27 ธันวาคม ของทุกปีเป็นวันที่ระลึกถึง นายกำพล วัชรพล อดีตผู้อำนวยการหนังสือพิมพ์ไทยรัฐผู้ล่วงลับในวันนี้จึงมีกิจกรรมมากหลายที่สำนักงานหนังสือพิมพ์ไทยรัฐ ทั้งการทำบุญ และพิธีการใน งานวันกำพล วัชรพล ซึ่งมี นายแพทย์ ธีระเกียรติ เจริญเศรษฐศิลป์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ เป็นประธานเปิดงานและการแสดงปาฐกถาพิเศษนอกจากนั้นยังมีการสนทนาประสบการณ์ตรงในการทำงานของ ครูจิรัฏฐ์ แจ่มสว่าง ครูรางวัลสมเด็จมหาจักรี นำการสนทนาโดย นายสุภาพ คลี่ขจาย ผู้ดำเนินรายการขีดเส้นใต้ประเทศไทย ไทยรัฐทีวีมูลนิธิไทยรัฐ มอบรางวัลเชิดชูเกียรติแก่โรงเรียน ผู้บริหาร และครูโรงเรียนไทยรัฐวิทยาดีเด่น เรื่องสำคัญในวันนี้อีกอย่างหนึ่งคือ การมอบรางวัล “กำพล วัชรพล” ครั้งที่ 21 ซึ่งเป็นรางวัลสำหรับ วิทยานิพนธ์ดีเด่นด้านสื่อสารมวลชน ที่ มูลนิธิไทยรัฐ กำหนดขึ้นเพื่อเป็นอนุสรณ์แก่ นายกำพล วัชรพล อดีตผู้อำนวยการหนังสือพิมพ์ไทยรัฐผู้ล่วงลับ ซึ่งเป็นผู้มีผลงานทางด้านหนังสือพิมพ์ ทั้งฝ่ายบรรณาธิการและฝ่ายบริหารจัดการเป็นอเนกอนันต์ เป็นที่ยอมรับโดยทั่วไปทั้งในและต่างประเทศ จนได้รับการยกย่องจากยูเนสโกเป็นบุคคลสำคัญในรอบร้อยปีชาตกาลปีนี้คณะกรรมการพิจารณาฯ ซึ่งประกอบด้วยผู้ทรงคุณวุฒิด้านนิเทศศาสตร์ วารสารศาสตร์และการสื่อสารมวลชนจากฝ่ายวิชาการร่วมกับฝ่ายวิชาชีพ มีความเห็นว่า วิทยานิพนธ์เรื่อง “ตัวชี้วัดและปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อเสรีภาพของนักหนังสือพิมพ์ไทย” ของ นายวัชระ จิรฐิติกาลกิจ วิทยานิพนธ์หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ สมควรได้รับรางวัลวิทยานิพนธ์ยอดเยี่ยม ประจำปี 2560 โดยจะได้รับรางวัลเป็นเงินสด 2 แสนบาท พร้อมโล่รางวัล และประกาศเกียรติคุณดุษฎีนิพนธ์เรื่องนี้ ทำการศึกษาวิธีวิจัยทั้งเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ เพื่อกำหนดตัวชี้วัดและวิเคราะห์หาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อเสรีภาพของนักหนังสือพิมพ์ไทยด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก ทั้งผู้บริหาร ผู้ปฏิบัติงานวิชาชีพหนังสือพิมพ์ และนักวิชาการด้านสื่อและวารสารศาสตร์รวม 27 คน ร่วมการวิจัยสำรวจนักหนังสือพิมพ์อีก 310 คน แล้วทำการวิเคราะห์ด้วยสถิติขั้นสูงได้ผลลัพธ์เป็นองค์ประกอบ 3 ด้าน และตัวชี้วัด 25 ตัวชี้วัดของเสรีภาพนักหนังสือพิมพ์ไทย ซึ่งองค์ประกอบ 3 ด้านประกอบด้วย - เสรีภาพในการปฏิบัติพันธกิจสื่อสารมวลชน - เสรีภาพในการคุ้มครองต่อการทำหน้าที่ และ - เสรีภาพในการกำกับดูแลกันเอง โดยองค์ประกอบที่ค่าน้ำหนักมากที่สุดหรือมีความสำคัญสูงสุด คือ เสรีภาพในการกำกับดูแลกันเอง ในขณะที่ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อเสรีภาพนักหนังสือพิมพ์ไทย ผลการวิเคราะห์ปรากฏชัดเจนว่า “ความเป็นนักวิชาชีพ” มีอิทธิพลโดยตรงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ส่วนปัจจัยอื่นอีก 4 ปัจจัยคือ ปัจจัยทางสังคม ทางการเมือง ทางกฎหมาย และทางเศรษฐกิจ ก็มีอิทธิพลแต่ไม่มีนัยสำคัญเท่ากับปัจจัยความเป็นนักวิชาชีพจากผลการวิจัยดังกล่าวนำไปสู่ข้อเสนอแนะของนักวิจัยต่อผู้ปฏิบัติวิชาชีพ องค์กรวิชาชีพ และสภาวิชาชีพในการสร้างกลไกการตรวจสอบกันเองที่มีประสิทธิภาพ มีความเข้มแข็งและมีส่วนร่วมจากภาคประชาชน-ผู้บริโภค สื่อทุกฝ่ายทุกระดับต้องเปิดใจและใจกว้างยอมรับการตรวจสอบกันเอง ควรเลิกเสียทีกับความคิดที่ว่า “แมลงวันย่อมไม่ตอมแมลงวัน” สื่อปัจจุบันที่ตกอยู่ในภาวะวิกฤติจากสถานการณ์ต่างๆต้องกอบกู้ศรัทธาความเป็นมืออาชีพ ด้วยการยึดมั่นในความเป็นนักวิชาชีพที่มีมาตรฐานจรรยาบรรณความรับผิดชอบและเป็นที่พึ่งพาของสังคมได้เป็นผลงานทางวิชาการที่สอดคล้องกับการปฏิรูปสื่อที่กำลังดำเนินการอยู่ในขณะนี้.“ซี.12”
