นายสายชล จันทร์วิไร หรือ กำนันอ๋อ เกษตรกรเจ้าของสวนมะม่วงโชคอนันต์ พื้นที่ 5 ไร่ ต.น้ำขุม อ.ศรีนคร จ.สุโขทัย ซึ่งเผยถึงเคล็ดลับในการทำสวนมะม่วงที่ทำให้ได้รับรางวัลเกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ สาขาการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำหรับพืช (GAP) ประจำปี 2566 ว่า จุดเด่นการทำสวนมะม่วงจะเน้นการปลูกมะม่วงระยะชิด ห่างกัน 2×3 ม. ไร่ละ 250 ต้น และตัดแต่งกิ่งไม่ให้ต้นสูงอยู่เสมอ เพราะทำให้มีการจัดการผลผลิตได้ง่าย ได้ผลผลิตมาก เก็บเกี่ยวง่าย ใช้แรงงานน้อย ปลอดโรคและแมลงศัตรูพืช ลดปริมาณวัชพืชใต้ทรงพุ่ม และทำให้การจัดการพ่นสารเคมีและฮอร์โมนทำได้ง่ายขึ้น
“ส่วนการลดต้นทุนการผลิต เราจะทำฮอร์โมนธาตุอาหารรองแคลเซียมโบรอนใช้เอง จากปกติต้องซื้อร้านค้าราคาลิตรละ 250-1,000 บาท ช่วยทำให้ต้นทุนลดลงเหลือแค่ลิตรละ 20 บาท และผสมปุ๋ยใช้เองทำให้ประหยัดกว่าซื้อแบบสูตรสำเร็จตามท้องตลาดทั่วไป เราใช้กรดน้ำส้ม 99% ช่วยป้องกันจำกัดโรคและแมลงในสวนทำให้ลดการใช้สารเคมีได้เป็นอย่างมาก”
นายสายชล ยังได้เผยถึงเทคนิคการตัดแต่งกิ่งมะม่วงด้วยว่า มีด้วยกัน 3 วิธี ตัดแต่งกิ่งแบบบางเบา เป็นการบังคับ และเลือกกิ่งให้เจริญเติบโตไปในทิศทางที่ต้องการ โดยตัดแต่งกิ่งที่ไม่ต้องการออก ตัดแต่งแบบปานกลาง เมื่อพุ่มต้นใกล้จะชนกัน โดยตัดกิ่งรอบนอกทรงพุ่มทั้งหมดจากปลายยอดลึกเข้าหาศูนย์กลางต้นยาวประมาณ 50-100 ซม. มะม่วงจะผลิตา แตกกิ่ง-ใบใหม่มาทดแทน และ ตัดแต่งกิ่งแบบหนัก เมื่อต้นอายุมากถูกโรค และแมลงทำลาย หรือทรุดโทรม ควรแต่งสาว ตัดแต่งกิ่งเปิดกลางทรงพุ่มให้มีความสูง 1.5-3.0 ม. ปริมาตรทรงพุ่มโดยตัดออกไปประมาณ ครึ่งหนึ่ง จากนั้นกิ่งจะผลิตา ให้กิ่งแขนงใหม่ทำการคัดเลือกและตัดแต่งกิ่งอย่างบางเบา 1-2 ครั้ง
...
“เมื่อกิ่งแขนงใหม่บริเวณกลางทรงพุ่มมีโครงสร้างเจริญเติบโตแข็งแรงมาทดแทนกิ่งเดิม ให้ตัดแต่งกิ่งโครงสร้างเก่าที่อยู่รอบนอกของโครงสร้างใหม่ออกให้มีความยาวใกล้เคียงกับการตัดแต่งกิ่งเปิดกลางทรงพุ่ม คัดเลือกกิ่งและตัดแต่งกิ่งแบบบางเบา 1-2 ครั้ง ช่วงแรกผลผลิตจะลดลงบ้างประมาณ 20-40% แต่จะสามารถให้ผลผลิตได้เต็มที่ในปีที่ 3 หลังจากเริ่มตัดแต่งกิ่ง”
สำหรับในปี 2565 สวนมะม่วงโชคอนันต์ได้ผลผลิตเฉลี่ยรวมไร่ละ 4,000-5,000 กิโลกรัม มีรายได้เฉลี่ยไร่ละ 375,000 บาท โดยผลผลิตที่จำหน่ายจะแบ่งออกเป็น 3 ชนิด คือ มะม่วงขายอ่อน (มะม่วงยำ) เป็นมะม่วงที่มีอายุการเก็บเกี่ยว 100-120 วัน ความแก่ 60-70% จำหน่ายได้ราคาสูงสุด กก.ละ 22 บาท
มะม่วงแก่ผิวไม่สวย (มะม่วงโรงงาน) อายุการเก็บเกี่ยว 120-140 วัน ความแก่ 80-90% ส่งโรงงานอุตสาหกรรมการแปรรูปขายได้ราคาสูงสุด กก.ละ 7 บาท และมะม่วงแก่ผิวสวย อายุการเก็บเกี่ยว 120-140 วัน ความแก่ 80-100% เพื่อส่งตลาดขายสุก โดยต้องห่อผลมะม่วงด้วยถุงคาร์บอน และต้องได้รับมาตรฐานสินค้าเกษตร (GAP) ราคาที่จำหน่ายได้สูงสุดอยู่ที่ กก.ละ 40 บาท.