เหตุการณ์อาจารย์ใหญ่ ผู้เรืองวิทยาคม ในคณะราชทูตโกษาปาน นำ 16 ทหารสยาม ทดสอบวิชามหาอุดหยุดปืน กองทหารแม่นปืนฝรั่งเศส ต่อหน้าพระพักตร์พระเจ้าหลุยส์ที่ 14 มีในพงศาวดารไทย ครับ
อาจารย์ภูธร ภูมะธน เขียนไว้ในบทที่ 7 ใครเป็นใครในคณะราชทูตครั้งโกษาปาน หนังสือโกษาปาน (สถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ.2553) ว่า
ท่านราชทูตมีโอกาสกราบทูลพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 ว่า ทหารไทยล้วนเป็นคนดีมีวิชา ต่างจากทหารฝรั่งเศสที่เพียงแต่เป็นผู้ชำนาญการ เรื่องของเรื่องก็ต้องมีการพิสูจน์กัน
พงศาวดารสยาม เล่าว่า อาจารย์แต่งศิษย์ 16 คน ให้ผูกเครื่องล้วนลงเลขยันต์คาถาศาสตราคมเสร็จ อาจารย์นุ่งขาว ใส่เสื้อครุยขาว พอกเกี้ยวพันผ้าขาว
ศิษย์สิบหกคนนั้นใส่เสื้อปัสตูแดงทั้งสิ้น เป็นสิบเจ็ดคน พาเข้ามาสู่หน้าพระลานขึ้นนั่งบนเบญจา แล้วขอให้ทหารแม่นปืนห้าร้อยคนยิงทหารไทยทั้งสิบเจ็ดคนซึ่งนั่งบนเบญจานั้น
พระเจ้าฝรั่งเศส ก็สั่งทหารทั้งห้าร้อย ให้ระดมยิงทหารไทยพร้อมกัน
ด้วยอำนาจคุณพระรัตนตรัย และคุณเลขยันต์สรรพอาคมคาถาวิชาคุ้มครองป้องกันอันตราย พลฝรั่งทั้งหลายยิงปืนฝรั่งทั้งใกล้แลไกล เป็นหลายครั้ง
เพลิงปากนกสับก็มิได้ติดดินดำและมิได้ลั่นทั้งสิ้น
ทหารไทยก็รับพระราชทานโภชนาหารและมัจฉะมังสาสุราบานเป็นปกติ มิได้มีการสะดุ้งหวั่นไหว พลทหารฝรั่งทั้งหลายก็เกรงกลัวย่อท้อ รอหยุดอยู่สิ้น
อาจารย์ทหารไทยจึงร้องอนุญาตไปว่า ท่านจงยิงอีกเถิด ทีนี้เราจะอนุญาตให้เพลิงติดดินดำจะให้กระสุนออกทั้งสิ้น
พลทหารพร้อมกันยิงอีกนัดหนึ่ง เพลิงก็ติดกระสุนดินดำ กระสุนก็ออกจากลำกล้อง ตกลงตรงปากกระบอกบ้าง ห่างออกไปบ้าง ลางกระสุนก็ตกที่ใกล้เบญจา
แต่จะได้ถูกต้องทหารไทยผู้หนึ่งผู้ใดหามิได้
ภูธร ภูมะธน ตั้งข้อสังเกตว่า คณะราชทูตสยามชุดโกษาปาน มีจำนวนมากน้อยเท่าใด แลประกอบด้วยใครบ้าง มีบันทึกไว้ในหลักฐานต่างชาติ
แต่ไม่มีเรื่องอิทธิปาฏิหาริย์ของสมาชิกคณะราชทูตสยาม
อ่านถึงตรงนี้ คนอย่างเราๆคงมีความคิดหลายอย่าง จะเชื่อไทยหรือเชื่อฝรั่ง
อาจารย์หม่อมคึกฤทธิ์ สะท้อนความคิดนี้ไว้ในเรื่องสั้นชื่อ “ลองของ” ลงสยามรัฐสัปดาห์วิจารณ์
ท่านให้หัวหน้ากองทหารแม่นปืนฝรั่งเป็นตัวเดินเรื่อง พระเจ้าหลุยส์เห็นว่า ให้ทหารแม่นปืน 500 คน เอาปืนยิง 17 คนดีมีวิชาไทยจริงๆ...ก็ตายเปล่า ทั้งจะทำให้เสียไมตรีสองประเทศ
เขาจึงได้รับคำสั่งให้ “แกล้งยิง” โดยใส่ดินดำในกระบอกปืนแต่น้อยๆ
อาจารย์หม่อมคึกฤทธิ์จบเรื่องสั้นว่า เสร็จงานนั้นหัวหน้ากองทหารฝรั่งก็ไปนั่งกรอกเหล้าเข้าปากจนเมาแล้วคำรามด้วยความแค้นว่า เพื่อรักษาศักดิ์ศรีทหารแม่นปืน จึงตัดสินใจยอมตายเพราะขัดคำสั่ง
กรอกดินเข้ากระบอกปืนมากกว่าทุกๆครั้ง
“แต่ผีห่า...ทหารสยาม มันมีดีอะไรก็ไม่รู้ ยิงกี่ทีกระสุนปืนก็ไม่ยอมออก”
ผมอ่านเรื่องสั้นเรื่องนี้แล้ว จำฝังใจ มาอ่านพงศาวดารเอาทีหลัง
ใครไม่เชื่อ แต่ผมเชื่อของผมว่า อาจารย์ใหญ่ทหารไทยขลังจริง ขนาดเสกคาถาเอาเรือสำเภารอดจากมรสุมน้ำวน
ในทะเลใหญ่มาได้ เหมือนที่แม่การะเกดว่า วิชาแค่ “ฟันไม่เข้า ยิงไม่ออก” เป็นเรื่องเด็กๆมาก.