ชุดความรู้ในวงเล็บที่ 3 คิดตามคิดต่าง หมายเหตุเฟซบุ๊ก กุสุมา 80 (ศาสตราจารย์เกียรติคุณ กุสุมา รักษมณี ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากรพิมพ์ พ.ศ.2567) หัวข้อที่ 47 สีดาเป็นใครใคร? ผู้ใด? โปรดอย่าได้เผลอตอบว่า รู้ หากได้อ่าน เรื่องที่อาจารย์เขียนไว้ต่อไปนี้ในรามเกียรติ์ของไทยสีดาเป็นธิดาของทศกัณฐ์ เกิดมา “เพื่อผลาญราพณ์” ทศกัณฐ์จึงให้เอาไปลอยน้ำทิ้ง ท้าวชนกพบเข้าก็เก็บมาเลี้ยงในเรื่องพระรามฉบับเชน ราชาวิทยาธร ยกธิดาชื่อมันโททรีให้ราวณะ โหรทำนายว่าธิดาของนางจะทำลายเผ่าพันธุ์ของราวณะ แต่ราวณะก็ยังวิวาห์กับนางมันโททรี เมื่อมีธิดาคือนางสีดา ราวณะจึงให้นำไปใส่ผอบฝังดินฉบับโขตานจากตุรกิสตาน สีดาเป็นธิดาราวณะ เมื่อราวณะรู้ว่าจะเป็นภัย จึงให้เอาไปลอยน้ำทิ้ง มุนีตนหนึ่งเก็บไปเลี้ยงฉบับสันสกฤตชื่อ ทศาวตารจริต ของกเษเมนทระ เล่าว่าขณะที่ราวณะบูชาพระอิศวรอยู่ นางสีดาผุดขึ้นมาในดอกบัวกลางสระ นางมันโททรีชายาราวณะ เลี้ยงสีดาไว้เป็นธิดาบุญธรรมฤษีทำนายว่า ราวณะจะหลงรักนางสีดาเมื่อนางโตเป็นสาว นางมันโททรีจึงจับสีดาใส่ตะกร้าไปฝังไว้ในที่ไกล ท้าวชนกพบเข้าก็รับไว้เป็นธิดาบุญธรรมในเรื่องราวณะฉบับสันสกฤตของวาลมีกิ สีดาผุดขึ้นมาจากรอยไถ ขณะที่ท้าวชนกทรงไถดินเพื่อเตรียมพิธีบูชาให้ได้ผู้สืบสกุล “สีดา” ซึ่งแปลว่า รอยไถ จึงเป็นสัญลักษณ์ของการเพาะปลูกราวณะเป็นความแห้งแล้งที่มาแล้วความอุดมสมบูรณ์ของการเพาะปลูกไป ส่วนพระรามเป็นผู้กู้ความอุดมสมบูรณ์กลับมาฉบับสันสกฤตอีกสำนวนหนึ่งของกเษเมนทระ ชื่อรามายณมัญชรี เล่าว่า ท้าวชนกได้ยินเสียงจากฟากฟ้าและเห็นนางอัปสรเมนกา พระองค์บอกพระประสงค์ว่าอยากได้ทายาท เสียงนั้นบอกว่ากุมารี จะเกิดจากนางเมนกาเป็นธิดาท้าวชนก เรื่องพระรามฉบับเบงกลี ก็เล่าอย่างเดียวกันเรื่องแทรกในมหากาพย์มหาภารตะ ชื่อราโมปาขยานัม เล่าว่า สีดาเป็นธิดาแท้ๆของท้าวชนกในทสรถชาดก ท้าวทสรถมีโอรสสององค์คือรามบัณฑิต กับลักษณ์ และมีธิดาองค์หนึ่งคือสีดา นางสีดาจึงเป็นน้องสาวของพระรามฉบับมลายูชื่อหิกะยัตศรีราม นางมันโททรีเป็นชายาราวณะ ครั้งหนึ่งแปลงกายเป็นชายาท้าวทศรถ นางสีดาจึงเกิดจากนาง จึงเป็นน้องสาวต่างมารดาของพระรามประเด็นนี้น่าสนใจในรามเกียรติ์ของไทย นางมณโฑกินข้าวทิพย์ที่กากนาสูรลักไปจากพิธีของท้าวทศรถ สีดากับพระรามและอนุชา จึงเกิดจากข้าวทิพย์สำรับเดียวกัน มีความเป็นพี่น้องกันได้ในรามเกียรติ์ของไทย นางสีดาเป็นอวตารของพระลักษมีลงมาเป็นคู่บุญของพระราม ส่วนในฉบับทิเบตเป็นอวตารของพระอุมา สาบานว่าจะทำลายล้างอสูร เพราะพวกอสูรล่วงละเมิดนางเมื่อราวณะได้ยินคำทำนายว่าตนจะต้องตายเพราะธิดา จึงให้ใส่โถลอยน้ำไป ชาวนาคนหนึ่งพบเข้าจึงเก็บมาเลี้ยง ฉบับลาว นางสีดาเป็นชายาพระอินทร์ ลงมาเกิดเพื่อแก้แค้นที่ราพย์เคยแปลงเป็นพระอินทร์ไปร่วมสมกับนางอาจารย์กุสุมา...เล่าเรื่องที่รู้มากมายถึงปานนั้น แล้วท่านก็ทิ้งท้าย ยังมีอีกหลายสำนวนที่เล่าเรื่องนางสีดาต่างๆ ไปตามใจผู้เล่า เรื่องก็อยู่ที่นางสีดาแล้วล่ะอยากจะเป็นใครเลือกเอาเองเรื่องของนางสีดาใช้สำนวนไทย เจ๊กลากไปไทยลากมาวุ่นวาย... รู้แล้วเวียนหัว กลับมาคำถามแห่งยุคสมัย เรื่องในบ้านเราเอง สั้นๆง่ายๆ ดีกว่า นายกฯแพทองธาร ลูกใคร? คำถามนี้คนข้างนอกตอบยังไงก็ได้ แต่ในสภาฯ ไม่มีใครตอบใครได้เพราะมีกติกาเด็ดขาดห้ามเอ่ยชื่อ.กิเลน ประลองเชิงคลิกอ่านคอลัมน์ “ชักธงรบ” เพิ่มเติม
