เรื่องเล่าต่อไปนี้ เล่าต่อๆ กันมา จนถึงสมัยราชวงศ์หมิง หวนซูเต้าหยิน ขุนนางเก่าเขียนเป็นเรื่องราว และให้ข้อคิดสอนใจไว้ในหนังสือเล่มหนึ่งหนังสือเล่มนั้น เพิ่งถูกค้นพบในหีบหนังสือวังจิ่งหยวนกง พระราชวังโบราณกรุงปักกิ่ง เมื่อไม่นานมานี้ แพร่หลายในจีน แล้วข้ามน้ำข้ามทะเลไปเป็นหนังสืออ่านยอดฮิต 1 ใน 4 เล่มของคนญี่ปุ่นมีผู้แปลเป็นภาษาไทยหลายสำนวนสำนวนต่อไปนี้ บุญศักดิ์ แสงระวี แปล สำนักพิมพ์ ก.ไก่ พิมพ์จำหน่ายปี 2535 ลองอ่านกันอีกสักครั้งเมื่อตกฟากเปล่งเสียงร้องอุแว้ๆ ท่านคงไม่รู้ว่าระหว่างการคลอด มารดาท่านวนเวียนอยู่บนขอบเหวแห่งความตาย มหาเศรษฐีมีเงินท่วมหัว ก็เป็นกังวลจะถูกโจรปล้นหมดตัวการกำเนิดชีวิต การมีเงินมหาศาล ดูเหมือนจะเป็นเรื่องน่ายินดี แต่ก็มีอีกด้านที่น่าหวาดหวั่นชัดเจนนัก ในความยินดีปรีดาแฝงเร้นไว้ด้วยพันธุ์พืชแห่งความวิตกเอาไว้คนยากจนโอดครวญเพราะความทุกข์ ครั้นเมื่อพอจะเงยหน้าอ้าปากได้ เขาจึงรู้ว่าการประหยัดมัธยัสถ์ทำให้เขามั่งมี คนป่วยหนักไปครั้งหนึ่ง เมื่อหายป่วยจึงรู้จักการรักษาสุขภาพถนอมร่างกายเมื่อเป็นเช่นนี้ ความยากจนกับการเจ็บป่วย ซึ่งเป็นเรื่องน่าห่วงกังวล ก็กลับมีความน่ายินดีอยู่อีกด้านมีเรื่องเล่าอมตะเรื่องหนึ่ง ที่เล่าต่อๆ กันมาเนิ่นนานที่ชายแดนมีพ่อเฒ่าคนหนึ่ง ม้าที่เลี้ยงไว้ตัวเดียวหายไป เพื่อนบ้านต่างมาแสดงความเสียใจ แต่พ่อเฒ่ากลับไม่ได้แสดงความ “ยินร้าย” ออกมาไม่นาน ม้าตัวนั้นก็กลับมา ทั้งยังนำม้าที่พ่วงพีแข็งแรงมาด้วยอีกหลายตัว เพื่อนบ้านผลัดกันมาแสดงความดีใจ แต่พ่อเฒ่าก็ไม่ได้แสดงความ “ยินดี” ออกมาเลยต่อมา ลูกชายพ่อเฒ่าที่รักม้าขี่ม้าทุกวัน ตกม้าขาหัก มีคนเห็นว่าพ่อเฒ่าออกอาการเสียใจ แต่เมื่อมีคนถามเขาก็บอกว่า เรื่องร้ายนี้อาจเป็นเรื่องดีก็ได้แล้วเรื่องก็เป็นเช่นที่ผู้เฒ่าว่า...เกิดสงครามในบ้านเมือง ลูกชายคนในหมู่บ้านถูกเกณฑ์ไปทหาร ส่วนใหญ่ตายในที่รบ แต่ลูกชายขาเป๋ของผู้เฒ่า รอดอยู่ได้คนเดียวเพราะไม่ได้ถูกเกณฑ์ไปด้วยเพราะฉะนั้น ซึ่งกันและกันของทุกข์และสุข เป็นสิ่งที่มนุษย์คาดไม่ถึง สำหรับคนที่ปลงได้ก็สามารถมองความสุขความทุกข์ ความราบรื่นและความล้มเหลวไม่แตกต่างกันอิ่นจื่อเหวิน อัครมหาเสนาบดี แห่งแคว้นฉู่ในยุคสงครามเจ็ดแคว้น เป็นคนดีมีศีลธรรม มีความรู้กว้างขวาง เคยขึ้นๆลงๆ ตำแหน่งอัครมหาเสนาบดีถึงสามครั้งระหว่างเป็นใหญ่ เขาไม่รู้สึกว่าเขาวิเศษวิโสกว่าใคร เมื่อถูกปลดจากตำแห่ง เขาก็ไม่เคยแสดงอาการทุกข์ร้อน บอกกล่าวผู้มารับหน้าที่แทน ควรจะทำและไม่ควรทำอะไร แค่ไหนบ้าง?หวนชูเต้าหยิน สรุปข้อเขียนเรื่องนี้ว่า...พฤติการณ์แบบอิ่นจื่อเหวิน ฝึกฝนอบรมได้ยากยิ่งใครที่ได้อ่านเรื่องนี้ จะถือเป็นคำชมหรือคำเตือน ก็แล้วแต่ใจ อย่าคิดว่ารอดจากข้อหาการปกครองได้ง่ายๆ จะไม่พลาดสะดุดขาตัวเอง ล้มแผละกับพื้นเพราะคำพูดไม่มีคำจากปากตัวเอง.กิเลน ประลองเชิงคลิกอ่านคอลัมน์ “ชักธงรบ” เพิ่มเติม
