เมื่อผมคุยถึง 5 ธรรมะมหาโจร หมอต้อม หมอยาชื่อดังรู้จักกันทั้งเมืองควักปากกาจด วันนี้ผมเจอเรื่อง “เต๋าของมหาโจร” ในหนังสือ “ตูน” ปรัชญาเต๋า (สุรัติ ปรีชาธรรม โชติช่วงนาดอน แปล) นึกถึงหมอ จึงขอลอกหนังสือเล่าต่อ เผื่อหมอจะได้อ่าน
หลิวเซี่ยจื้อ เป็นสหายของขงจื่อ เขามีน้องชาย คือมหาโจรจื๋อ ผู้มีสมุนถึงเก้าพันคน เที่ยวปล้นสะดมไปทั่วใต้หล้า ขงจื่อไปหา บอกกับสหายว่า
พ่อแม่ต้องสั่งสอนบุตร พี่ชายต้งสั่งสอนน้องชาย ท่านมีน้องชายเป็นมหาโจร ปล้นสะดมไปทั่วหล้า ไยท่านไม่สั่งสอนเขาให้รู้สำนึกผิดชอบชั่วดี
“บางคนไม่ฟังบิดาพี่ชายจะมีประโยชน์ใดเล่า?” หลิวเซี่ยจื้อส่ายหน้า “ น้องชายข้ามีสันดานทะนงดุร้าย โกรธเป็นไฟประลัยกัลป์ ข้าว่าท่านอย่าไปดีกว่า!” ขงจื่อไม่ฟัง เรียกจื่อกังและเหยียนหุย เดินทางขึ้นเขา
เมื่อสมุนรายงาน “ท่านแม่ทัพ ขงจื่อขึ้นเขามาแล้ว ต้องการพบท่าน” มหาโจรจื๋อ คำรามลั่น
“เจ้านำคำของข้าไปบอกเขาว่า อย่าได้แต่งคำสรรเสริญเยินยอกษัตริย์ เล่นลิ้นสร้างความถูกความผิด ความผิดเขาใหญ่หลวงนัก รีบกลับไปเดี๋ยวนี้ยังทัน”
สมุนบอกขงจื่อ “ท่านแม่ทัพ ไม่ต้องการพบท่าน” ขงจื่ออดทน ฝากความสมุนโจร “รบกวนท่านไปแจ้งท่านมหาโจรอีกครั้ง ข้าเป็นสหายหลิวเซี่ยจื้อ ตั้งใจมาคารวะ”
ชื่อพี่ชายได้ผล มหาโจรจื๋อ ยอมให้ขงจื่อพบ “มีเรื่องใดก็รีบกล่าวมา หากพูดไม่ถูกใจข้า อย่าได้คิดว่าจะมีชีวิตรอดกลับไป”
“โปรดสงบสติอารมณ์” ขงจื่อกล่าว “ใต้หล้ามีคุณธรรมชั้นยอดสามอย่าง อย่างแรกคือร่างกายสูงใหญ่สง่างาม ไร้เทียมทาน อย่างที่สองปัญญาฉลาดล้ำเลิศ หยั่งรู้ฟ้าดิน อย่างที่สามกล้าหาญเด็ดเดี่ยว รวบรวมสมุนมากมาย นำกองกำลังเกริกไกร
...
ท่านแม่ทัพมีคุณธรรมชั้นยอดทั้งสามอย่างนี้ แต่กลับเป็นมหาโจร มิน่าเสียดายหรอกหรือ?”
“หากท่านแม่ทัพรับฟังข้า ข้าจะไปโน้มน้าวกษัตริย์ราชาแว่นแคว้นต่างๆ สร้างนครใหญ่ให้แก่ท่าน มอบยศบรรดาศักดิ์ให้แก่ท่าน มิต้องเป็นมหาโจรอีกต่อไป”
มหาโจรจื๋อฟังจบคำราม “ฮึ่ม” แล้วว่า “พวกที่สามารถใช้ประโยชน์ล่อหลอกได้ เป็นแค่คนชั้นต่ำโง่เขลา คิดจะใช้ลาภยศ มาหว่านล้อมข้า ทำไมข้าจะไม่รู้ว่า ลาภยศเป็นแค่เมฆหมอกที่ลอยผ่านหน้าไปแค่นั้น”
มหาโจรจื๋อพูดถึงตรงนี้ เป็นทีขงจื่ออึ้ง...บ้าง มหาโจรยังพูดต่อ
“เมืองที่ใหญ่ที่สุด ไม่มีเมืองไหนใหญ่ไปกว่า ใต้หล้า...พระเจ้าเหยา พระเจ้าซุ่นครองแผ่นดิน บัดนี้บุตรหลานของท่านอยู่ที่ไหนหรือ? กษัตริย์ทัง กษัตริย์อู่ก็เคยได้ครอบครองแผ่นดิน บัดนี้บุตรหลานของท่านอยู่ที่ไหน?
เรื่องราวในแผ่นดินมีคุณอนันต์ ก็มีมหันตภัยเช่นกัน
ข้าเป็นมหาโจรสังหารผู้คน แต่ก็มีขอบเขต หากข้าเป็นกษัตริย์ราชา ใช้มนุสสธรรม ครรลองธรรมมาสังหารผู้คน ก็จะสร้างหายนะไม่สิ้นสุด”
ขงจื่อ พูดอะไรไม่ออก มหาโจรจื๋อ สำทับทิ้งท้าย “สิ่งที่ท่านได้พูดมาในวันนี้ เป็นสิ่งที่ข้าได้ละทิ้ง ไม่ต้องการฟังอีกแล้ว”
ตอนนี้ เขียนเป็นภาพการ์ตูน ขงจื่อ ลนลานขึ้นรถม้า ตะบึงกลับไปหาหลิวเซี่ยจื้อ ผู้สหาย บอกกับพี่ชายมหาโจรว่า “ข้าบังอาจไปกระตุกหนวดเสือ เกือบจะโดนมันฉีกเนื้อกิน”
เรื่องเต๋าของมหาโจร ก็จบลงตรงสอนให้รู้ว่า เต๋า (ทาง) มหาโจร ก็เป็นเต๋ามหาโจร เต๋า (ทาง) ของมหาปราชญ์ขงจื่อ ก็เป็นเต๋าของขงจื่อ อยู่สุดขั้วคนละทาง ทางใครทางมัน.
กิเลน ประลองเชิง