เวลานี้ โรงไฟฟ้าพลังความร้อนแบบรวมแสงอาทิตย์ ที่ใหญ่ที่สุดในโลกอยู่ที่ นครรัฐดูไบ สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ ซึ่งถือว่าเป็น ก้าวสำคัญ ของมนุษยชาติในการสร้างพลังงานหมุนเวียนให้มีความแน่นอนและยั่งยืน มากยิ่งขึ้น
ก้าวใหญ่ ของโรงไฟฟ้าแสงอาทิตย์ที่ว่านี้ เป็นการรวมแสงอาทิตย์ หรือ Concentrated Solar Power (CSP) ที่แตกต่างจาก การผลิตไฟฟ้าจากแผงโซลาร์เซลล์ โดยสิ้นเชิง เนื่องจากการผลิตในระบบ CSP เป็นการนำความร้อนจากแสงอาทิตย์มาต้มน้ำ สร้างแรงดันไปหมุนกังหันไอน้ำ โรงไฟฟ้าพลังความร้อน แทนการใช้เชื้อเพลิงอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็นถ่านหิน น้ำมัน หรือพลังงานนิวเคลียร์ ในขณะที่ การผลิตไฟฟ้าจาก โซลาร์เซลล์ เป็นกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ที่เปลี่ยนความเข้มของแสงเป็นพลังงานไฟฟ้า
โรงไฟฟ้าแบบรวมแสงอาทิตย์ที่ดูไบ ทำงานโดยการนำกระจกรูปทรงพาราโบลานับหมื่นแผ่นมาสะท้อนรังสีความร้อนจากแสงอาทิตย์ ถ่ายเทผ่านตัวกลางที่สะสมความร้อนได้ดี เช่น เกลือหลอมเหลว จากนั้นก็นำความร้อนที่ได้รับไปผลิตไฟฟ้าแบบโรงไฟฟ้าพลังความร้อนใน 2 รูปแบบคือ หอคอยรับรังสี กับแบบท่อดูดซับ เพื่อลดข้อจำกัดความไม่แน่นอนที่มีขีดจำกัดของพลังงานจากแสงอาทิตย์
ข้อดีคือ สามารถที่จะ เก็บพลังงานไฟฟ้าไว้ใช้ได้นานกว่า เพราะเป็นการผลิตไฟฟ้าใกล้เคียงกับระบบปกติ แต่ข้อเสียคือ มีต้นทุนแพงกว่า โซลาร์เซลล์ 2-3 เท่าตัว เมื่อเทียบกับการลดการใช้น้ำมัน ก๊าซธรรมชาติในการผลิตไฟฟ้าหรือความแน่นอนในการใช้พลังงานจากธรรมชาติมาผลิตไฟฟ้า แล้วก็ยังถือว่าเป็นการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานหมุนเวียนที่น่าสนใจในยุคปัจจุบันและอนาคต
การผลิตไฟฟ้าประเภทนี้ใน ประเทศสหรัฐฯ มีต้นทุนเฉลี่ยที่ 8.50 บาทต่อหน่วย เทคนิคการผลิตคิดค้นเป็นครั้งแรก โดย Giovanni Francia ในการออกแบบรวมแสงอาทิตย์ ใกล้เมืองเจนัวของอิตาลี กลายเป็นต้นแบบของโรงไฟฟ้า CSP ในปัจจุบันที่มีการนำไปใช้ผลิตกระแสไฟฟ้าทดแทนหลายประเทศอย่างที่ แคลิฟอร์เนีย มีกำลังการผลิตที่ 354 เมกะวัตต์
...
ใน ประเทศไทย มีโรงไฟฟ้าชนิดนี้ที่ จ.กาญจนบุรี เป็นรายแรกในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้จำหน่ายไฟฟ้าเข้าระบบเชิงพาณิชย์ให้กับ กฟผ.แล้ว ด้วยกำลังการผลิตเสนอขาย 4.5 เมกะวัตต์ แต่ด้วยสภาพภูมิประเทศ ลักษณะของแสงอาทิตย์ เป็นแบบสะท้อนมากกว่าแบบตรง จึงทำให้แสงที่ตกกระทบแผ่นสะท้อนมีค่าความร้อนไม่สูงเท่าที่ควร ทำให้การผลิตกระแสไฟฟ้ามีประสิทธิภาพต่ำไปด้วย
ล่าสุดรัฐวิสาหกิจด้านไฟฟ้าและน้ำ หรือ ACWA ของนครดูไบ ได้ประกาศผลผู้ชนะการประกวดราคาก่อสร้างโรงไฟฟ้าแบบ CSP ในโครงการ Mohammed bin Rashid al Maktoum Solar Park ระยะที่ 4 กำลังการผลิต 700 วัตต์ มูลค่าการก่อสร้าง 3,900 ล้านดอลลาร์ หรือ 136,500 ล้านบาท ในพื้นที่ 23,400 ไร่ ถ้าคิดเป็นสนามฟุตบอลจะสร้างได้ถึง 4,500 สนาม ขายไฟฟ้าต่อหน่วยที่ 7.3 เซนต์ หรือ 2.60 บาท อย่างไรก็ตามด้วยปัจจัยสนับสนุนทั้งต้นทุนและภูมิประเทศ ดูไบอาจเหมาะสมกับพลังงานชนิดนี้ บ้านเรายังต้องดูปัจจัยอื่นๆที่เหมาะสมอีกหลายด้านว่าคุ้มค่าหรือไม่.
หมัดเหล็ก
mudlek@thairath.co.th