ภาพลักษณ์จูล่ง ในนิยายสามก๊ก ฉบับที่ล่อกวนตงแต่ง เป็นพระเอกที่คนอ่านรักมากกว่า ยอดขุนพลใดๆ ฉากตอนแหวกวงล้อมทัพโจโฉ เข้าไปช่วย “อาเต๊า” ลูกชายเล่าปี่ เมื่่อโจโฉเห็นเข้ายังหลุดปากชม...“ยาขอบ” เขียนในสามก๊ก ฉบับวณิพก ตั้งฉายา สุภาพบุรุษแห่งเสียงสาน ที่มีมาดองอาจหาญกล้าสง่างาม กระบี่ไร้เทียมทานตัวจริงเสียงจริงแต่เมื่อผู้รู้ค้นคว้าควานหาจากเรื่องจริง พงศาวดารที่เฉินโซ่เขียนไว้ ชีวิตทางการเมือง ที่วัดกันด้วยฐานะตำแหน่ง จูล่งในสายตาพระเจ้าเล่าปี่...ไม่มีอะไรใหญ่โตคำถามที่ 17 ในหนังสือ 101 คำถามสามก๊ก หลี่ฉวนจวินและคณะเขียน ถาวร สิกขโกศล แปล มติชน พ.ศ.2553 ทำไมเล่าปี่ไม่ใช้จูล่ง ทำงานใหญ่ มีคำตอบไว้ชัดเจนในนิยายสามก๊ก จูล่งเก่งทั้งบุ๋นบู๊ แต่ในพงศาวดาร จูล่ง ทำการศึกสำคัญสามครั้ง ช่วยอาเต๊าที่ทุ่งเตียงปัน ช่วยเล่าปี่ที่เสฉวน และศึกเกเต๋งแรกทีเดียว จูล่งไปสมัครอยู่กับกองซุนจ้าน ด้วยเหตุผล “บ้านเมืองจลาจล ราษฎรมีภัยคับขัน ย่อมต้องการหาผู้ทรงคุณธรรม” แสดงถึงอุดมการณ์ แต่กองซุนจ้านไม่เห็นคุณค่าตอนเจอกับเล่าปี่ ที่มาพึ่งกองซุนจ้าน เล่าปี่รักใคร่จูล่งมาก นอนเตียงเดียวกันความดีความชอบยิ่งใหญ่ ช่วยชีวิตอาเต๊า ซึ่งต่อมาเป็นพระเจ้าเล่าเสี้ยน เล่าปี่ตั้งให้เป็นขุนพลประจำทำเนียบ ชื่อตำแหน่งฟังดูโก้หรูดี แต่ความจริงเป็นตำแหน่งไม่สูงเมื่อเล่าปี่ตีเสฉวน จูล่งได้เป็นแม่ทัพเป็นทางการครั้งแรก จูล่งยกทัพออกไปเร็ว แต่บุกยึดด่านรายทางได้ช้ากว่าเตียวหุย เตียวหุยถึงเมืองเซ็งโต๋ (เฉิงตู) ก่อนเล่าปี่ยึดเสฉวนได้ ตั้งตัวเป็นฮันต๋งอ๋อง จึงมีการปูนบำเหน็จครั้งใหญ่อุยเอี๋ยนเป็นขุนพลสยบแดนไกล เจ้าเมืองฮันต๋งเมืองหน้าด่านสำคัญติดชายแดนวุยก๊กของโจโฉกวนอูเป็นขุนพลหน้า เจ้าเมืองเก็งจิ๋ว ติดชายแดนง่อก๊กของซุนกวนเตียวหุย เป็นขุนพลขวา เจ้าเมืองปาเส ม้าเฉียวเป็นขุนพลซ้าย ฮองต๋ง เป็นขุนพลหลังส่วน จูล่ง ในทำเนียบปูนบำเหน็จครั้งนั้น เป็นขุนพลผู้ช่วย หัวหน้ากองทหารองครักษ์เท่านั้นความสามารถทางการรบครั้งสุดท้าย ในศึกเกเต๋ง เล่าปี่ยกออกจากเขากีสานเข้าตีข้าศึก ม้าเจ๊กใช้ยุทธวิธีผิดเสียเกเต๋งยุทธศาสตร์สำคัญ จึงถูกขงเบ้งสั่งประหารหนังสือประวัติจูล่ง เล่าว่าเมื่อจ๊กก๊กถอยทัพหนี จูล่งเพียงคนเดียวอยู่ท้ายกองหลัง ไม่สูญเสียสิ่งของและผู้คนเลย ศึกนี้นายทหารส่วนมากถูกลงโทษ แต่จูล่งได้รับคำชมเชยแต่ในพงศาวดาร จูล่งถูกลงโทษด้วย ลดโทษเป็นขุนพลสยบทหารเมื่อเล่าปี่ตั้งตนเป็นกษัตริย์ เหล่าขุนนางเข้าชื่อถวายพระพร รายชื่อ 50 แรก ม้าเฉียว อันดับ 1 หวดเจ้งอันดับ 2 ขงเบ้งอันดับ 8 รายชื่อต่อๆไปถึง 180 ไม่มีชื่อจูล่ง แสดงว่าตำแหน่งทางการเมืองจูล่งไม่สูงผู้รู้สามก๊ก วิจารณ์ เล่าปี่เป็นคนใช้คนเป็น แม้ไม่สามารถเท่าขงเบ้ง เทความไว้เนื้อเชื่อใจให้จูล่งสูงกว่าผู้ใด แต่ไม่เคยเลือกไปทำงานใหญ่ เพราะรู้ดี ความสามารถจูล่งมีจำกัดข้อวิจารณ์อีกข้อ จากผู้รู้สมัยใหม่ โดยจิตวิทยา ใครที่ถูกรู้จักและรักใคร่ใกล้ตัวมาก ความนับถือก็มักลดลง โอกาสที่จะยกย่องทำงานใหญ่จึงไม่ค่อยมี เหตุผลข้อรอง นายบางคนกลัวเจอข้อครหาใช้แต่คนสอพลอใกล้ตัวนักการเมืองปีกรัฐบาล ที่ได้ตำแหน่ง ประจำทำเนียบ ประจำสำนักนายกฯ น่าจะเป็นคนที่รักแต่ไม่นับถือพวกนี้เองเท่าที่ผมฟังมา ในสถานการณ์นี้ จูล่งยุคใหม่บารมีก็แค่ขอหยูกยาช่วยชีวิตคนติดเชื้อได้ไปวันๆ.กิเลน ประลองเชิง
