รศ.ดร.ปัทมาวดี โพชนุกูล ผู้อำนวยการสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) เผยว่า ปีงบประมาณ 2564 สกสว.ได้สนับสนุนงบประมาณงานมูลฐานให้กับงานวิจัยของกรมชลประทานกว่า 55 ล้านบาท สามารถสนับสนุนการดำเนินงานด้านวิศวกรรมชลประทานให้มีประสิทธิภาพมากขึ้นผลงานวิจัยเด่นประกอบด้วย “การศึกษาสารประกอบอินเทอร์คาเลชันในดิน เพื่อนำไปประยุกต์ใช้ในการวิเคราะห์ดินกระจายตัวในพื้นที่ชลประทาน” โดย นายนิติกรณ์ เชื้อกุณะ นักวิจัยได้พัฒนาเทคนิคใหม่ที่เป็นต้นแบบในการตรวจวิเคราะห์สมบัติด้านการกระจายตัวของดิน เพื่อสร้างความเชื่อมั่นในงานก่อสร้างทางชลประทานที่นำดินมาเป็นส่วนประกอบว่า จะไม่เกิดจุดบกพร่องที่ส่งผลให้ชั้นโครงสร้างเสียหายพังทลายในอนาคต ซึ่งเป็นการสร้างองค์ความรู้และฐานข้อมูลที่น่าเชื่อถือ เพื่อนำไปสู่การพัฒนาให้ใช้งานได้จริง ง่ายต่องานภาคสนามและปฏิบัติการ “การบริหารจัดการรองรับภัยแล้งต้นแบบของพื้นที่ชลประทานอ่างเก็บน้ำชลประทานขนาดกลาง 20 แห่ง” โดย นายสุวัฒน์ พาหุสุวัณโณ เพื่อสร้างนวัตกรรมต้นแบบการบริหารจัดการน้ำที่เหมาะสมกับบริบทของชุมชน รวมทั้งพัฒนาเครื่องมือการพยากรณ์และการจัดสรรน้ำ ฐานข้อมูล ความต้องการน้ำของกิจกรรมการใช้น้ำต่างๆ สำหรับการตัดสินใจร่วมกับชุมชนผู้ใช้น้ำ อีกทั้งประเมินมูลค่าทางเศรษฐกิจด้านเกษตรกรรมในพื้นที่ชลประทานของอ่างเก็บน้ำขนาดกลางหรือพื้นที่รองรับภัยแล้ง รวมถึงส่งเสริมการมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการน้ำของชุมชนผู้ใช้น้ำ โดยถ่ายทอดความรู้แก่เกษตรกรประมาณ 10,000 คน ซึ่งจะทำให้เกษตรกรมีช่องทางสื่อสารกับเจ้าหน้าที่โครงการ และเข้าถึงข้อมูลเพื่อตัดสินใจเพาะปลูกพืช“การกำจัดวัชพืชน้ำในอ่างเก็บน้ำเพื่อลดผลกระทบการสูญเสียน้ำในช่วงฤดูแล้ง” โดย น.ส.อุไร เพ่งพิศ วัชพืชเป็นอุปสรรคสำคัญที่กีดขวางทางน้ำ นักวิจัยจึงได้ใช้สารกำจัดวัชพืชในพื้นที่ที่แพร่ระบาดอย่างเหมาะสม มีประสิทธิภาพ รวดเร็ว โดยใช้โดรนฉีดพ่น นอกจากจะประหยัดงบประมาณปลอดภัยต่อสิ่งแวดล้อม ไม่มีสารตกค้าง ผลการวิจัยพบว่าสามารถกำจัดผักตบชวา ไมยราบยักษ์ กกกาบประน้อย และจอกหูหนู รวมวัชพืชที่กำจัดได้ประมาณ 11,000 ตัน ลดการสูญเสียน้ำ เพิ่มพื้นที่ผิวน้ำในอ่างเก็บน้ำมากกว่าร้อยละ 98 ส่วนงานวิจัยที่เปิดตัวไปเมื่อปี 2565 “การพัฒนาระบบคาดการณ์ปริมาณน้ำในอ่างเก็บน้ำขนาดกลาง” จำนวน 412 แห่ง โดย นายพีระพงศ์ รัตนบุรี รวมถึงระบบแสดงผลจากการวิเคราะห์ปริมาณน้ำจากแบบจำลอง และการตัดสินใจบริหารจัดการน้ำ ผ่านเว็บแอปพลิเคชันออนไลน์และโทรศัพท์มือถือ ช่วยลดผลกระทบจากภัยแล้งและอุทกภัยทั้งในและนอกเขตพื้นที่ชลประทาน มีน้ำต้นทุนเพียงพอในทุกกิจกรรม เพิ่มคุณภาพชีวิตและความมั่นคงของเกษตรกร ลดผลกระทบทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมสุดท้ายโครงการ “การพัฒนาเครื่องมือสำรวจระยะไกลเพื่อประเมินพื้นที่เสี่ยงภัยอันเกิดจากน้ำในพื้นที่ลุ่มน้ำมูลตอนล่าง” ครอบคลุมพื้นที่ จ.บุรีรัมย์ สุรินทร์ ศรีสะเกษ และอุบลราชธานี โดย นายวชิระ สุรินทร์ วางแผนจะขยายผลดำเนินการสำรวจพื้นที่ลุ่มน้ำบางระกำ จ.พิษณุโลก และพื้นที่ลุ่มต่ำบางพลวง จ.ปราจีนบุรี รวมถึงสำรวจความสมบูรณ์ของข้าวในแปลงทดลอง เพื่อวิเคราะห์ค่าคงที่สมดุลและค่าดัชนีความต่างพืชพรรณพื้นที่โครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาบางเลน จ.นครปฐม.
