ภาคแรกในหนังสือ ภูมินามในชมพูทวีป ที่พบในสุวัณภูมิฯ (ชมรมมิตรสุวัณภูมิ พิมพ์ พ.ศ.2567) หนึ่งในหลายเล่มที่ ประสิทธิ์ ไชยชมพู เขียน ให้ความรู้เรื่องอินเดียและพุทธประวัติโดยสังเขป และช่วงเวลาที่พุทธศาสนาเสื่อมสลายจากอินเดียได้กระชับสั้น กระจ่างชัดเจนพ.ศ.1100 ยุคหรรษวรรธนะมหาราช มีกานยกุพชะ เป็นนครราชธานี ทรงเลื่อมใสพุทธศาสนาฝ่ายมหายาน บำรุงมหาวิทยาลัยนาลันทา มีอาจารย์และศิษย์หมื่นคน ศึกษาฝ่ายมหายานเป็นวิชาภาคบังคับ นอกนั้นมีวิชาหินยาน นิรุกติศาสตร์ แพทยศาสตร์ ฯลฯ อารยธรรมอินเดียเจริญสูงสุดอีกครั้งแต่พุทธศาสนายุคนี้ กลายรูปเป็น “ตันตระ” เข้ากับศาสนาฮินดูไปแล้วพ.ศ.1250 ชมพูทวีประส่ำระสายตลอด 1 ศตวรรษ ราชวงศ์ปาละขึ้นครองอาณาจักรเล็กๆ สถาบันพุทธศาสนามีจำนวนมากขึ้น แต่เน้นพุทธศาสนาแบบตันตระอย่างเดียว จนกลายรูปเข้าใกล้กับตันตระฮินดูพ.ศ.1300 สังกราจารย์ นักบวชฮินดูนิกายไศว เอาหลักธรรมพุทธไปปรับปรุงใหม่ในคำสอนฮินดู จัดตั้งคณะนักบวชสันยาสีและวัดฮินดู ทำให้ศาสนาฮินดูเจริญขึ้นอย่างรวดเร็วขณะพระสงฆ์พุทธศาสนา มีความเห็นคลาดเคลื่อน จึงอยู่ในสภาพเสียเปรียบพ.ศ.1500 พุทธศาสนาเสื่อมโทรมหนัก กลายเป็นพุทธตันตระ หมกมุ่นไสยศาสตร์ การแสดงทางเพศอุจาด จนแยกไม่ออกจากตันตระของฮินดู และลัทธินี้เผยแพร่ไปยังทิเบตและเนปาลด้วยพ.ศ.1700 กองทัพเตอร์กมุสลิมบุกเข้าชมพูทวีป ทุกแห่งที่ที่เคลื่อนผ่าน ฆ่าพระสงฆ์ ทำลายศาสนสถาน พระสงฆ์ส่วนหนึ่งลี้ภัยไปเนปาลและทิเบต พุทธศาสนาสูญสิ้นจากอินเดียนับแต่นั้นส่วนศาสนาฮินดูแม้ถูกทำลาย แต่นักบวชบางพวกอยู่บ้านเรือนแต่งตัวเหมือนชาวบ้าน จึงเหลือรอดเป็นเชื้อให้ฮินดูฟื้นตัวได้ไม่นาน หลังมุสลิมปกครองอินเดีย 500 ปีพ.ศ.2041 ยุโรปเข้ามาค้าขายกับอินเดีย พ.ศ.2327 ชมพูทวีปเป็นอาณานิคมอังกฤษ จนได้เอกราชคืน 15 สิงหาคม 2490 โดยแบ่งเป็นสองประเทศ อินเดีย ปากีสถานยุคนี้คริสต์ศาสนาถูกนำเข้ามาเผยแพร่แต่มีผลน้อย ชาวอินเดียเป็นชาตินิยม เกิดขบวนการปรับปรุงส่งเสริมศาสนาฮินดู สถิติ พ.ศ.2504 อินเดียนับถือฮินดูร้อยละ 83.5 อิสลาม 10.7 คริสต์ 2.4 สิกข์ 1.8 และเชน 0.5ส่วนพุทธศาสนา ชาวอินเดียลืมสนิทไปเลยพุทธศตวรรษที่ 18-24 แม้ชาวอินเดียจะปฏิบัติตามหลักพุทธศาสนาอยู่หลายอย่าง แต่ก็โดยไม่รู้ตัว เพราะถูกผนวกเป็นส่วนหนึ่งของฮินดู เช่น การบูชาพุทธาวตาร ฟังเรื่องพุทธศาสนารู้สึกเหมือนเรื่องคนต่างถิ่นเหลือชาวพุทธแท้ อยู่ในกัษมีระ อัสสัม และจิตตะกองเท่านั้นการฟื้นฟูพุทธศาสนาในอินเดียเพิ่งเริ่มไม่นาน จากการกระตุ้นของชาวยุโรปและอเมริกันประสิทธิ์ ไชยชมพู สรุป เหตุที่พุทธศาสนาเสื่อมสูญจากอินเดีย 3 ประการ1.คณะสงฆ์อ่อนแอนับแต่หลังพุทธกาล เป็นอยู่สุขสบาย ลุ่มหลงลืมหน้าที่ที่แท้จริงเพลินลาภสักการะ วุ่นวายพิธีกรรม หลงปัญหาทางปรัชญาจนลืมศาสนกิจสามัญ ถือรั้นไสยศาสตร์พอกพูน2.ศาสนาฮินดูบีบคั้น เมื่อปุษยมิตร พราหมณ์ฮินดูได้อำนาจรัฐ ทำลายวงศ์กษัตริย์พุทธ กำจัดพุทธศาสนา บางสมัยไม่กำจัด แต่พุทธก็ยอมประนีประนอมกับฮินดู ซึ่งชูลัทธิชาตินิยมผนวกความเป็นอินเดีย จนถูกกลืนไปในที่สุด3.กองทัพมุสลิมอาหรับและเตอร์กรุกรานเป็นระลอก พ.ศ.1350 ทำลายมหาวิทยาลัยวลภี พ.ศ.1700 ทำลายทุกแห่ง นักประวัติศาสตร์มุสลิมบันทึกว่า ครั้งนั้นเผาคัมภีร์ ตำราพุทธศาสนา และฆ่าพระสงฆ์นาลันทาราวหมื่นองค์ทบทวนเทียบเคียงกันเองนะครับ สถานการณ์พุทธในไทยเป็นไง? ก็แค่ช่วงหนึ่งของอาชีพเมียพระเฟื่องฟูเท่านั้นล่ะกระมัง.กิเลน ประลองเชิงคลิกอ่านคอลัมน์ “ชักธงรบ” เพิ่มเติม