ผมดู ชิ้นทองคำเล็กเท่าปลายนิ้วก้อย สลักเทพซูส เทพบิดรแห่งสภาโอลิมปัส เครื่องรางกษัตริย์ ฝีมือสมัยกรีก ก่อน ค.ศ.ราว 2–3 ร้อยปี พอรู้ว่าเป็นงานฝีมือระดับคลาสสิกเมื่อเอาไปเทียบงานปั้นดิน (เผา) ของปานชลี สถิรศาสตร์ งานศิลปะย้อนไปถึงยุคดึกดำบรรพ์ (พรีมีทีพอาร์ต) เกิดความอัศจรรย์ใจ เกิดแรงบันดาลใจ ต้องเปิดหนังสืออ่านปานชลี เขียนเรื่องซูส ไว้ใน “เทวลีลา” สั้นๆ แต่ได้ความกระจ่าง ประทับใจ สมกับความพยายามอ่านหนังสือฝรั่งเล่มเท่าโอ่ง นับเล่มไม่ถ้วนถึง 20 ปีปานชลีเกริ่นว่า เทพนิยายกรีกนั้น เอาตำนานจอมเทพสุเมเรียน เซมิติก เมโซโปเตเมีย มายำรวมกัน คนอ่านเรื่องซูส แล้วก็นึกถึงหลายเทพ รวมทั้ง ธอร์ เทพสายฟ้า แห่งสแกนดิเนเวียสาแหรกเทพตระกูลนี้มาทางเดียวกัน พ่อระแวงลูก ลูกฆ่าพ่อชิงอำนาจจากพ่อตอนเทพซูส (พฤหัส) กำเนิดเป็นโอรสสุดท้อง ของเทพโครเนิส (เสาร์) เทพอสุรี “รีอา” แม่ เอาลูกแอบหนีไปซ่อนที่เกาะครีต แล้วเอาก้อนหินห่อผ้ายื่นให้พ่อกลืนลงท้องเมื่อทารกเทพงอแงแผดร้องเสียงดัง แม่ก็เกณฑ์ชาวฟรีเจียนมาเต้นระบำ เอาโล่ตีกันโฉ่งฉ่าง กลบเสียงร้องไม่ให้ไปเข้าหูเทพผู้พ่อครอบครัวนี้อยู่กันอย่างนี้ เรื่องก็ไปตามคำทำนาย เทพซูสเติบโตพอ ก็ชิงอำนาจจากพ่อ ดำรงฐานะเทพบิดร จัดระเบียบจักรวาล แต่เจ้าชู้ แอบได้นางไม้นางพรายเป็นกิ๊กหลายตนหนึ่งในกิ๊ก เธทติส นางพรายทะเล มีคำทำนายนางจะได้ลูกชายยิ่งใหญ่กว่าพ่อ โรคระแวงลูกในสายเลือดเทพตระกูลนี้ ก็กำเริบ จอมเทพซูสยอมไม่ได้วางแผนซับซ้อน ยกกิ๊กให้เปเลียส ราชาเมืองแอจินา จัดพิธีแต่งงานให้ใหญ่โต เชิญเทพทั้งสรวงสวรรค์ แต่เผลอไม่เชิญ เอริส เทพีแห่งความขัดแย้งเทพีเอริสโกรธมาก โยนแอปเปิ้ลทองคำ สลักว่า “แต่ผู้พิลาสที่สุด” 3 เทพี ฮีเรอ ชายาซูส อะธีเนอ เทพีสติปัญญา อโฟรไดท์ เทพีแห่งราคะ ซึ่งต่างก็เชื่อว่า “งามไร้เทียมทาน”ต่างอ้างสิทธิ์เป็นเจ้าของ เล่นเอาป่วนไปทั้งงานเรื่องตัดสินเทพีองค์ไหนสวยกว่า เทพชายนับแต่ซูสลงไปไม่กล้า โยนเผือกร้อนให้เทพพุธ พาสามเทพีไปให้มนุษย์หล่อที่สุดในโลก ชื่อ “ปารีส” ตัดสินปารีสเป็นเจ้าชายกรุงทรอย โหรทำนายว่าเกิดมาทำลายบ้านเมือง จึงถูกเอาไปทิ้งให้เป็นเด็กเลี้ยงแกะที่เชิงเขาไอดาเทพีแห่งราคะ เสนอสินบน ปารีสจะได้ครองใจหญิงงามที่สุดในโลก ปารีสตัดสินให้อโฟรไดท์ เป็นเทพีที่งามที่สุดปมเงื่อนป่วนสวรรค์แก้ได้ แต่เกิดปมใหม่ใหญ่กว่า ปารีสไปพาเฮเลน ชายาราชากรีกแห่งกรุงสปาตัน หนีกลับเมืองทรอย กลายเป็น “สงครามกรุงทรอย” รบกันยืดยาว 10 ปี“เงื่อนสงคราม จำนวนปีสงคราม เท่ากับเรื่องรามเกียรติ์” ปานชลีว่าทั้งสงครามกรุงทรอย ทั้งรามเกียรติ์ ผมเคยสงสัย ต้นเหตุมาจากการขโมยเมียผู้ยิ่งใหญ่ แต่เมื่ออ่านเรื่องนี้แล้วจึงรู้ว่าทุกเรื่องยุ่งๆ ทุกเรื่องใหญ่ๆมาจากเทพเจ้าผู้ยิ่งใหญ่บนสวรรค์สงครามกรุงทรอยที่มหากวีโฮเมอร์เขียนให้คนทั้งโลกอ่าน แท้จริงแล้ว “ซูส” เทพนายกผู้นำสภาโอลิมปัสนั่นเอง เป็นต้น เหตุสำคัญโลกมนุษย์ก็เช่นกัน เรื่องแค่ราชาสปาตันถูกขโมยเมีย เป็นสงครามใหญ่ยืดเยื้อ รบกันเจ็บตายนับไม่ถ้วนทั้งสวรรค์ทั้งโลกมนุษย์ ที่เดือดร้อนวุ่นวายกันทุกวันนี้ ก็มักมาจากเรื่องเล็กๆแค่นี้แหละ.กิเลน ประลองเชิง
