แก้ปัญหา-การผลิตประปา เผยแล้งยาวนานถึง6เดือน ทางเหนือเรือนแพเกยตื้น คนจ่ออพยพหางานในกรุงแล้งลามหนักขึ้นทุกวัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งภาคอีสานหนักสุด 4 เขื่อนใหญ่ในโคราช น้ำเหลือน้อยสุดในรอบหลายปี ส่งผลภัยแล้งลามทุกพื้นที่ เกษตรกรริมโขง ต้องต่อท่อสูบน้ำมารดพืชผัก ขณะที่ภาคเหนืออ่วมไม่น้อยหน้า แม่น้ำยมบางช่วงแห้งขอดจนเห็นสันทราย จ่อทิ้งบ้านเกิดเข้าหางานเมืองกรุง แทน ได้แต่วอนรัฐเร่งหาทางช่วยเหลือด่วน ด้าน รมว.การอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ฯ เสนอวิธีหน่วงน้ำเค็มด้วยการผันน้ำจากแม่น้ำแม่กลองมาใส่แม่น้ำเจ้าพระยา หวังแก้ปัญหาน้ำเค็มจัดส่งผลการผลิตน้ำประปาจากที่เกือบทั่วประเทศเผชิญสภาวะฝนทิ้งช่วงยาวนานกว่าปกติ จนทำให้เขื่อนใหญ่น้อยทั้งในภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคกลางบางส่วน ประสบปัญหามีน้ำเข้ากักเก็บน้อยกว่าที่ควรจะเป็น จนเกิดภาวะแล้งลุกลามไปค่อนประเทศมาตั้งแต่ปลายปี 2562 ที่ผ่านมาและส่อจะหนักหน่วงขึ้นเรื่อยๆนั้น4 เขื่อนในโคราช น้ำน้อยมากต่อมาเมื่อวันที่ 4 ม.ค.นายวิเชียร จันทรโณทัย ผวจ.นครราชสีมา เปิดเผยว่า สถานการณ์ภัยแล้ง น้ำในเขื่อนขนาดใหญ่ 4 แห่ง ประกอบด้วย เขื่อนลำพระเพลิง เขื่อนลำแชะ เขื่อนลำมูลบน และเขื่อนลำปลายมาศ ขณะนี้มีน้ำน้อยมากในรอบหลายปี ที่ อ.โนนสูง แล้งหลายตำบล ขณะนี้อยู่ระหว่างเจรจากับชาวบ้านเพื่อนำน้ำจากบึงพุดซา อ.เมือง ลำเลียงผ่านไปยังลำน้ำลำเชียงไกร แต่มีปัญหาติดขัดทางชาวบ้านไม่ยินยอม ต้องนำรถน้ำแจกจ่ายน้ำเพื่อบรรเทาความเดือดร้อนไปก่อน เช่นเดียวกับที่ อ.ปักธงชัย ขาดแคลนน้ำหลายตำบล กรมชลประทานเร่งสูบน้ำช่วยเหลือชาวบ้าน ชาวบ้านขนน้ำให้วัวกินที่ ต.ท่าลาดขาว อ.โชคชัย หลายหมู่บ้านต้องประสบปัญหาภัยแล้ง ชาวนาเดือดร้อนอย่างหนักในรอบปี นาข้าวเสียหายสิ้นเชิง น้ำสำหรับให้สัตว์ไม่มี ด้านนายลำพัง ธงสันเที๊ยะ อายุ 61 ปี ชาวนาตำบลท่าลาดขาว เปิดเผยว่า นาข้าว 6 ไร่ แห้งแล้งไม่ได้ผลผลิตเลย ต้นข้าวยืนต้นตายหมด ช่วงนี้รอการช่วยเหลือจากภาครัฐ โดยเฉพาะวัวที่เลี้ยงไว้ 10 ตัว ปล่อยออกให้ไปกินหญ้า แต่ต้องขนน้ำใส่ถังไปให้วัว 1 ตัวต่อน้ำ 1 ถัง ให้กินน้ำช่วงกลางวัน และเย็นทุกวัน เพราะไม่มีแหล่งน้ำแล้วเกษตรกรอ่วมสูบน้ำโขงรดพืชผลจ.บึงกาฬ สถานการณ์ภัยแล้งส่อเค้ารุนแรง ประกอบกับน้ำในแม่น้ำโขงมีระดับลดลงอย่างต่อเนื่องเหลือไม่ถึง 2.50 เมตร ทำให้ส่งผลกระทบต่อเกษตรกรในพื้นที่ริมแม่น้ำโขง ด้านนายวันชัย โพธิสว่าง อายุ 46 ปี เกษตรกรบ้านท่าไคร้ ต.บึงกาฬ อ.เมืองบึงกาฬ เปิดเผยว่า ปลูกพริกและมะเขือเทศ ปีนี้แล้งเร็วมาก น้ำโขงลดต่ำสุดในรอบหลายสิบปี ทั้งที่ยังไม่ถึงหน้าแล้ง ตนจำเป็นต้องซื้อท่อน้ำ ติดตั้งเครื่องสูบ 2 ตัว สูบน้ำโขงระยะทางกว่า 200 เมตร รดน้ำต้นมะเขือเทศและพริก เฉลี่ยค่าน้ำมันในการสูบน้ำวันละ 200-300 บาท ทำให้ต้นทุนการเพาะปลูกเพิ่มสูงขึ้น เห็นหาดทรายกลางแม่น้ำยมที่ จ.พิจิตร สถานการณ์ภัยแล้งในแม่น้ำยมที่ไหลผ่าน 4 อำเภอ ประกอบด้วย อ.สามง่าม อ.โพธิ์ประทับช้าง อ.บึงนาราง และ อ.โพทะเล ระยะทาง 127 กม. มีสภาพแห้งขอด สาเหตุส่วนหนึ่งเกิดจากแม่น้ำยมไม่มีเขื่อนในการกักเก็บน้ำ ขณะนี้น้ำแห้งลงจนเห็นหาดทรายอยู่กลางแม่น้ำยม มีน้ำเหลืออยู่เพียงเล็กน้อย นางวราภรณ์ สมบัติวงค์ อายุ 50 ปี ชาวนาทำนา เปิดเผยว่า แม่น้ำยมช่วงนี้กลายเป็นหาดทรายไปแล้ว อยากเสนอแนะขอให้รัฐบาล หรือองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น หาวิธีขุดสระ ขุดคลอง หรือขุดลอกแม่น้ำยมให้เป็นที่กักเก็บน้ำ รวมถึงสร้างฝายชะลอน้ำ สร้างประตูน้ำในแม่น้ำยมให้สามารถกักเก็บน้ำได้เป็นช่วงๆ แบบขั้นบันได เชื่อว่าจะแก้ปัญหาภัยแล้งได้ ชาวบ้านเมื่อเผชิญกับสถานการณ์ภัยแล้ง ไม่สามารถทำมาหาหากินอะไรได้เลย นอกจากพากันอพยพไปขายแรงงานในกรุงเทพฯแพเกยตื้นลูกบวบแตกเสียหายที่ จ.นครสวรรค์ เรือนแพของชาวบ้านในคลองบางเคียน ต.บางเคียน อ.ชุมแสง กว่า 20 หลังคาเรือน ต้องเกยตื้นอยู่กลางลำคลอง หลังระดับน้ำแห้งขอด เรือนแพหลายหลังเกิดความลาดเอียง ลูกบวบแตกได้รับความเสียหายเป็นจำนวนมาก ด้านนายคล้าย ศรีบุญเรือน ชาวบ้านที่อาศัยเรือนแพ เปิดเผยว่า คลองบางเคียน เป็นคลองสาขาของแม่น้ำยม ระดับน้ำแห้งลงตลอดลำคลองตั้งแต่เดือน ก.ย.62 ช่วงนี้ต้องออกไปหางานทำ นำเงินซื้อลูกบวบเพื่อซ่อมแพในฤดูน้ำหลาก ขณะที่เจ้าหน้าที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นนำรถแบ็กโฮลงขุดร่องน้ำกลางคลองบางเคียน เพื่อให้คลองลึกและกักเก็บน้ำเพิ่มขึ้น หลังคลองดังกล่าวเริ่มแห้งลงจนเห็นพื้นดิน จุดที่ขุดนั้นจะมีน้ำอยู่บ้างเพราะเป็นดินปนทราย ชาวบ้านนำมาใช้ซักผ้า และอาบน้ำ ในส่วนน้ำอุปโภคบริโภคนั้น เจ้าหน้าที่นำรถน้ำมาแจกทุกๆ 2 สัปดาห์“นิพนธ์” สั่งเตรียมรับมือภัยแล้งด้านนายนิพนธ์ บุญญามณี รมช.มหาดไทย กล่าวถึงการเตรียมการรับมือภัยแล้งว่า สั่งการทางจังหวัดและศูนย์ ปภ.ทุกเขต สำรวจแหล่งน้ำเตรียมไว้เป็นแหล่งน้ำสำรอง เพื่อทำน้ำประปา ให้ประชาชนอุปโภคบริโภค ก่อนที่จะถึงหน้าฝน เพราะมีรายงานสถานการณ์น้ำที่มีแนวโน้มว่าจะแล้งมากในปีนี้ ภายใน 3-4 เดือนนี้ ต้องบริหารจัดการให้มีน้ำกินน้ำใช้อย่างพอเพียง อย่างไรก็ตาม ปีนี้สถานการณ์แล้งมีแนวโน้มรุนแรงกว่าปี 2558 แหล่งน้ำขนาดใหญ่มีปริมาณน้อย เทียบกับการระเหยมีปริมาณมากขึ้น ส่วนการทำการเกษตร เป็นหน้าที่ของกรมชลประทานที่จะต้องดูแลและจากการลงพื้นที่หลายๆ ครั้งที่ผ่านมา พยายามส่งสัญญาณเตือนเกษตรกรให้ใช้น้ำอย่างประหยัดยอมรับน้ำกร่อยเป็นบางเวลานายนิพนธ์กล่าวต่อว่า สำหรับกรณีน้ำประปาเค็มในบางพื้นที่นั้น เกิดจากปรากฏการณ์ธรรมชาติในช่วงน้ำขึ้นน้ำลง ช่วงน้ำขึ้นน้ำทะเลจะหนุนถึง จ.ปทุมธานี ทำให้เกิดน้ำกร่อยมากขึ้น แต่จะเป็นปัญหาในบางช่วงเวลาเท่านั้น การประปานครหลวง (กปน.) พยายามแก้ปัญหาโดยไม่หยุดผลิตน้ำ อาจทำให้น้ำดื่มมีรสกร่อยบ้าง กปน.จัดหาเครื่องกรองน้ำ ทำน้ำอาร์โอ นำน้ำกร่อยมาทำน้ำประปาไปติดตั้งที่ 10 สาขาของ กปน.ในพื้นที่ กรุงเทพฯ จ.สมุทรปราการ จ.นนทบุรี และเขตรอยต่อของ จ.ปทุมธานี บางส่วน นอกจากนี้ยังมีโครงการแก้ปัญหาในระยะยาว คือ โครงการนำน้ำจากฝั่งตะวันตกเข้าไปเสริมในเขตตะวันออก จะเสริมเพิ่มเติมน้ำได้วันละ 6-8 แสนคิวต่อวัน“สุวิทย์” เสนอใช้วิธี “หน่วงน้ำเค็ม”ในส่วนของการแก้ปัญหาน้ำทะเลหนุนสูงกว่าปกติ ประกอบกับภาวะฝนขาดช่วง เกิดสภาพแล้งจัด ทำให้ขาดแคลนน้ำจืดมาไล่น้ำทะเลที่รุกเข้าสู่แม่น้ำเจ้าพระยา ส่งผลให้ค่าความเค็มของน้ำในแม่น้ำเจ้าพระยามีสูงมาก จนกระทบต่อการผลิตน้ำประปาของการประปานครหลวงนั้น นายสุวิทย์ เมษินทรีย์ รมว.การอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) เปิดเผยเมื่อวันที่ 4 ม.ค.ว่าสถานการณ์น้ำทะเลหนุนหรือน้ำเค็มรุกเข้าสู่แม่น้ำเจ้าพระยาค่อนข้างรุนแรง โดยเมื่อวันที่ 29 ธ.ค.2562 ที่ผ่านมา ปัญหาค่าความเค็มขึ้นไปสูงถึง 2.03 กรัม/ ลิตร ซึ่งเป็นสถิติที่สูงมากเมื่อเทียบกับน้ำเค็มรุกเมื่อวันที่ 15 ก.พ.2557 ที่ความเค็มขึ้นสูงสุดที่ 1.92 กรัม/ ลิตร ที่น่าเป็นห่วง คือ จะต้องรออีกกว่า 6 เดือนกว่าจะสิ้นสุดฤดูแล้ง ที่สำคัญในเดือน ม.ค.-มี.ค.2563 จะเป็นช่วงที่น้ำทะเลหนุนสูงมากจะยิ่งทำให้ปัญหาหนักขึ้น นอกจากจะกระทบต่อการผลิตน้ำประปาแล้ว ยังส่งผลต่อการทำการเกษตร เช่น สวนทุเรียนที่ จ.นนทบุรี และแหล่งปลูกผักสวนครัวแหล่งใหญ่ของภาคกลาง จึงควรเร่งแก้ปัญหาน้ำเค็มรุกครั้งนี้ โดยกระทรวงฯ จะนำวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมาใช้ด้วยวิธีการ “หน่วงน้ำเค็ม” ที่สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำ (สสน.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ได้เคยนำมาแก้ปัญหาน้ำเค็มรุกร่วมกับหลายหน่วยงานเมื่อปี 2557เล็งผันน้ำ “แม่กลอง” มาช่วยนายสุวิทย์กล่าวต่อว่า สำหรับวิธีการหน่วงน้ำเค็ม เพื่อแก้ปัญหาน้ำเค็มรุกหนัก จะนำน้ำจากแม่น้ำแม่กลองเข้ามาเพิ่มให้กับแม่น้ำเจ้าพระยา ผ่านคลองประปาฝั่งตะวันตก เข้ามาหาโรงผลิตน้ำมหาสวัสดิ์ และระบายน้ำลงสู่คลองปลายบาง คลองมหาสวัสดิ์ คองบางกอกน้อยและแม่น้ำเจ้าพระยาตามลำดับ โดยจะขอความร่วมมือจากกองทัพเรือ ติดตั้งเครื่องผลักดันน้ำรวม 30 เครื่อง ในคลองบางกอกน้อย 20 เครื่อง และคลองมหาสวัสดิ์ 10 เครื่องเพื่อเร่งส่งน้ำจืดในคลองมหาสวัสดิ์ลงสู่แม่น้ำเจ้าพระยาในช่วงน้ำลง ซึ่งจะทำให้ความเค็มในแม่น้ำเจ้าพระยาลดลง นอกจากนี้ กระทรวงจะนำเทคโนโลยีนิวเคลียร์จากสถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ (สทน.) มาช่วยหาค่าไอโซโทปของน้ำในแม่น้ำเจ้าพระยา โดยได้สั่งการให้ สสน.ประสานงานกับสำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ (สทนช.) แล้ว กรมน้ำบาดาล เร่งช่วย 36 จังหวัดแล้งด้านนายศักดิ์ดา วิเชียรศิลป์ อธิบดีกรมทรัพยากรน้ำบาดาล กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม กล่าวว่า นายวราวุธ ศิลปอาชา รมว.ทรัพยากรฯ ได้สั่งการให้กรมทรัพยากรน้ำบาดาล นำน้ำใต้ดินมาช่วยเหลือประชาชนในเรื่องการอุปโภคบริโภคและการเกษตรอย่างเร่งด่วน โดยขณะนี้กรมได้เร่งช่วยเหลือประชาชนในจังหวัดที่ประสบภัยแล้งอย่างหนัก 36 จังหวัดก่อน อาทิ เชียงใหม่ เชียงราย พะเยา แม่ฮ่องสอน สุโขทัย ตาก บุรีรัมย์ สุรินทร์ สระแก้ว ปราจีนบุรี กาญจนบุรี ระยอง นครราชสีมา เป็นต้น โดยขณะนี้ได้สั่งการให้ ผอ.สำนักทรัพยากรน้ำบาดาลทั้ง 12 เขตทั่วประเทศ เตรียมเจาะบ่อบาดาลเพื่อกระจายน้ำเพื่อช่วยประชาชนแล้ว นอกจากนี้ ได้เปิดจุดจ่ายน้ำถาวรจำนวน 136 จุด รถบรรทุกน้ำ จำนวน 79 คัน หน่วยนาคราช จำนวน 37 หน่วย รวมทั้งชุดเจาะบ่อบาดาล จำนวน 85 ชุด และชุดปรับปรุงคุณภาพน้ำเคลื่อนที่ จำนวน 18 ชุด ให้การช่วยเหลือประชาชนเร่งด่วนก่อน และในวันที่ 8 ม.ค.นี้ ตนจะเรียกประชุมผู้บริหารเพื่อเตรียมการรับมือกับสถานการณ์ภัยแล้งห่วงสวนผลไม้ยืนต้นตายอธิบดีกรมทรัพยากรน้ำบาดาล กล่าวอีกว่า สถานการณ์ภัยแล้งที่เกิดขึ้น สิ่งที่ห่วงอีกเรื่องคือ เรื่องพืชผลยืนต้นที่จะได้รับผลกระทบ โดยเฉพาะสวนเงาะ สวนทุเรียน และสวนผลไม้ กลัวว่าจะยืนต้นตายเพราะขาดน้ำ โดยที่ผ่านมากรมทรัพยากรน้ำบาดาล เปิดศูนย์เฉพาะกิจช่วยเหลือประชาชนในสถานการณ์ภัยแล้งตั้งแต่เดือน ธ.ค.2562 ปรากฏว่ามีประชาชนโทร.มาขอรับความช่วยเหลือนับพันๆ รายถือว่าเยอะมาก โดยเกษตรกรและชาวสวนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคเหนือ มากที่สุด ดังนั้น จึงให้สำนักงานทรัพยากรน้ำบาดาลไปเร่งสำรวจพื้นที่เพื่อเจาะน้ำบาดาลมาช่วยเหลือเกษตรยืนต้นอย่างเร่งด่วน
