ฮะมาสเป็นขบวนการต่อต้านรัฐอิสราเอลของชาวมุสลิมปาเลสไตน์ Hamas แปลว่าขบวนการต่อต้านของมุสลิม มีลักษณะเป็นองค์การอิสลามติดอาวุธที่ต่อต้านการดำรงอยู่ของอิสราเอลในตะวันออกกลาง ซึ่งฮะมาสถือว่าเป็นแผ่นดินของอาหรับ ผู้อ่านท่านยังจำได้ไหมครับ สมัยที่ผู้นำองค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์ (PLO) พยายามทำความตกลงอย่างสันติภาพกับอิสราเอล ก็ขบวนการฮะมาสนี่ละครับที่ต่อต้านและขัดขวาง

ขบวนการฮะมาสตั้งเมื่อ ค.ศ.1987 โดยเชค อะห์มัด ยาซีน สมาชิกของกลุ่มภราดรภาพมุสลิม มีสมาชิกพีแอลโอที่เคร่งศาสนามาร่วมด้วย ขบวนการนี้เรียกร้องให้ชาวปาเลสไตน์รวมกันทำญิฮาดเพื่อขับไล่ผู้ยึดครองปาเลสไตน์ที่ไม่ใช่มุสลิม (ชาวยิวนั่นเองครับ)

ปัจจุบัน ขบวนการฮะมาสมีผู้นำหลักอยู่ 3 คนคือ ยาห์ยา ซินวาร์ (ผู้นำที่รับผิดชอบฉนวนกาซา) โมฮัมเหม็ด เดอิฟ (ผู้นำฝ่ายทหารและกลุ่มติดอาวุธ) และอิสมาอิล ฮานิเยห์ (ผู้นำฝ่ายการเมือง รับผิดชอบด้านการเมือง การเจรจา และการทูตต่างๆ)

สถานที่ที่ปลอดภัยที่สุดของพวกฮะมาสก็คืออิหร่าน ซึ่งเป็นประเทศที่มีพื้นที่ใหญ่โตมโหฬาร มีการทหารและการข่าวกรองที่มั่นคง และเป็นผู้สนับสนุนฮะมาสอย่างสุดลิ่มทิ่มประตู มีข่าวล่ามาเร็วจากกองกำลังพิทักษ์การปฏิวัติอิสลามออกมายอมรับว่า 30 กรกฎาคม 2024 อิสราเอลบุกเข้าไปฆ่าอิสมาอิล ฮานิเยห์ ในกรุงเตหะราน ซึ่งฮานิเยห์เดินทางเข้าไปร่วมพิธีสาบานตนรับตำแหน่งของมาซูด เปเซชเคียน ประธานาธิบดีคนใหม่ของอิหร่าน คนตายไม่ได้มีเฉพาะฮานิเยห์ แต่บอดี้การ์ดที่ดูแลฮานิเยห์ก็ถูกฆ่าตายด้วย

การกระทำของอิสราเอลไม่ได้หยามเฉพาะกลุ่มฮะมาสหรือปาเลสไตน์เท่านั้น แต่ยังหยามอิหร่านซึ่งเป็นหนึ่งในประเทศที่มีอิทธิพลในโลกใบนี้ การเข้าไปฆ่าไม่ได้ทำในพื้นที่ห่างไกลในบูร์กินาฟาโซ โตโก รวันดา บุรุนดี แต่กระทำในใจกลางเมืองหลวงของอิหร่าน ฆ่าที่กรุงเตหะรานซึ่งพวกฮะมาสถือว่าเป็นสถานที่ที่มีความปลอดภัยสูงสุด

...

การอ่านข่าวตะวันออกกลาง โดยเฉพาะความขัดแย้งแถวเลบานอน ซีเรีย อิหร่าน ปาเลสไตน์ และอิสราเอล จะไม่ค่อยรู้เรื่องดอกครับ ถ้าไม่ทราบเรื่องของขบวนการฮะมาส เรื่องของพรรคการเมืองและองค์การสังคมสงเคราะห์ที่มีกองกำลังของตนเองในเลบานอนอย่างฮิซบุลลอฮ์ หรือถ้าไม่ทราบที่มาที่ไปของขบวนการฟะตะห์ ซึ่งเป็นองค์กรทางการเมืองและการทหารของชาวปาเลสไตน์

เปิดฟ้าส่องโลกขอนำเสนอความเป็นมาของขบวนการเหล่านี้ อย่างขบวนการฟะตะห์หรืออัลฟะตะห์ ย่อมาจากฮะรอกาต อัลตะห์รีร์ อัลวะตอนี อัลฟิลิสตีนี ที่แปลว่าขบวนการปลดปล่อยแห่งชาติปาเลสไตน์ ตอนตั้งฟะตะห์ครั้งแรกๆ ได้รับการสนับสนุนจากซีเรียให้มีฐานปฏิบัติการอยู่ที่กรุงดามัสกัส

ความแค้นฝังหุ่นของอิสราเอลอยู่กับพวกขบวนการฟะตะห์ลึก เพราะขบวนการนี้เคยประสบความสำเร็จในการวางระเบิดที่ตั้งเครื่องสูบน้ำขนาดใหญ่ของอิสราเอล ขบวนการฟะตะห์เคยย้ายฐานปฏิบัติการเข้าไปในจอร์แดน (ต่อมาถูกให้ออกจากจอร์แดน) และถูกอิสราเอลโจมตี แต่ก็ต่อสู้กลับอย่างเข้มแข็ง ทำให้ฟะตะห์เป็นองค์กรใหญ่ที่สุดและมีเงินสนับสนุนมากที่สุดของชาวปาเลสไตน์ และยังเข้าไปมีอิทธิพลควบคุมองค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์หรือพีแอลโอ

อิสราเอลใช้ไม้แข็งทุบพวกปาเลสไตน์บ่อยครั้ง มุสตาฟา มุฮัมมัด อาบูอารา อายุ 63 ปี ผู้นำกลุ่มฮะมาสในพื้นที่เวสต์แบงค์ถูกอิสราเอลจับได้แล้วนำไปขังคุก 26 กรกฎาคมที่ผ่านมา อาบูอาราป่วยต้องไปรักษาที่โรงพยาบาล หลังจากถูกส่งตัวออกจากที่คุมขังไปโรงพยาบาลก็เสียชีวิต อิสราเอลบอกว่า เราไม่รู้ว่าอะไรเกิดขึ้น เราไม่ได้ฆ่าอาบูอารา นายคนนี้แกตายเอง แต่ปาเลสไตน์ไม่เชื่อ อาบูอาราเป็นผู้มีบทบาทมากในการต่อสู้กับอิสราเอล

ตามสถานการณ์ในตะวันออกกลางแล้วก็นึกไม่ออกบอกไม่ถูก และจินตนาการไม่ได้ ว่าบั้นปลายท้ายที่สุดแล้ว สถานการณ์จะลงเอยยังไง นึกถึงตอนจบไม่ออกจริงๆครับความตายของผู้นำฝ่ายปาเลสไตน์จะทำให้สถานการณ์ทวีความรุนแรงสูงขึ้น ไม่มีใครยอมใคร ที่โลกสวยว่าจะมีการเจรจานั้น เลิกคิดไปได้เลยครับ ต่างฝ่ายต่างไม่ยอมกัน เจรจากันมาหลายครั้ง แต่ก็จบลงด้วยการทะเลาะกันอีก.

นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com

คลิกอ่านคอลัมน์ "เปิดฟ้าส่องโลก" เพิ่มเติม