นับย้อนไปเมื่อปี พ.ศ.2505 ในพื้นที่ภาคใต้ ได้เกิด “มหาวาตภัยที่แหลมตะลุมพุก” โศกนาฏกรรมครั้งใหญ่ ทำลายบ้านเรือนประชาชน และสถานศึกษา ได้รับความเสียหายยับเยิน ส่งผลให้นักเรียนไม่มีสถานที่เล่าเรียน
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ กระทรวงศึกษาธิการ จัดสร้างโรงเรียนทดแทน และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดสร้างเพิ่มเติมเรื่อยมา ปัจจุบันคือ โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ ในพระบรมราชูปถัมภ์
พร้อมกันนี้ในปัจจุบัน โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ เป็นสถานศึกษาต้นแบบ ที่นำ “ศาสตร์พระราชา” มาใช้ในการจัดการเรียนการสอน รวมทั้งเป็นสถานที่ศึกษาเรียนรู้ “ศาสตร์พระราชา” ด้วย
...
อย่างเช่น โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 15 (เวียงแก่นแสนภูวิทยาประสาท) อ.เชียงแสน จ.เชียงราย ได้จัดการเรียนการสอน นักเรียน 1,974 คน ระดับชั้นอนุบาล จนถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 และขยายโอกาสทางการศึกษาแก่เด็กด้อยโอกาสตามชายขอบพื้นที่สูง รวมทั้งเด็กพิเศษ ครอบคลุมพื้นที่ 5 อำเภอ ให้ได้รับการศึกษาอย่างมีคุณภาพและทั่วถึง
ดร.กัมพล ไชยนันท์ ผู้อำนวยการโรงเรียน กล่าวว่า ปัจจุบันได้นำศาสตร์พระราชาสู่การปฏิบัติอย่างยั่งยืน โดยเน้นสร้างเด็กเป็นผู้รับฟัง สัมผัส เห็นวิเคราะห์ แก้ไขปัญหาเป็น และลดเวลาเรียนทฤษฎีเพิ่มเวลาเรียนปฏิบัติ ส่งผลให้นักเรียนทุนพระราชทานการศึกษาสงเคราะห์ สอบเข้าเรียนระดับมหาวิทยาลัย ประจำปี 2561 ได้ถึง 18 คน
นอกจากนั้น นักเรียนยังได้รับรางวัลชนะเลิศ การพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา ต่อเนื่อง จากการเชื่อมโยงการศึกษาขั้นพื้นฐาน ให้เข้ากับอาชีวศึกษาและอุดมศึกษา การมีโรงเรียนเตรียมอาชีพ จำนวน 53 อาชีพ มีการพัฒนาระบบเครือข่ายอินเตอร์เน็ต ครอบคลุมทุกห้องเรียน เพื่อจัดการเรียนรู้ศาสตร์พระราชา ตามตารางแบบยืดหยุ่น
วิธีสอนในระบบทวิศึกษาในชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย เมื่อนักเรียนจบการศึกษา จึงได้รับวุฒิ ปวช. อีก 1 วุฒิ ในสาขาคอมพิวเตอร์ธุรกิจ และสาขาการบัญชี และเพิ่มเติมในสาขาวิชาช่างยนต์ ช่างก่อสร้าง และช่างไฟฟ้า
อีกทั้งได้จัดสร้าง ศูนย์บ่มเพาะนักธุรกิจน้อย ให้นักเรียนชาย-หญิง ฝึกภาคปฏิบัติ เป็นผู้ประกอบการธุรกิจอาหาร เครื่องดื่ม ช่างเสริมสวย ช่างตัดผม ฝึกหัดเป็นนักกอล์ฟ เป็นนักมวยขึ้นชกได้รับรางวัลหลายเวที
ดร.กัมพล กล่าวอีกว่า โรงเรียนได้สานต่อการพัฒนาไปยัง โรงเรียนศาสตร์พระราชา วิทยาเขตกู่เต้า ให้เป็น ศูนย์การเรียนรู้ตลอดชีวิต ตามรอยศาสตร์พระราชา พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9
เมื่อสถาบันการศึกษาทั่วประเทศ ให้ความสนใจไป ศึกษาดูงานอย่างต่อเนื่อง จึงจัดให้มีกิจกรรม Walk Rally เที่ยวได้ “เที่ยวไม่ไกลไป ร.ป.ค.15” หรือการศึกษาดูงาน แบบมีส่วนร่วม โดยการสัมผัสกับ 10 ฐานความรู้
เริ่มจาก ฐานที่ 1 ภายใน ร.ร.ราชประชานุเคราะห์ 15 เป็น Digital Classroom/ E-learning Zone ฐานที่ 2 โรงเรียนเตรียมอาชีพ 53 อาชีพ สอดคล้องกับบริบทเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษชายแดน อ.เชียงแสน ฐานที่ 3 หลักสูตรสถานศึกษารองรับเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษชายแดน อ.เชียงแสน
ต่อด้วย ฐานที่ 4 ร้านตัดเย็บเสื้อผ้า/ศูนย์ PEER CENTER ฐานที่ 5 ห้องสมุดเฉลิมพระเกียรติ/ Digital Book ฐานที่ 6 ร้านเสริมสวย/ร้านซักอบรีด/ ร้าน 7-ร.ป.ค.15 ฐานที่ 7 โรงฝึกงานช่างอุตสาหกรรม/ ค่ายมวย และยิม ฐานที่ 8 ห้องเรียนอนุบาล เชิงวิจัยและพัฒนา/ห้อง STEM & Art และ ฐานที่ 9 ศูนย์บ่มเพาะนักธุรกิจน้อยร้านกาแฟเวียงเก่า
สำหรับ ฐานที่ 10 จะอยู่ภายในโรงเรียนศาสตร์พระราชา วิทยาเขตกู่เต้า/แหล่งเรียนรู้ศาสตร์พระราชา นั่งรถประมาณ 10 นาที หรือไปตามเส้นทาง Walk Rally ถือเป็นในมิติใหม่ของการศึกษาดูงานเชิงประจักษ์และการมีส่วนร่วม
ที่น่าทึ่งคือ แนวทางการจัดวางอิฐบล็อก ตั้งกระถางยางรถยนต์ เพื่อปลูกผักสวนครัวแนวตั้ง จำนวน 400 กระถาง ปลูกต้นพันธุ์เพกา 238 ต้น ปรับปรุงภูมิทัศน์ ร้านกาแฟเวียงเก่าชายทุ่งกู่เต้า ทำเสวียนรอบโคนต้นไม้ ไว้ผลิตปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอกเลี้ยงปศุสัตว์ โดยมีอัฒจันทร์พื้นคอนกรีตให้นักเรียนเรียนรู้สู่การพึ่งพาตนเองในอนาคต
ชมการฝึกทักษะงานอาชีพ ผลิตผักกับลาบพื้นเมืองล้านนา ป้อนตลาดพื้นที่พัฒนาเศรษฐกิจพิเศษชายแดน จ.เชียงราย ไปดูการเลี้ยงกระบือ หมู ห่าน เป็ดเทศ ไก่ดำ แพะนมพันธุ์ขาวเบงกอล ปลานิล ปลาตะเพียน ปลาไน ปลานวลจันทร์ การปลูกผักปลอดสารพิษ ประเภทพืชผักสวนครัว เช่น พริก มะเขือ คะน้า ข่า ตะไคร้
พืชผักฤดูหนาว เช่น เห็ดหอม กะหล่ำปลี ผักสลัด ผักกาดหอม ผักกาดเขียว กวางตุ้ง มะเขือยาว ผักบุ้งจีน ผักจิงจูฉ่าย จากผลงานนักเรียนได้นำมาประกอบอาหารกลางวัน บางส่วนให้นักเรียนนำกลับไปให้พ่อแม่ทำอาหาร
พล.ร.อ.พงษ์เทพ หนูเทพ องคมนตรี ในฐานะประธานกรรมการมูลนิธิราชประชานุเคราะห์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ กล่าวภายหลังการตรวจเยี่ยมโรงเรียนว่า การจัดตั้ง โรงเรียนศาสตร์พระราชา วิทยาเขตกู่เต้า แห่งนี้ โรงเรียนสามารถบริหารจัดการ ใช้ประโยชน์พื้นที่ได้อย่างคุ้มค่า
ประการสำคัญ สามารถพัฒนาเป็นโรงเรียนต้นแบบ การเรียนรู้ตามรอยศาสตร์พระราชา พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 เพื่อสืบสานรักษาและต่อยอดพระราชปณิธานของพระองค์ท่านอย่างยั่งยืน เฉพาะด้านไอทีมีอุปกรณ์จำนวนมาก และระบบรองรับทำให้นักเรียนมีความกระตือรือร้นที่จะเรียนรู้ ได้ใช้เทคโนโลยี เพื่อเตรียมความพร้อมก้าวเข้าสู่ยุคดิจิทัลได้เป็นอย่างดี
ด้าน ดร.บุญรักษ์ ยอดเพชร เลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กล่าวว่า จากการไปตรวจเยี่ยมโรงเรียนศาสตร์พระราชาวิทยาเขตกู่เต้า เห็นได้ว่าทีมงามศาสตร์พระราชา ได้ทุ่มเท เสียสละ มีจิตอาสา ทำความดีด้วยหัวใจ เพื่อพัฒนาโรงเรียนศาสตร์พระราชาแห่งนี้ให้เป็นแหล่งต้นแบบการเรียนรู้ศาสตร์พระราชาอย่างยั่งยืน
ที่สำคัญคือเป็นสถานศึกษาให้โรงเรียนต่างๆมาศึกษาดูงาน
“ศาสตร์พระราชา” ได้อย่างแท้จริง.
อรรถภัณฑ์ รังษี