สรวิศ รัตนพันธ์ จบศิลปะจากเพาะช่าง สอบ กพ.ได้เข้าทำงานที่กรมการขนส่งทางบก กรุงเทพฯ อยู่ 7 ปี ก็ย้ายไปหลายจังหวัดสุดท้ายมาอยู่ตรัง เขาขึ้นชื่อในเรื่องแกะตัวหนังตะลุง วงการหนังตะลุงเรียกกันว่าช่างชอบรับราชการเงินเดือนไม่พอ ช่วงนั้นเลี้ยงกุ้งเป็นอาชีพเสริม ขาดทุนเกือบล้านบาท จึงต้องหยุดชั่วคราว ปี 2547 ตัดสินใจลาออก กลับมาอยู่บ้านที่ชุมพร ตั้งใจว่าจะเลี้ยงกุ้งอย่างเดียว แต่สุดท้ายก็ขาดทุนจนหมดตัวอารมณ์ตอนนั้น ชอบหันมาเที่ยวตามบ่อนไก่ชน วันหนึ่งคิดได้ ลูกก็โตขึ้นทุกวัน เงินไปเรียนหนังสือก็ยังไม่มีคิดไปคิดมา พอมีความรู้เรื่องแกะหนังตะลุง น่าจะเอามาทำเป็นอาชีพ ตัดสินใจได้แล้วก็ให้แฟนสมัครเฟซบุ๊ก เมื่อปี 2554 เอาผลงานรูปหนังตะลุงที่เคยแกะ มีหนังรูปพระราม พระลักษมณ์ เปิดเฟซบุ๊กวันแรก หนังตะลุงไข่นุ้ย ศ ตะลุงบัณฑิต เป็นคนแรกสั่งแกะหนังรูปฤาษีแปลนของอาจารย์ณรงค์ ตะลุงบัณฑิต พอแกะออกมาหนังฤาษีรูปนั้น เป็นที่ฮือฮาทั่วภาคใต้ นายหนังเกือบทุกโรงต้องสั่งฤาษีตัวนั้นทำให้เกิดเป็นช่างชอบในวันนี้“ต้องขอขอบคุณหนังตะลุงไข่นุ้ย ศ ตะลุงบัณฑิต ที่เอาผลงานไปเผยแพร่”ต่อมาช่างชอบศึกษางานจากเฟซบุ๊กเกี่ยวกับการเขียนรูปหนังตะลุง ดูจากอาจารย์ต่างๆ หรือจากช่างแกะหนังตะลุงที่ดังๆ ที่มีอยู่ตอนนี้ อันดับหนึ่ง ช่างสุข หัวไทร นครศรีธรรมราช และช่างเล็ก หอศิลป์ พัทลุงสองคนนี้ ในทัศนะช่างชอบเป็นปรมาจารย์แกะหนังระดับประเทศ “ผมนับถือช่างเล็ก และช่างสุข อาจารย์สองคนนี้เป็นคนจุดประกายได้พัฒนาฝีมือ ถ้าไม่มีสองคนนี้ก็คงแย่ ผมเอาแบบแปลนของช่างทั้งสองมาประยุกต์ แกะตัวหนังเป็นรายได้ จนปัจจุบันงานในมือทำไม่ทันบางคนบอกรอได้ไม่มีปัญหา บางคนสองปีสามปีก็ยังรอ”การแกะหนังตะลุงยากกว่าการเขียนหรือวาด ถ้าเป็นงานปั้น ขาดก็พอกได้ มากไปก็ขูดออก งานแกะสลัก แกะๆไป ถ้าผิดก็ผิดเลย อย่างปากยิ้มไม่หวานก็ต้องทิ้งเวลาที่ใช้ในการแกะ อยู่ที่ลวดลาย ถ้าลายเยอะก็ใช้เวลามาก เช่น ยักษ์ใช้ 6-7 ชั่วโมง แต่ถ้าลายง่ายๆ ตัวหนึ่งใช้ 2-3 ชั่วโมง นานที่สุดก็หนึ่งวันอุปกรณ์ในการแกะมี ตุ๊ดตู่ ภาษาใต้เรียกมุก มีหลายเบอร์ตั้งแต่ 0-17 แต่เบอร์ที่ใช้มากที่สุดจะเป็นเบอร์เล็ก คือ 10-13ขั้นตอนการทำ ช่างชอบเอาหนังมาแช่น้ำราวสี่ห้าชั่วโมงให้หนังนิ่ม จากนั้นเทหัวน้ำส้มหรือกรดแอซิดผสมน้ำให้เปรี้ยว เอาหนังลงไปฟอกให้ใส แล้วเอาไปขึงไว้กับไม้กระดานให้เสมอ ผึ่งแดดผึ่งลม ทิ้งไว้สองถึงสามวัน จนกระทั่งหนังแห้ง แล้วเอามาตัดขอบที่ย่นๆออกม้วนเก็บไว้จากนั้นมาทำแบบตัวหนัง ด้วยการเอาแบบวางไว้ข้างล่างแล้วเอาหนังมาทาบบน ใช้ตัวเหล็กวาดลงบนหนังให้เป็นรอย มาถึงขั้นตอนขุดหรือแกะเสร็จทาสีผสมอาหาร แล้วเคลือบด้วยการผสมวานิช เสร็จแขวนตากแดดไว้จนกระทั่งแห้ง มาเหลาไม้ใส่ตับ จนกระทั่งเสร็จ “รูปหนัง 10 ตัว สีก็จะไม่เหมือนกัน” ช่างชอบคุยต่อไป “งานแต่ละตัวไม่มีซ้ำกัน อาจจะทรงเหมือนกัน แต่ลวดลายไม่ซ้ำกัน และถึงงานจะเร่งแค่ไหน คุณภาพต้องมาก่อน ลูกค้าต้องได้รับความพอใจ งานคืนไม่เคยมี รับประกัน ถ้าไม่ดี แกะให้ใหม่ แต่ก็ยังไม่เคยมี”อุปสรรคในการแกะหนังตะลุงอยู่ที่อากาศ ถ้าอากาศร้อน หนังจะหนาแกะยาก แกะไปก็เจ็บมือ ต้องหาวิธีแก้ ชุบสบู่ล้างจานซันไลต์ ชุบหน้าชุบหลังพอหมาดๆทิ้งไว้สักพัก หนังก็นิ่ม ทำให้แกะง่ายขึ้น ส่วนมีดที่ใช้แกะ ถ้าไม่ใช่มีดเฉพาะก็แกะหนังไม่ได้ ต้องลับให้คมอยู่ตลอดเวลางานพวกนี้เราจะทำเป็นชุด รวบรวมแต่ละเจ้าทำทีเดียว จะได้ไม่เสียเวลา ถ้าบางคนสั่งมาทั้งแผงก็ต้องรอหน่อย เพราะแผงหนึ่งมี 80-100 ตัว ต้องใช้เวลาเป็นเดือน งานพวกนี้กำหนดวันเสร็จไม่ได้ช่างชอบปฏิญาณกับตัวเองว่า จะไม่รับเงินมัดจำ เพราะปัญหาคือ ถ้าเบิกเงินมาแล้วจะขี้เกียจทำ ไม่ว่าช่างอะไรก็ตาม แต่ถ้าเป็นงานที่เด็กมาสั่งแกะต้องเอาเงินมัดจำไว้ก่อน เพราะบางทีแกะไปแล้วไม่รู้เอาไม่เอา“เราเสียเวลาไปหลายวันแล้วไม่มาเอา งานคนอื่นที่จ่ายเงินก็ไม่เดิน เสียความรู้สึก เคยมีเหตุการณ์แบบนี้ จึงตั้งกฎกติกาไว้ ถ้าเป็นเจ้าใหญ่ๆที่รู้จักก็ไม่เป็นไร แต่ถ้าบางคนเกิดเบี้ยว แค่โพสต์เฟซบุ๊กก็อยู่ไม่ได้แล้ว”ส่วนใหญ่ช่างชอบจะแกะหนังตะลุงเพื่อใช้เชิด งานใส่กรอบโชว์ตามฝาผนังบ้านไม่ค่อยทำ พวกนี้ถือว่าเป็นงานที่มีรายได้ดี รูปหนึ่งซ้อนกันแกะออกมาได้หลายรูป เหมือนกันมาจากบล็อกเดียวกัน แต่ถ้างานแกะ แกะกี่ครั้งก็ไม่เหมือนเดิม รูมุก หน้าตาเปลี่ยนไป มีคุณค่ามากกว่างานที่ผลิตโชว์ตามบ้านช่างชอบยังมีอีกงานคือเขียนฉาก ป้ายชื่อหนังตะลุง ช่างชอบบอกทำงานทุกวันไม่ค่อยได้หยุด งานมากจนไม่สามารถจะปลีกตัวไปไหนได้ ปีนี้งานค้างอยู่มาก เฉพาะฉากหนังตะลุงที่รับมายังค้างอยู่ 7 ฉากมีการแบ่งเวลา ถ้าเร่งมาก็ต้องหยุดแกะหนังแล้วมาเขียนฉาก ฉากชุดหนึ่งใช้เวลา 5 วัน มีผืนบน ผืนล่าง ผืนข้างสองผืนฉากแต่ละฉากอยู่ที่ชื่อหนัง ตัวอักษรก็จะไม่เหมือนกัน บางคนก็กำหนดฉาก กำหนดตัวหนังสือมาให้ บางคนก็บอกแล้วแต่ช่าง ค่าวาดฉากชุดหนึ่ง ยาว 7 เมตร ราคา 7,000 บาทช่างชอบมีรายได้จากลูกค้าในภาคใต้เกือบทุกจังหวัด ภาคกลางมีสุพรรณบุรี อ่างทอง เพชรบุรี ภาคอีสานเป็นหนังประโมทัย สั่งรูปเกี่ยวกับรามเกียรติ์ พระราม พระลักษมณ์ หนุมาน สุครีพ พาลี ทางระยองเป็นหนังระยองเอารูปแบบเขามาแกะ ตอนหลังเอารูปทางใต้ไปเล่น ใครสนใจงานช่างชอบ เข้าไปดูผลงานในเฟซบุ๊กที่เคยโพสต์ได้ หรือจะเอารูปในเฟซบุ๊กไปใช้ก็ได้ เพราะถือว่างานพวกนี้เราต้องการเผยแพร่ ถ้าคิดจะเป็นครูเป็นคนที่ให้ความรู้คนอื่น ต้องให้โดยอย่าหวงมีความประทับใจคราว ตูน บอดี้สแลม วิ่งผ่านชุมพร ช่างชอบแกะหนังตะลุงรูปตูนเอาไปประมูลได้เงินกว่า 3,000 บาท พอถึงวันที่ตูนวิ่งผ่านหน้าบ้าน ก็มอบเงินทำบุญให้ 5,200 บาทตูนเซ็นชื่อลงบนรูปหนัง และยังเอาไปลงอินสตาแกรมช่างชอบตั้งใจว่าจะทำจนกว่าไม่ไหว เพราะเป็นงานที่รัก อยู่กับงานได้ทั้งวัน ตื่นเช้ามา 8 โมง กินกาแฟเสร็จ นั่งทำไปจนเที่ยงกินข้าวราว 10 นาทีก็ลุยต่อ ช่วงเช้างานอาจไม่ค่อยเดิน แต่พอบ่ายโมงไปถึงเที่ยงคืน หกเจ็ดตัวแป๊บเดียวเสร็จ“ลูกสองคนถ้าจะทำก็ทำได้ แต่ตอนนี้ให้เรียนหนังสือไปก่อน ลูกชายปีนี้เข้ามหาวิทยาลัย แต่ลูกสาวคนพี่เรียนจบแล้ว ทำงานอยู่ที่ภูเก็ต คิดว่ามีคนเล็กที่จะสอน” ช่างชอบว่าอาชีพแกะหนังตะลุงถือเป็นอาชีพที่หาคนแย่งงานยาก ถามว่าจังหวัดหนึ่งมีคนทำกี่คน อย่างที่รู้ชุมพรมีผมคนเดียว สุราษฎร์มีสองคน นครมีสามคน พัทลุงมีคนหนึ่งนายช่างถ้าทำงานไม่ดี งานไม่สวย ฝีมือไม่ถึงก็ไม่มีใครสั่ง“ผมบอกเด็กว่า งานแต่ละชิ้นที่เราทำไป ถ้าไม่มีปฏิกิริยาอะไรกลับมา แสดงว่างานไม่เข้าตา เพราะฉะนั้นต้องใช้ความพยายามในการทำต่อไปอีก”ใครสนใจช่างชอบยินดีถ่ายทอดวิชาให้หมด ไม่ต้องเสียค่าใช้จ่าย มาที่บ้านเลขที่ 131 หมู่ 1 ตำบลวิสัยเหนือ อำเภอเมือง จังหวัดชุมพร เคยมีเด็กมาฝึกอยู่ 10-15 วัน สอนจนพอไปแกะหนังขายได้บางทีมีเด็กถามกันมาทางเฟซบุ๊กถึงวิธีทำตั้งแต่ขั้นตอนแรกจนถึงขั้นตอนสุดท้าย ช่างชอบก็ถ่ายวิดีโอขณะทำส่งไปให้ดู ช่างชอบบอกว่า เด็กพวกนี้ไม่รู้จะถามใคร พอเราคุยด้วยเด็กก็รู้สึกดี ตอนนี้ช่างชอบกลายเป็นขวัญใจนายหนังเด็ก หรือใครจะเชิญไปเป็นวิทยากรก็ยินดี ค่าตัวไม่ต้องพูดถึง.
