ผมจำวันผิดมีเวลาเขียนต้นฉบับในช่วงเวลาคับขัน โชคดี มีหนังสือ ศัพท์สันนิษฐาน 2 ของประสิทธิ์ ไชยชมพู (ทองแถม นาถจำนง บก.บ่นว่า จำนวนสั่งของได้ไม่ถึงครึ่งทุนพิมพ์ ช่วยได้ก็ต้องรีบช่วยกันก่อน) มาถึงมือประสิทธิ์เริ่มต้นว่า บักโกรก ชักโครก โสโครก ซกมก และจ๊กมก ห้าคำนี้เป็นคำบ้านๆ ซึ่งน่าสืบสาวถึงรากคำ จึงเริ่มจากตรวจคำนิยามในพจนานุกรม ดังนี้บักโกรก ซูบผอมเพราะหักโหมกำลังเกินไป ซูบผอมโดยหักแรงชักโครก ที่นั่งถ่ายอุจจาระ หรือส้วมแบบนั่งที่มีระบบเก็บน้ำ และเปิดให้น้ำไหลออกมาขับล้างได้ส้วมชักโครกนี้ ภาษาเขมรเรียก บังกนตึกโฮรโสโครก สกปรก เปื้อนเปรอะ น่ารังเกียจ โดยปริยายหมายถึงเลว เช่น คนโสโครก ของโสโครก เรื่องโสโครกเรียกแนวพืดหิน หรือโขดหินใต้น้ำใกล้ๆผิวพื้นน้ำทะเล อาจ มีบางส่วนโผล่พ้นน้ำ หรือปริ่มน้ำก็ได้ เป็นอันตรายแก่การเดินเรือว่า หินโสโครกภาษาถิ่นใต้ สกมก สกโครก สักโครก สุกมุก สุกครุ = สกปรก (พจนานุกรมภาษาถิ่นใต้ 2551)บรรจบ พันธุเมธา ตั้งข้อสังเกต ชักโครกที่อธิบายว่า ชักน้ำให้ดังโครก คำโครก จะเป็นคำไทย หมายถึงเสียงนั้น หรือจะหมายว่า สกปรก เพราะตัดมาจากคำเขมร และแสดงสำเนียงเขมร กำกับไว้ด้วย ดังนี้บักโกรก ก็ทำนองเดียวกัน คือเอาคำ “โกรก” ในความหมายไม่ดี มาใช้ส่วนบัก คำหน้า ฟังไม่เป็นคำไทย และไม่น่าใช่คำลาวบักควรเป็นคำเขมร มาจาก (ตัวหนังสือเขมร) บาก - บัก = หัก เมื่อผสมคำเป็น บักโกรก จึงหมายถึงซูบผอมโดยหักแรงมาถึงซกมก คำที่คุ้นเคยที่ยังไม่ได้ข้อยุติ เพราะมีหลายนิยามต่างกันดังนี้ซกมก สกปรก มอซอ ไม่เรียบร้อย เช่น แต่งตัวซกมก (พจนา นุกรมไทยฉบับราชบัณฑิต)ซกมก อาการยืน หรือนั่งคอตก เรียกซกมก (สารานุกรมภาษาอิสาณไทย-อังกฤษ 2532)ซกมก คำแต้จิ๋ว = เงียบ เหงา รู้สึกโดดเดี่ยว อ้างว้างสมมติฐาน 1 ซกมก อาจยืมคำแต้จิ๋ว แต่ความหมายไม่เข้าเค้าภาพพจน์ตามสำนวนไทย จุดอ่อนสมติฐานนี้ คือ คำยืมแต้จิ๋วในคำไทยมีจำนวนไม่น้อย มีนัยตรงกัน เช่นฮั้ง = ห้างร้าน/ชง = ชง ยี่ห่อ = ยี่ห้อ พะโล่ว = พะโล้ว โห่ยจ้อ = ฮ่อยจ๊อ ฯลฯแต่ไฉน ซกมก กลับมีนัยต่างกันโดยสิ้นเชิงสมมติฐาน 2 ซกมก แปลงจากคำเขมร คำใดคำหนึ่ง มีนัยว่า สกปรก ได้แก่ โสมกโครก/โขมกโครก โสมกโครก/ขมอกโกรกคำใต้มีคำว่า สกหมก มรก (สำเนียงสงขลาว่า ซกหมก หมรฺก) ใช้กับเสื้อผ้าหรือการแต่งกายสันนิษฐาน ซกมก คำเขมรเขียน โสมก (โครก ตัดทิ้ง) ออกเสียง โซมกแล้ว “ซกมก” ก็กลายเป็น “จ๊กมก” ซึ่งตลกคณะจ๊กมก อาจตั้งล้อจากโจ๊ก-จ๊ก+มก นัยก็คือตลกที่แต่งตัวสกปรก ไม่เรียบร้อย หรือเชยๆ ส่วนเจ้าของคณะ (หมายถึงหม่ำ จ๊กมก) จะนิยามอย่างไร ก็แล้วแต่ทุกคำ ทุกความหมาย ทุกเรื่องที่ประสิทธิ์ ไชยชมพู เชื่อมโยง ผมรู้สึกได้อย่างเดียวว่า บอกถึงชีวิต ความเป็นอยู่ และจิตใจคนไทยเราๆที่กำลังเผชิญกันอยู่ ไม่ว่าจากปัญหาเศรษฐกิจ หรือการเมือง.กิเลน ประลองเชิง
