ปลาส้มภูมิปัญญาไทยดั้งเดิมที่นำปลามาแปรรูปให้เก็บไว้ได้นาน เป็นการเพิ่มมูลค่าให้สินค้าและช่วยให้ชาวบ้านมีรายได้ แต่การตลาดส่วนใหญ่ยังอยู่ภายในประเทศ ตลาดต่างประเทศนั้นยังมีมูลค่าไม่มากนัก สาเหตุมาจากมาตรฐานการแปรรูปที่ยังไม่เป็นที่ยอมรับของตลาดคู่ค้ามากนัก ทำให้การส่งออกไปยังเพื่อนบ้านในแต่ละปีมีไม่มาก
ผศ.ดร.สมเกียรติ ศรีจารนัย คณบดีคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น เผยว่า ทางมหาวิทยาลัยขอนแก่นได้ร่วมกับกรมวิทยาศาสตร์และบริการ กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี จัดโครงการยกระดับคุณภาพผลิตภัณฑ์ปลาส้มให้ได้มาตรฐาน ISO/IEC 17025 : 2005 ของสำนักมาตรฐานห้องปฏิบัติการ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข
“ปัจจุบันผลิตภัณฑ์ปลาส้มท้องถิ่นได้รับความนิยมในตลาดสากลมากขึ้น เพราะมีการนำปลาส้มแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์นักเก็ตปลาส้ม แต่ยังไม่เป็นที่แพร่หลายมากนัก สาเหตุหนึ่งมาจากขั้นตอนการหมักปลาส้ม มักมีปัญหาเรื่องความไม่สม่ำเสมอของคุณภาพและรสชาติ จึงเป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ไม่สามารถส่งออกในต่างประเทศได้มากเท่าความต้องการของผู้บริโภค เรียกว่าสินค้ามีความขาดแคลน ดีมานด์มีมากกว่าซัพพลาย ฉะนั้นต้องอาศัยความรู้ทางวิชาการและวิจัยให้พัฒนาให้กลุ่มวิสาหกิจ สามารถเพิ่มขีดความสามารถสร้างรายได้ให้กับชุมชน”
...
สำหรับพื้นที่นำร่อง ผศ.ดร.สมเกียรติ บอกว่า เริ่มแรกจะมุ่งปักหมุดในเขตขอนแก่น มหาสารคาม หนองบัวลำภู ยโสธร หนองคาย และนครพนม เพราะพื้นที่ดังกล่าวมีการนำปลามาทำเป็นปลาส้มกันอย่างแพร่หลาย จนกลายเป็นของฝากที่ขึ้นชื่อของจังหวัด จากนั้นจะขยายโครงการไปยังจังหวัดต่างๆที่มีการแปรรูปปลาส้ม ทั้งบริโภคภายในท้องถิ่น และอุตสาหกรรม รวมทั้งกลุ่มวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (SMEs) สามารถพัฒนาทักษะความรู้และเพิ่มขีดความสามารถมุ่งส่งออกตลาดเมียนมา ลาว และกัมพูชา.
