หลังจากหายหน้าไปนานพอสมควร พล.อ.ชวลิต ยงใจยุทธ อดีตนายกรัฐมนตรี ได้ให้สัมภาษณ์สื่ออีกครั้ง เริ่มด้วยการเล่าถึงประวัติศาสตร์ 86 ปี ของประชาธิปไตยที่ล้มเหลว และพูดถึงการแก้ปัญหาประเทศ ด้วยการตั้ง “รัฐบาลเฉพาะกาล” มีหน้าที่ในการแก้ปัญหาเฉพาะเรื่อง โดยใช้เวลา 5 เดือน 6 เดือน หรือ 8 เดือน ก่อนกลับสู่การเลือกตั้ง
หลายประเทศอาจประสบความสำเร็จ ในการแก้ปัญหาวิกฤติของชาติ ด้วยรัฐบาลเฉพาะกาล และอันที่จริง รัฐบาล คสช. ในขณะนี้ก็คือ “รัฐบาลเฉพาะกาล” หรือรัฐบาลชั่วคราวตามนิยามของ พล.อ.ชวลิต เพราะรัฐบาล คสช. ตั้งขึ้น เพื่อแก้ปัญหาเฉพาะกิจ อันได้แก่การขจัดความขัดแย้ง การใช้ความรุนแรง สร้างความปรองดอง และวางแนวทางการปฏิรูปประเทศ
หลักชัดเจนที่สุด คือ รัฐธรรมนูญ คสช. ที่เรียกชื่อเต็มว่า “รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พ.ศ.2557” หลังจากประกาศใช้รัฐธรรมนูญ จึงจัดตั้งรัฐบาลเป็น “รัฐบาลชั่วคราว” ตามชื่อและเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญ คำว่า “ชั่วคราว” มีความหมายเช่นเดียวกับ “เฉพาะกาล” ภารกิจสำคัญของรัฐบาล คสช. คือ สร้างความปรองดอง
แต่เมื่อ คสช. นั่งบริหารประเทศต่อมา ดูเหมือนว่าชักจะติดใจในอำนาจ ซึ่งเป็นธรรมชาติของมนุษย์ รัฐบาลชั่วคราวที่ตั้งขึ้นมาเพื่อทำหน้าที่เฉพาะกิจ จึงกลายเป็น “รัฐบาลถาวร” อยู่นานกว่า 4 ปี นานกว่ารัฐบาลที่มาจากเลือกตั้งส่วนใหญ่ ซ้ำยังแสดงความมุ่งมั่นจะสืบทอดอำนาจต่อไป อาจถึง 10 ปี หรืออาจนานกว่านั้น จึงสูญเสียความเป็น “รัฐบาลเฉพาะกาล”
เช่นเดียวกับรัฐธรรมนูญไทย ส่วนใหญ่จะมี “บทเฉพาะกาล” เพื่อแก้บางปัญหาในระยะเปลี่ยนผ่าน แต่มีหลายครั้งที่บทเฉพาะกาล กลายเป็น “บทถาวร” เพราะการติดใจในอำนาจ เช่น รัฐธรรมนูญ 2475 มีบทเฉพาะกาลระบุว่าให้มี ส.ส.เลือกตั้งและแต่งตั้ง จำนวนเท่ากัน และให้ยกเลิก ส.ส.แต่งตั้ง หลังจากที่ผู้มีสิทธิ เลือกตั้งเกินครึ่ง จบ ป.4 แต่ไม่เกิน 10 ปี
...
แต่เมื่อครบ 10 ปีแล้ว มีการแก้ไขรัฐธรรมนูญ ต่ออายุ ส.ส.แต่งตั้งไปอีก 10 ปี เพื่อสืบทอดอำนาจ เห็นได้ชัดว่ามาตรการหลายอย่าง ที่นานาอารยประเทศใช้แก้ปัญหาได้ แต่ใช้ไม่ได้ในประเทศไทย อุปสรรคสำคัญที่สุด คือ พฤติกรรมและแนวคิดทางการเมือง ของผู้ที่มีบทบาทในการเมืองไทย มักจะเอียงข้างแนวทาง “อำนาจนิยม”
การเมืองไทยจึงเป็นไปตามที่ พล.อ.ชวลิต เจ้าของฉายา “ขงเบ้งกองทัพบก” บอกเล่า เริ่มด้วยทหารปฏิวัติแล้วร่างรัฐ-ธรรมนูญ ตามด้วยการเลือกตั้ง และทหารยึดอำนาจอีก เพราะนักการเมืองทะเลาะกัน ไทยจึงมีรัฐธรรมนูญถึง 20 ฉบับ เป็นอันดับ 3 ของโลก และมีรัฐประหารทั้งที่สำเร็จและไม่สำเร็จกว่า 30 ครั้ง เราจะพ้นจากวงจรนี้ได้อย่างไร?