จากแนวคิดทำเกษตรอินทรีย์แบบครบวงจร ตั้งแต่ต้นน้ำไปยันปลายน้ำ ผลิตเอง ขายเอง มีตลาดของตัวเองรองรับ ด้วยการนำผลผลิตมาผนึกรวมกับธุรกิจรีสอร์ตไว้คอยบริการนักท่องเที่ยวของ “สวนเพชร เกาะอินทรีย์ วิถีไทย” ต.ท่าไม้รวก อ.ท่ายาง จ.เพชรบุรี

ไม่เพียงจะทำให้สินค้าอินทรีย์ขายสมราคา ยังช่วยลด ต้นทุนในการเลี้ยงไก่ไข่อินทรีย์ได้ถึง 50%...โดยไม่ต้องพึ่งพาอาหารเม็ดสำเร็จรูป

ไข่หนอนแมลงวันลาย
ไข่หนอนแมลงวันลาย

“แต่ละเดือนรีสอร์ตของเราต้องใช้ไข่เดือนละประมาณ 150 ฟอง เริ่มแรกเราทดลองเลี้ยงไก่ไข่เอง เลี้ยงแบบยืนกรงเหมือน
ที่เขาเลี้ยงกันทั่วไป แต่ไปๆมาๆ ต้นทุนไปหนักอยู่ที่ค่าอาหารที่ตกกระสอบละ 380 บาท เดือนหนึ่งต้องใช้ 2 กระสอบ นี่ยังไม่รวมดูแลรักษาไก่ถูกขังให้ยืนกรงมักจะป่วยบ่อย และไม่รวมค่าจ้างคนงาน

ตอนแรกคิดจะลดต้นทุนด้วยการทำอาหารขึ้นมาเอง ใช้รำละเอียด ปลายข้าวจากแหล่งปลูกข้าวอินทรีย์ มาผสมกับโปรตีนที่ได้จากปลาป่น กากถั่วเหลือง แต่คำนวณดูแล้ว ต้นทุนยังสูงอยู่อีก เพราะปลาป่น กากถั่วเหลือง ต้องซื้อมาในราคาแพงอยู่เหมือนกัน เราอยากจะลดให้มากกว่านี้ และต้องการอาหารเลี้ยงไก่ที่เป็นอินทรีย์จริงๆ ไม่มีสิ่งแปลกปลอมมาปนเปื้อน”

...

น.ส.สุภิสาข์ มัยขุนทด ผู้จัดการฟาร์มไก่ไข่ “สวนเพชร เกาะอินทรีย์ วิถีไทย” เล่าถึงที่มาของการเลี้ยงไก่ไข่อินทรีย์ แบบไม่ต้องพึ่งพาอาหารเม็ด...ด้วยเพาะหนอนแมลงวันลาย ที่สามารถผลิตได้เองแบบไม่ต้องซื้อหา แถมยังผลิตได้อย่างไม่มีวันจบสิ้น แต่ได้อาหารเลี้ยงไก่ที่มีโปรตีนสูงถึง 42%

มากกว่าอาหารเม็ดที่ส่วนใหญ่จะมีโปรตีนอยู่แค่ 16-17% เท่านั้นเอง

หลังจากค้นคว้าหาความรู้ในโลกออนไลน์ ในที่สุด สุภิสาข์ พบงานวิจัยมหาวิทยาลัยแม่โจ้ เรื่องการเพาะเลี้ยงหนอนแมลงวันลายมาเป็นอาหารเลี้ยงไก่ จนสมัครเข้าไปอบรมเรียนรู้...กลับมาลงมือทำทันที

แมลงวันลาย
แมลงวันลาย

“แม้จะมีชื่อเป็นแมลงวัน แต่หน้าตาจะคล้ายแตนมากกว่า เป็นแมลงวันที่ไม่ได้อยู่ตามบ้าน ชอบอยู่ตามธรรมชาติ คนทั่วไปมักจะไม่ค่อยเห็นตัวกันเท่าไร แต่สามารถดักจับมาเพาะขยายพันธุ์ได้ ด้วยการทำกับดักล่อ ทำน้ำหมักสูตรอะไรก็ได้ ใส่ถังไว้ปิดฝาไม่ต้องให้สนิทมากนัก เพื่อให้กลิ่นน้ำหมักพอโชยออกมาได้ นำไปวางใต้ต้นไม้ เพียง 1 สัปดาห์จะรู้ผล สังเกตตรงฝาถังจะมีไข่แมลงวันลายเกาะติดอยู่ แต่ถ้าไม่มีไข่ให้ย้ายน้ำหมักไปวางล่อไว้ตรงอื่น รออีกสัปดาห์จะรู้ว่า แถวนั้นมีแมลงวันลายหรือไม่ ถ้าไม่มีอีกให้ย้ายไปเรื่อยๆ จนกว่าจะมีไข่”

หลังจากได้ไข่มาแล้ว สุภิสาข์ แนะวิธีเพาะเลี้ยงหนอนแมลงวันลาย...เตรียมอาหารเลี้ยงหนอน ไม่อะไรมาก เศษอาหาร ขยะสดจากห้องครัวนี่แหละ นำไปใส่ถาดกระบะ จากนั้นเอาไข่ที่ได้มาไปวางบนแผ่นพลาสติกแล้วนำไปวางบนเศษอาหารอีกที...นำถาดเลี้ยงหนอนวางในที่ร่ม แต่ต้องมีระบบจัดการไม่ให้ มด จิ้งจก จิ้งเหลนแอบมาขโมยกินหนอน

เพียงแค่ 2 วัน หนอนจะฟักออกจากไข่คืบคลานลงไปหาอาหารกินเอง หลังจากนั้นคอยหมั่นเติมเศษอาหารลงไปเลี้ยงหนอนเรื่อยๆ...หนอนอายุได้ 18-25 วัน เป็นช่วงที่เหมาะต่อการนำไปเลี้ยงไก่มากที่สุด

...

ส่วนของเหลวที่อยู่ในถาดเลี้ยงมาจากปัสสาวะของหนอน สามารถไปใช้เป็นปุ๋ยผสมน้ำรดพืชผักได้

“ถ้าอยากได้หนอนไปเพาะขยายพันธุ์ไว้เลี้ยงไก่ได้แบบไม่มีวันจบสิ้น ต้องแบ่งหนอนไว้ส่วนหนึ่ง เลี้ยงต่อไปจนอายุได้ 1 เดือน หนอนจะเข้าสู่ระยะดักแด้ หนอนจะเปลี่ยนเป็นสีคล้ำมากขึ้น และคลานหนีที่เปียกขึ้น ไปหาที่แห้ง ฉะนั้นถาดเลี้ยงหนอนควรมี 2 ชั้น ชั้นในจะเป็นถาดเลี้ยงหนอนที่เปียกชื้น อีกถาดมีขนาดใหญ่กว่า ทำเป็นถาดแห้งให้หนอนเข้าระยะดักแด้คลานลงมา เพื่อเราจะได้สะดวกในการเก็บดักแด้ไปไว้ในโรงเรือนหลังเล็กๆที่มีผ้ามุ้งปิดมิดชิด หนอนเข้าดักแด้ได้ 14 วัน จะกลายเป็นแมลงวันลาย เพียงแค่ 1-2 วัน จะเริ่มผสมพันธุ์ เราเพียงนำน้ำหมักมาวางล่อ เอาผ้าขาวบางมาวางบนฝาถังน้ำหมัก เอาแผ่นไม้บางๆวางทับให้เป็นที่วางไข่ จากนั้นคอยเก็บไข่ไปเพาะเป็นหนอนต่อไปเท่านั้นเอง”

สำหรับสูตรอาหารที่เลี้ยงไก่ไข่ 35 ตัว สุภิสาข์ บอกว่าจะใช้หนอนสด 2 ขีด ผสมกับรำและปลายข้าวอย่างละ 1 กก. คลุกเคล้าให้เข้ากัน นำไปเลี้ยงไก่วันละมื้อ และมีพืชผัก ผลไม้ที่ปลูกไว้ในสวนมาให้ไก่ได้จิกกิน เป็นวิตามินอาหารเสริม

...

“ตอนหลังเปลี่ยนมาเลี้ยงแบบปล่อย ไม่ขังกรง หลังจากให้ไก่กินอาหารสูตรหนอนแมลงวัน สิ่งที่เห็นได้ชัด ไก่ไม่เครียด ไม่ป่วยง่าย ไก่แข็งแรง หงอนแดงขึ้น ตาใส ไม่หงอยซึมคล้ายเป็นโรคซึมเศร้าเหมือนเมื่อก่อน ที่สำคัญไข่ยังไม่มีกลิ่นคาว ไข่แดงจะสีเข้ม ตรงกลางมีวุ้นห่อหุ้มไข่แดงจะนูนกว่าไข่ทั่วไป”

สรุปแล้วเลี้ยงไก่ไข่อินทรีย์ด้วยหนอนแมลงวันลาย...ช่วยลดต้นทุนไปได้ 50% เพราะอาหารที่ต้องซื้อหามีแค่รำกับปลายข้าวเท่านั้น อย่างอื่นล้วนแต่ผลิตได้เองทั้งหมด

แถมยังขายไข่ได้ในราคาฟองละ 8 บาทอีกต่างหาก.

ชาติชาย ศิริพัฒน์