เด็กรุ่นหลังสงคราม คุ้นเคยร้านหนังสือย่านวังบูรพา...นับแต่แพร่พิทยา โอเดียนบุ๊คส์สโตร์ คลังวิทยา บูรพาสาส์น ฯลฯ ไปจนถึงแผงหนังสือราคาโอเลี้ยงห้าแก้ว ของ อาจินต์ ปัญจพรรค์อานิสงส์ พ็อกเกตบุ๊กเล่มละห้าบาท ผมพลอยได้อ่าน ไข่มุกมหาภัยของจอห์น สไตร์เบ็ค เรื่องสั้นของกีย์เดอโมปาสซังส์ และเฒ่าทะเล ของเออร์เนสต์ เฮมิงเวย์ปูพื้นมาถึงตรงนี้ ก็เพื่อจะเลี้ยวเข้าหา เรื่องราวในหนังสือโชคดีที่ร้านหนังสือยังอยู่ (ซีไห่กู เขียน สำนักพิมพ์ แสงดาว พ.ศ.2567) ผมเลือกอ่าน เรื่อง ร้านหนังสือเชคสเปียร์เปิดกิจการแล้วนี่คือร้านหนังสือชื่อดังของปารีส เปิด ค.ศ.1919 ที่ว่ากันว่าเป็นดั่งสถานที่แสวงบุญของคนรักหนังสือทั่วโลกลูกค้าประจำเฮมิงเวย์ ฟิตซ์ และเจอรัล สเตนซิลเวีย บีช เจ้าของร้าน เขียนเอง...เธอเริ่มต้นว่า ...ฉันเตรียมตัวเพื่อวันนี้ (วันเปิดร้านมาตั้งแต่เดือนสิงหาคม ตู้โชว์มีผลงาน เชคสเปียร์ ซอเซอร์ อีเลียต จอยซ์ ฯลฯ วางอยู่บนผนังมีภาพวาดของเบลก 2 ภาพที่ฉันสะสมแขวน ภาพถ่ายของวิตแมน แอลลันโพ รูปของออสการ์ ไวด์ เขาสวมกางเกงขี่ม้าผ้ากำมะหยี่และเสื้อคลุม มีจดหมายของไวด์ใส่กรอบบุผ้าจำนวนหนึ่ง...เพื่อนๆหลายคนรอคอยให้ร้านหนังสือเชคสเปียร์เปิด ข่าวแพร่ไปรวดเร็ว ทว่าฉันเองยังไม่พร้อมจะรับแขก ฉันต้องการเวลาทั้งวันเพื่อตรวจตราความเรียบร้อยของร้านแต่เมื่อเพื่อนกลุ่มแรกมาถึงร้าน ร้านหนังสือเล็กๆก็ไม่เงียบอีกต่อไป 20 กว่าปีมาแล้ว ที่เพื่อนๆไม่เคยปล่อยให้ฉัน ได้ครุ่นคิดอะไรๆเงียบๆคนเดียวอีกต่อด้วยเรื่อง บริษัทเชคสเปียร์...ที่ลูกค้าขาประจำคนหนึ่ง ของร้านเขียน...ค.ศ.1920 เออร์เนสต์ เฮมิงเวย์ ประจำการอยู่กรุงปารีสในฐานะนักข่าว“ตอนนั้นผมไม่มีเงินซื้อหนังสือ จึงต้องเช่าหนังสือจากแผนกเช่า ของร้านเชกสเปียร์...บนถนนที่เงียบและลมแรง แต่ในร้านกลับอุ่นสบาย ฤดูหนาวมีเตาผิงขนาดใหญ่”เขาพูดถึงเจ้าของร้าน ใบหน้าผอมตอบของซิลเวีย ดูมีชีวิตชีวา ดวงตาสีน้ำตาลว่องไว ท่าทางดีใจเหมือนเด็กผู้หญิงตัวน้อย เธอดูอ่อนโยนยิ้มแย้มและกระตือรือร้น เธอชอบคุยเล่นหยอกล้อครั้งแรกที่ผมเข้าไปในร้าน ผมรู้สึกประหม่า เพราะไม่ได้พกเงินมามากพอจะมัดจำเช่าหนังสือ“เมื่อไหร่ พกเงินมามากพอ ค่อยมาจ่ายก็ได้” ซิลเวียบอก แล้วจัดการทำบัตรสมาชิกให้ ทั้งยังบอกด้วยว่า จะเช่ากี่เล่มก็ได้เฮมิงเวย์ เลือกหนังสือหลายเล่ม เริ่มจากงานของทรูเกเนพ หนังสือยุคแรกของ ดี เอช ลอเรนซ์ ซิลเวีย แนะนำ สงครามและสันติภาพ และอีกบางเล่มของดอสโต เยพสกี“คุณจะไม่กลับมาที่นี่อีกนานเลย ถ้าคุณอ่านหนังสือทั้งหมดนั่น” ซิลเวียว่า“ผมจะกลับมาจ่ายครับ” เฮมิงเวย์ตอบ “ผมมีเงินอยู่ที่บ้าน”“ฉันไม่ได้หมายความว่าอย่างนั้นค่ะ คุณสะดวกเมื่อไหร่ค่อยมาจ่ายก็ได้”บทสนทนาแรกๆ และต่อๆไป เฮมิงเวย์จึงเขียนถึงซิลเวียว่า “ในบรรดาคนที่ผมรู้จัก ไม่มีใครที่สุภาพอ่อนโยนต่อผมเท่าเธอ”ปกหลังหนังสือเล่มนี้ มีตัวหนังสือสีขาวเขียนเป็นคำถาม “คุณเข้าร้านหนังสือครั้งสุดท้ายเมื่อไหร่”เมื่ออ่านหนังสือเล่มนี้จบแล้ว คุณจะดีใจที่ยังรู้ว่า โชคยังดีที่ยุคของเรายังมีร้านหนังสืออยู่ถ้ายังนึกไม่ออก ร้านหนังสือใกล้ที่สุดอยู่ที่ไหน งานสัปดาห์หนังสืออยู่ใกล้ๆ แค่ศูนย์สิริกิติ์นี่เอง.กิเลน ประลองเชิงคลิกอ่านคอลัมน์ “ชักธงรบ” เพิ่มเติม
