซึ่งก็น่าจะจริงมากกว่า ผลงานศึกครั้งนี้ ยกให้เป็นของจิวยี่
ผู้ที่เสนอแผนโจมตีด้วยไฟคืออุยกาย นายทหารฝ่ายกังตั๋ง
มีบทพรรณนายุทธการครั้งนี้ว่า...ถึงวันรบ อุยกายนำเรือเบาสิบลำ บรรทุกหญ้าไม้แห้งราดน้ำมันปลา คลุมด้วยผ้าแดง ปักธงทิวบนเรือ ขณะนั้นลมอาคเนย์แรง เรือสิบลำพุ่งมาถึงกลางแม่น้ำชักใบขึ้น อุยกายชูคบเพลิงพูดกับนายทหาร สั่งให้ทหารทุกคนตะโกนพร้อมกันว่า “สวามิภักดิ์”
ทหารโจโฉต่างออกจากค่ายมายืนดูทัพที่อยู่ห่างไปทางเหนือสองลี้กว่า ไฟลุกขึ้นพร้อมกัน ไฟโหมลมแรงพุ่งเข้าใส่เรือดังลูกธนู เปลวไฟเรืองโรจน์ เผาเรือด้านเหนือพินาศสิ้น ลุกลามถึงกระโจมค่ายบนฝั่งจิวยี่นำเรือเบาตามหลังมา รัวกลองรุกรบ ทัพทางเหนือแตกพ่าย โจโฉถอยหนี
คำถามที่ 37 โจโฉพ่ายศึกเพราะถูกโจมตีด้วยไฟจริงหรือ?
...
คำตอบนี้อ้างพงศาวดารสามก๊กจี่ ภาควุ่ยก๊ก บทประวัติโจโฉ...ว่า โจโฉยกทัพถึงเซ็กเพ็กรบเล่าปี่ไม่ได้เปรียบ เพราะเกิดโรคระบาด ไพร่พลตายมากจึงยกทัพกลับ
ไม่ได้เอ่ยถึงเรื่องการโจมตีด้วยไฟเอาไว้เลย
ต่อมาโจโฉเขียนจดหมายถึงซุนกวน มีข้อความตอนหนึ่งว่า “คราวศึกเซ็กเพ็ก เกิดโรคระบาด ข้าจึงถอยเรือถอยทัพกลับเอง ทำให้จิวยี่มีชื่อเสียงกำมะลอขึ้นมา”
ข้อสังเกตจากการอ่านพงศาวดารสามก๊กจี่ ภาคประวัติจิวยี่ เขียนไว้อย่างภาคประวัติโจโฉเขียนไว้อีกอย่าง ความจริงนั้นอยู่ ที่จะเลือกเชื่อเรื่องใคร
“โรคระบาด” ที่เป็นเหตุให้โจโฉเผาทัพเรือ หลี่ฉวนจวินบอกว่า ตำราแพทย์จีนโบราณ เรียกโรคซานเฟิ่งกู่ (โรคพยาธิใบไม้ในเลือด) มณฑลเหอเป่ย มณฑลหูหนาน เป็นเขตโรคระบาดรุนแรงหลายครั้ง
ช่วงศึกเซ็กเพ็ก ทัพโจโฉแปรพลเป็นทัพเรือและซ้อมรบในฤดูใบไม้ร่วง เวลาที่โรคซานเฟิ่งกู่ระบาด
ทหารโจโฉส่วนมากเป็นคนภาคเหนือ มีภูมิต้านทานโรคนี้น้อย พอทิ้งอานม้าลงเรือก็เริ่มป่วย เชื้อโรคเข้าฟักในร่าง 1 เดือน ก็สู่ช่วงเชื้อกำเริบในเวลารบแตกหักพอดี
พงศาวดารฉบับโจโฉ การเผาทัพเรือเพื่อหนีโรคระบาด...มีแต่ไม่ได้ถูกเผาด้วยฝีมือทหารจิวยี่ แต่โจโฉเผาเอง
มองจากมุมของคนยุคใหม่ ยุคที่โรคโควิด-19 จากเมืองอู่ฮั่น มณฑลเหอเป่ย กำลังระบาดไปทั้งโลก...สงครามระหว่างโจโฉ ซุนกวน เล่าปี่ โรคระบาด ยุติสามก๊กครั้งนั้นได้ทันที
ข้อต่างที่เห็นชัด ยุคสามก๊กหยุดโรคด้วยไฟ ส่วนโลกยุคใหม่ ใช้ยุทธศาสตร์เดียวกัน คือการปิดเมือง
บ้านเมืองไหนทำให้ผู้คนใจนิ่ง...ยอมรับการปิดเมืองได้นานกว่า บ้านเมืองนั้นก็มีเค้าชนะ
อย่าเพิ่งไชโย โห่ สามรา อย่าลืมทีเดียว เจ้าเชื้อโรคนี้มันจะออกฤทธิ์แรงชะงัด กับบ้านเมืองที่มีคนดื้อ และผู้นำที่ยโสโอหังโดยเฉพาะ.
กิเลน ประลองเชิง