เรื่องราวกว่าสองพันปีขององค์จักรพรรดิอเล็กซานเดอร์ ผู้กรีฑาทัพจากมาซิโดเนีย กำราบทุกแว่นแคว้นแผ่นดิน จากกรีก เปอร์เซียร์ อียิปต์...จนหยุดอยู่ที่อินเดีย...เกียรติศักดิ์ พระองค์ยิ่งใหญ่ไร้เทียมทาน...ปานไหน? รู้ๆกันอยู่แล้วแต่เรื่องเล่าของอีกหนึ่งผู้ยิ่งใหญ่...ดิโอเกเนส ใหญ่ระดับ องค์อเล็กซานเดอร์ต้องตามไปก้มพระเศียรให้...คงรู้กันน้อยสักหน่อยในคอคิดขอเขียนเล่ม 4 (รวมสาส์นพิมพ์ พ.ศ.2514) ตอนหนึ่ง ในหัวข้อ ความโลภ...“กาญจนาคพันธุ์” เขียนไว้ว่า ดิโอเกเนสนุ่งกระสอบ กินของดิบ กะลาเป็นภาชนะตักน้ำ กินๆนอนๆอยู่ในถังข้างวิหารเมืองกรีกคนที่ติดนิสัยประพฤติสันโดษ ทั้งเนื้อทั้งตัวมีเท่านี้ ผู้คนยุคนั้นเรียกว่า “ซีนิก” แปลตรงตัวว่า อยู่อย่างหมาดิโอเกนิสเลื่องลือมีชื่อเสียงขึ้นมา เกิดจากวันหนึ่ง...เวลากลางวันแกคงว่าง ขรัวแกอุตส่าห์ไปหาตะเกียงมาได้ดวงหนึ่งจุดออกเดินไปตามถนน เจอใครต่อใคร แกก็เข้าเอาตะเกียงไปส่องหน้าเขาคนที่ประพฤติประหลาดๆอย่างนี้ ไม่ว่ายุคสมัยไหน มักมีคนนับถือ แกจึงมีลูกศิษย์อยู่ทั่วเมือง เมื่อลูกศิษย์คนหนึ่งเห็นเข้า ก็ถาม “อาจารย์ส่องหาอะไร?”“หาคนซื่อ” ขรัวแกตอบอย่างนั้นกิตติศัพท์พิลึกพิลั่นปานนี้เข้าหูพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราช วันหนึ่งท่านก็เสด็จไปพร้อมบริวารไปที่ขรัว ตอนไปถึง ขรัวแกกำลังสำราญ นั่งพิงถังตากแดดสบายๆของแกอยู่ทรงเดินรี่ตรงเข้าไปบังเอิญยืนบังแดดขรัวแกพอดี ตรัสปราศรัยสนทนา ขรัวแกดูท่าไม่สบอารมณ์นัก ตอบบ้างไม่ตอบบ้าง ถึงขั้นนั้น พระเจ้าอเล็กซานเดอร์ก็ทรงทนไม่ไหว หลุดรับสั่ง“นี่ขรัว เราคืออเล็กซานเดอร์ พระเจ้าแผ่นดินนะ!”ขรัวแกไม่ยี่หระ ตอบว่า “เรานี่คือ ดิโอเกเนส ถืออย่างหมานะ!”เจอเข้าไม้นี้ อเล็กซานเดอร์มหาราชก็อึ้ง ไปต่อไม่ถูก ทรงหมุนไปหมุนมา ทำท่าจะเสด็จกลับ แต่ติดพระทัยตรัสไว้เชิง “ขรัว จะให้เราช่วยอะไรบ้างไหม?”ที่จริงดิโอเกเนสก็คงอดทนไว้พระเกียรติพระเจ้าแผ่นดินมานาน จึงได้ทีตอบ“ได้ซี! ช่วยขยับตัวออกไปให้พ้นแสงแดดหน่อย”เจอประโยคตัดรอนจากผู้ยิ่งใหญ่ข้างถนนเข้าท่านี้ อเล็กซานเดอร์มหาราช...ก็หมดทางเล่นสนุกต่อขณะเสด็จพระราชดำเนินกลับ ระหว่างทางพวกข้าราชบริพารก็ทูลสอพลอยอพระเกียรติ ทรงปล่อยให้คนข้างถนนพูดจาสามหาว ขาดสัมมาคารวะ...ขนาดนั้นไปได้อย่างไร?แต่นี่กลายเป็นคำทูลที่แทงพระทัยดำ...พระเจ้าอเล็กซานเดอร์ทรงหยุดดำเนินแล้วหันมาตรัสพระสุรเสียงหนัก “นี่พวกเจ้ารู้เอาไว้ หากว่าเราไม่ใช่อเล็กซานเดอร์ เราก็อยากเป็นคนอย่างดิโอเกเนสนี่แหละ!”เรื่องเก่าเล่าขานต่อๆกันมาจนเป็นตำนานขลังขนาดนี้แล้ว ยังมีคนจดจำเอามาบอกกันเหมือนเป็นเรื่องบังเอิญอีกว่า...วาระสุดท้ายของมหากษัตราธิราชกับดิโอเกเนส คนอยู่อย่างหมา ตายในคืนเดียวกัน ด้วยเหตุผลเดียวกันพระเจ้าอเล็กซานเดอร์เสด็จสวรรคตในพระราชวังโอฬาร ที่คนรุ่นหลังเรียกสวนลอยฟ้า กรุงบาบิโลน ทรงดื่มน้ำจัณฑ์เสวยอาหารเลิศรสมากเกินไป ขณะดิโอเกเนสก็ตายในถังข้างวิหาร...ว่ากันว่าเขากินขางัวดิบเข้ามากจนอาหารไม่ย่อยบ้านเมืองนั้น ที่ผมรู้จัก...มีปัญหาเภทภัย...สารพัด...ทั้งในบ้าน นอกบ้าน แต่กระนั้นก็ยังมีคนมากมาย...กระเหี้ยน กระหือรือเข้าไปช่วงชิง...อือ! หรือเขาเป็นคนดี ทนไม่ได้ที่จะอยู่กับพวกโจรปล้นแผ่นดิน.กิเลน ประลองเชิงคลิกอ่านคอลัมน์ “ชักธงรบ” เพิ่มเติม
