9-11 กุมภาพันธ์ 2023 สมเด็จฮุน เซน นายกรัฐมนตรีกัมพูชา เดินทางไปเยือนจีนอย่างเป็นทางการเพื่อกระชับความสัมพันธ์ใน ‘ทุกมิติ’ กับจีน ในโอกาสครบรอบ 65 ปีของการสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตระหว่างกัน ห้วงที่ผ่านมา ทุกการกระดิกพลิกตัวของกัมพูชามีจีนเป็นภูผาให้กัมพูชาพิงอย่างมั่นคง
ตอนที่สี จิ้นผิง เดินทางเยือนเอเชียกลางและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เมื่อเดือนกันยายนและตุลาคม 2013 ได้เสนอแนวคิดข้อริเริ่มการร่วมสร้างแถบเศรษฐกิจเส้นทางสายไหมและเส้นทางสายไหมทางทะเลแห่งศตวรรษที่ 21 พวกที่ยืนเชียร์ประเทศแรกๆ คือกัมพูชา และกัมพูชาก็ได้ประโยชน์อย่างเต็มที่จากข้อริเริ่มหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทางที่ริเริ่มโดยจีน
การเดินทางไปเยือนจีนเมื่อ 2 เดือนที่แล้ว สมเด็จฮุนเซนพาลูกชายคือ อุดมเสนีย์เอก ฮุน มาเนต ไปพบนายสีด้วย มองจากสายตาคนที่ตามการเมืองระหว่างประเทศมานานก็พอทำนายทายทักได้ว่า ฮุน เซน พาฮุน มาเนตไปฝากฝังกับประธานาธิบดีจีน ความมุ่งหวังตั้งใจของฮุน เซน ก็คือจะให้ลูกชายสืบทอดอำนาจทางการเมืองต่อจากตนเอง
ผมเองเคยมีโอกาสได้สนทนากับผู้ใหญ่ของจีนสายรัสเซีย และในการสนทนานั้นก็มีการพูดถึงการเมืองในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รัสเซียและจีนไม่ค่อยปลื้มฮุน มาเนตเท่าไหร่ ประเทศใหญ่อย่างรัสเซียและจีนก็คงจะเก็บข้อมูลตั้งแต่ ก-ฮ ของบุคคลที่มีแนวโน้มจะขึ้นเป็นผู้นำของแต่ละประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องของทัศนคติ เขียนให้อ่านง่ายก็คือสิ่งที่อยู่ใต้สมองของแต่ละคน ซึ่งแสดงออกทางการพูด การปฏิบัติตน และทุกการกระดิกพลิกตัวของฮุน มาเนต ก็อาจจะมีแนวโน้มโปรไปทางสหรัฐฯและตะวันตก
เรื่องที่ผู้ใหญ่จีนสายโซเวียตพูดก็มีเหตุผล เพราะฮุน มาเนต สำเร็จการศึกษาจาก United State Military Academy at West Point หรือวิทยาลัยการทหารแห่งสหรัฐอเมริกา (เวสต์พอยต์) เป็นชาวกัมพูชาคนแรกที่จบจากสถาบันการศึกษาทางทหารอันดับหนึ่งของโลก เมื่อเดือนพฤษภาคม ค.ศ.2000 เป็น 1 ใน 7 นักเรียนนายร้อยต่างชาติที่สำเร็จการศึกษาในปีนั้น เป็นศิลปศาสตรมหาบัณฑิตทางเศรษฐศาสตร์จากมหาวิทยาลัยนิวยอร์ก ใน ค.ศ. 2002 และเป็นเศรษฐศาสตร์ดุษฎีบัณฑิตจากมหาวิทยาลัยบริสตอล สหราชอาณาจักร ใน ค.ศ.2008
...
ฮุน มาเนต เกิดเมื่อ ค.ศ.1977 ขณะนี้มีอายุ 45 ปี ความสัมพันธ์ ฉันเพื่อนและสิ่งที่ถูกหล่อหลอมมาตั้งแต่ปริญญาตรีถึงปริญญาเอกของฮุน มาเนต เป็นแนวคิดจากทางตะวันตกทั้งดุ้น เพื่อนฝูงและครูบาอาจารย์ก็คือคนอเมริกันและคนอังกฤษเป็นส่วนมาก
เป็นธรรมดาของมนุษย์โลกที่เกิดมาแล้วก็ต้องจากไป สมเด็จฮุน เซนอายุมากแล้ว ต่อไปในอนาคต หากฮุน มาเนต เป็นผู้นำประเทศโดยที่ไม่มีเงาของพ่อ ก็มีความเป็นไปได้ที่การตัดสินใจของฮุน มาเนตจะโน้มเอียงไปทางตะวันตก ซึ่งไม่มีใครสามารถทำนายทายทักอนาคตได้แน่นอน ก็อย่างที่เราเห็นมาโดยตลอด การเมืองระหว่างประเทศเปลี่ยนนโยบายและการปฏิบัติไปตามผู้นำ
สมัยก่อนตอนผมยังเป็นเด็ก พ่อต้องไปสนามบินดอนเมืองเพื่อรับนายทหารกัมพูชาท่านหนึ่งบ่อยมาก พ่อเรียกว่าคุณอาเตีย สด (พี่ชายแท้ๆของพลเอกเตีย บัญ รัฐมนตรีกลาโหมของกัมพูชา) สมัยก่อนตอนโน้น ลูกหลานของท่านเตีย สด และอดีตผู้ว่าราชการจังหวัดเกาะกง หลายคนมาเรียนในไทย พักกันอยู่แถวบางกะปิ พวกเราเฝ้าดูการสร้างทรัพยากรมนุษย์ของลูกหลานฝั่งรัฐมนตรีกลาโหมกัมพูชา หลายคนหลีกเลี่ยงไปสหรัฐฯ โดยไปเรียนต่อที่ฝรั่งเศส นายทหารบางคนไปจบโรงเรียนนายร้อยทหารบกจากรัสเซีย
รัสเซีย จีน ฝรั่งเศส และสหรัฐฯ จึงมีลูกศิษย์ของตัวเองที่เป็นนักการเมืองกัมพูชา ผู้มีศักยภาพที่จะเป็นผู้นำกัมพูชาต่อไปในอนาคต นักการเมืองอีกคนหนึ่งที่โลกให้ความสนใจคือเตีย เซ็ยฮา ผู้ว่าการจังหวัดเสียมราฐ ลูกชายรัฐมนตรีกลาโหม เตีย บัญ นักเรียนมัธยมเมืองลียง บัณฑิตจากกรุงปารีส ฝรั่งเศส การเมืองกัมพูชาน่าสนใจมากครับ วันหน้ามาว่ากันต่อครับ.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com