ผมได้บทเรียน การเขียนการอ่าน...บทสำคัญ ตอนเป็นทหาร (เรือ) เกณฑ์ (2509–2511)ผู้บัญชาการทหารเรือ พลเรือเอก จรูญ เฉลิมเตียรณ ผมอ่านนามสกุล ฉะเหลิม-เตีย-รน มารู้เอาตอนหลัง จะต้องอ่านเป็น ฉะเหลิม เตีย-ระ-นะ ความถูกที่ว่า ไม่ได้มาจากหลักภาษา มาจาก “ความประสงค์” ของเจ้าของราชบัณฑิตยสถาน...บอกไว้ การอ่านมีสองแบบ แบบแรกตามหลัก (ภาษา) คำที่ออกเสียงสระอะ คือคำที่ตามด้วยสระอะ เช่น อุตตมะ ชื่อหลวงพ่อพระมอญ ชายแดนเมืองกาญจน์แบบที่สอง ตามความนิยม อ่านแบบนี้พอเป็นที่เข้าใจ หลายคำเคยอ่านกันอย่างไร แม้ดูจะไม่ถูกหลักนัก แต่ก็ต้องอ่านต่อไป เพราะเป็นที่เข้าใจร่วมกันความนิยมแบบที่สอง คือความต้องการของเจ้าของชื่อสกุล เช่น เฉลิมเตียระนะ หรือชื่อ อุตตม (อ่านว่าอุตตมะ) ของรัฐมนตรีอุตสาหกรรม หัวหน้าพรรคพลังประชารัฐ ที่กำลังขึ้นหม้อว่าจะเป็นพรรคจัดตั้งรัฐบาลต่อไปนี่เป็นความยากหนึ่งของภาษาไทย อย่าแน่ใจว่าแม่นหลัก เพราะนั่นอาจไม่ถูก เมื่อมาเจอกับหลักความนิยมของเจ้าของที่มักไม่เหมือนกันอีกชื่อที่เวียนหัว เพราะหาบทสรุปที่แน่ใจไม่ได้ ก็คือชื่อ ร.ล.จันทร ที่ผมเป็นลูกเรือดูทีวีออกข่าวในเรือ ช่อง 4 คุณอาคม มกรานนท์ อ่านออกเสียงชัด ที่เรือรบหลวงจัน–ทอน เปลี่ยนไปดูช่อง 7 คุณบรรจบ จันทิมาทร ก็อ่านเสียงชัด เรือรบหลวงจันทะระผมพยายามถามนายทหาร ที่พอถามได้ เข้าใจว่าท่านคงรู้ว่าอ่านแบบไหน ท่านก็ส่ายหน้าเหตุที่ท่านส่ายหน้า เพราะทหารทั้งลำเรือ เรียกชื่อเดียวสั้นๆ “เรือรบหลวงจัน”หากใช้หลักความนิยม ก็เป็นอันว่า ร.ล.จันทร อ่านได้ตั้งแต่จันทอน จันทะระ และจันไม่น่าเชื่อก็ต้องเชื่อ ผมเพิ่งแน่ใจว่า อ่านชื่อ ร.ล.จันทร ได้ถูกต้อง จากผู้ใหญ่ของผมในไทยรัฐ พี่มานิจ สุขสมจิตร ท่านไม่ได้เป็นทหารเรือเหมือนผมด้วยซ้ำ แต่ท่านรู้ว่าในกรมอุทกศาสตร์ตอนนั้น มีเรือที่ใช้ในภารกิจสำรวจสมุทรศาสตร์ เป็นลำพี่ ชื่อ ร.ล.สุริยะ เมื่อมี ร.ล.จันทร เป็นลำน้อง จึงต้องอ่าน จันทะระ จึงจะเข้าชุดได้ประสบการณ์การอ่านชื่อ นามสกุล ทั้งตามหลักภาษาและตามความนิยม ยังรู้ไม่พอ มาเจอคำย่อพรรคการเมืองน้องใหม่ พรรค ทษช. ที่เจ้าของตั้งใจ ให้แปลว่า พรรคไทยรักษาชาติเจอ คำย่อ ทษช.เอ๊ะ พรรคอะไร เคยชินกับการใช้คำหลัก ย่อน่าจะเป็น ทรช. แต่พอเจอคำเฉลย คำย่อ ทษช.ซ่อนนัย ให้คิดได้สองคำ ทษช.แปลตรงๆ คำย่อ ทักษิณ ชินวัตร แปลแบบยั่วๆ ก็ “ทักษิณชัวร์”จะไปคิดว่าเป็นพรรคของใครอื่น ไปได้อย่างไรกันเล่าในเชิงกลเกมอักษร ผมชอบชื่อพรรคนี้มาก...ยิ่งเห็นนักการเมืองหน้าเก่าๆมีชื่อชั้น ทยอยกันเข้าไปเป็นพี่เลี้ยงนักการเมืองน้องใหม่... ก็ใจหายแทนคุณหญิงสุดารัตน์ เกยุราพันธุ์ ขึ้นมามีคอการเมืองวิจารณ์ พรรคเพื่อไทยของคุณหญิงหน่อย ตั้งใจจะชิงจำนวน ส.ส.เขตส่วนพรรคทักษิณชัวร์ ตั้งใจจะให้เป็นพรรคสำรอง หวังคะแนนส.ส.ตกน้ำ (ปาร์ตี้ลิสต์) แยกกันเดิน รวมกันตี ทำคะแนนพรรคให้เต็มๆ พยายามพูดให้เชื่อได้ว่า ไม่ตั้งใจแย่งคะแนนกันเองจะเอาชนะพรรคพลังประชารัฐ พรรคสืบทอดเผด็จการให้จงได้ปฏิบัติการเก็บคะแนนตกน้ำ แก้ลำรัฐธรรมนูญฉบับมีชัย...ของพรรคทักษิณ ผมเริ่มได้ยินเสียงนินทาพรรคเผด็จการ คนกลุ่มนี้ อ่านชื่อหัวหน้าพรรคพลังประชารัฐ ว่า “อุด-ตม” ด้วยอารมณ์หมั่นไส้สื่อย้ำความหมายแบบไทย อุดๆตมๆ ซึ่งไม่ใช่ตามความหมายตัวอักษรที่เจ้าของชื่อตั้งใจว่า อุดม หรือสูงสุด แต่อย่างใดเลยแบบนี้หรือเปล่า? ที่เขาเรียกว่า อ่านแบบหลักกู.กิเลน ประลองเชิง
