ภาพมุมสูงพื้นที่ พระธาตุดอยตุง อ.แม่สาย จ.เชียงราย ยังมีสภาพเป็นป่าอุดมสมบูรณ์ ตั้งอยู่สูงเหนือระดับน้ำทะเล 2, 000 เมตร บริเวณส่วนหน้าอกของดอยนางนอน มองเห็นทิวทัศน์ได้กว้างไกลแถมอากาศหนาวเย็นตลอดปี.วัดพระมหาชินธาตุเจ้า (ดอยตุง) หรือวัดพระธาตุดอยตุง วัดสำคัญของ จ.เชียงราย ตั้งอยู่บริเวณส่วนที่เรียกว่าหน้าอกของดอยนางนอน ต.ห้วยไคร้ อ.แม่สาย จ.เชียงราย ห่างจากตัวเมืองเชียงรายประมาณ46กม.เป็นสถานที่ประดิษฐาน “พระธาตุดอยตุง” บนยอดดอย สูงกว่าระดับน้ำทะเล 2,000 เมตร นับเป็นโบราณสถานอันเก่าแก่แห่งหนึ่งในภาคเหนือ เครื่องเซ่นไหว้ส่วนหนึ่งที่นำมาบวงสรวงสักการบูชา พระธาตุดอยตุง ในวันสรงน้ำพระธาตุดอยตุง “2002 ปี สืบมา หกเป็ง ล่องฟ้า ไหว้สาพระธาตุดอยตุง สืบชะตาหลวงล้านนา” รวมพลคนปีกุนและทุกราศี.ตามประวัติระบุว่า พระมหากัสสะปะเถระ ได้อาราธนาอัญเชิญ พระบรมสารีริกธาตุกระดูกไหปลาร้า (พระรากขวัญเบื้องซ้าย) ของ พระพุทธเจ้า มาถวายแด่ พระเจ้าอุชุตราช เจ้าผู้ครองนครนาคพันธ์โยนกชัยบุรี รัชกาลที่ 3 แห่งราชวงศ์สิงหนวัติ ร่วมกับข้าราชบริพารโดยสร้างเจดีย์บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ศิลปะเชียงแสนย่อมุมไม้สิบสองคล้ายกับ พระธาตุดอยสุเทพ ไว้บนดอยแห่งนี้ ดังที่ พระพุทธเจ้า ทรงพยากรณ์ไว้พร้อมทั้งทำตุง (ธง) บูชาพระบรมสารีริกธาตุ เป็นธงตะขาบ มีความยาว 1,000 วา ปักบนยอดเขา เมื่อตุงปลิวสะพัดไปถึงที่ใดก็กำหนดให้เป็นฐานของพระเจดีย์ ดินแดนเขตศักดิ์สิทธิ์แห่งดอยนี้ ทั้งนี้ ได้พระราชทานทองคำให้พวกลาวจกเป็นค่าที่ดิน และให้พวกมิลักขุ 500 ครอบครัวดูแลรักษาพระธาตุ พระสงฆ์สวดมนต์ตามพิธีพลีกรรมตักน้ำจากบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ใส่ขันน้ำสาคร ห่อด้วยผ้าขาวผูกริบบิ้นสีขาว อัญเชิญเข้าพิธีสรงน้ำพระธาตุดอยตุง.ต่อมาอีก 100 ปี พระมหาวชิรโพธิเถระ นำพระบรมสารีริกธาตุมาถวาย 50 องค์ ถวายสมัย เจ้ามังรายนราช แห่งราชวงศ์สิงหนวัติ จึงให้สร้างพระเจดีย์อีกองค์ใกล้กับเจดีย์องค์เดิม นับจากนั้นเป็นต้นมา พระธาตุดอยตุง จึงมีเจดีย์สององค์กระทั่ง พ.ศ.2470 พระธาตุดอยตุง ทรุดโทรมมาก ครูบาศรีวิชัยร่วมกับคณะศรัทธาชาวพุทธ ปฏิสังขรณ์องค์พระธาตุเจดีย์ขึ้นใหม่ โดยสร้างเป็นเจดีย์องค์ระฆังขนาดเล็กสององค์บนฐานแปดเหลี่ยม ตามศิลปะแบบล้านนา บ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ บริเวณใกล้พระธาตุดอยตุงจะถูกตักมาใช้ในพิธีการศักดิ์สิทธิ์ตามโอกาสสำคัญ ในพิธีสรงน้ำพระธาตุดอยตุง ตามประเพณีโบราณล้านนา.ในปี พ.ศ.2516 กระทรวงมหาดไทย ก่อสร้างพระธาตุองค์ใหม่ครอบพระเจดีย์เดิมไว้ องค์พระธาตุเป็นสีทองขนาดเล็กสององค์ สูงราว 5 เมตรพ.ศ.2549 กรมศิลปากร รื้อครอบออกไปไว้วัดพระธาตุน้อยดอยตุง จากนั้นทำการบูรณะพระสถูปเจดีย์กลับคืนสภาพเดิมสมัย ครูบาศรีวิชัย พร้อมปรับปรุงภูมิทัศน์รอบบริเวณและฐานบันไดนาคทางขึ้น เพื่อความสะดวกต่อพุทธศาสนิกชน ซึ่งไปนมัสการพระธาตุเป็นจำนวนมากของทุกปีพระธาตุดอยตุง เชื่อกันว่าเป็นที่สถิตของเทพารักษ์และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ สวยงามแปลกตา มี เทวดาประจำปีกุน ปกปักรักษาพระบรมสารีริกธาตุ ผู้ที่เกิดปีกุน หรือทุกปีนักษัตร สามารถไปกราบสักการบูชาสักครั้งในชีวิต เพื่อน้อมรำลึกนึกถึงพระคุณ สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า นายประจญ ปรัชญ์สกุล ผวจ.เชียงรายเป็นประธานทำพิธีสรงน้ำพระธาตุดอยตุง.นอกจากนี้เชื่อว่า เทวดาปีกุน จะปกปักรักษาผู้ที่ไปกราบไหว้ให้มีแต่ความสุข เป็นสิริมงคลชีวิต ราบรื่น รุ่งเรือง ร่ำรวย ร่มเย็นเป็นสุข นอกจากการกราบไหว้ ถวายดอกไม้ ธูปเทียน จะมีการห่มผ้าพระธาตุ ถวายตุง บริเวณหลุมที่ปักเสาตามตำนานอีกด้วยนายประจญ ปรัชญ์สกุล ผวจ.เชียงรายกล่าวว่าวันที่ 7-8 มีนาคม 2563 จ.เชียงราย ร่วมกับพุทธศาสนิกชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ภาคเอกชน หน่วยงานรัฐ กำหนดจัดงานประเพณีนมัสการและสรงน้ำ พระธาตุดอยตุง “2002 ปี สืบมา หกเป็ง ล่องฟ้า ไหว้สาพระธาตุดอยตุง สืบชะตาหลวงล้านนา” รวมพลคนปีกุนและทุกราศี บนพระธาตุดอยตุง บรรดานักปั่นน่องเหล็กทั้งหญิงชายเด็กผู้ใหญ่จากชมรมนักปั่นทั่วประเทศโชว์ตัว ที่จุดสตาร์ตคิวรถดอยตุง ขึ้นสู่พระธาตุดอยตุงตามเส้นทางขาโหดคดเคี้ยวสูงชัน.เริ่มจากวันที่ 7 มี.ค. ที่วัดศาลาเชิงดอย ต.ห้วยไคร้ อ.แม่สาย ข้าราชการ พุทธศาสนิกชน ประกอบพิธีพุทธศาสนาสักการะพระรูปปั้น ครูบาศรีวิชัย จากนั้นเริ่มขบวน “เตียวขึ้นดอย ตวยฮอยครูบา ไหว้สาพระธาตุดอยตุง” เดินเท้าจาริกแสวงบุญจากวัดเชิงดอย ต.ห้วยไคร้ อ.แม่สาย ขึ้นไปตามดอยเขาสูงชัน 9 กม.เมื่อถึงปากทางขึ้น พระธาตุดอยตุง นักแสวงบุญได้รับ เหรียญพระธาตุดอยตุง ครบรอบ 2002ปี เพื่อเป็นสิริมงคลทุกคนจากนั้นจะมีพิธีกรรมสืบชะตาหลวงล้านนา รวมพลคนปีกุนและทุกราศี การรำฟ้อนศิลปวัฒนธรรมร่วมสมโภช ขบวนอัญเชิญน้ำทิพย์จากบ่อศักดิ์สิทธิ์ขึ้นมาสมโภชที่วิหาร พระสงฆ์เจริญพุทธมนต์ เทศน์สวดประวัติพระธาตุดอยตุง พิธีสวดเบิก ณ วิหารวัดพระธาตุดอยตุง บรรดานักปั่นกว่า 500 คน จากทั่วสารทิศ เข้าร่วมปั่นขึ้นพระธาตุดอยตุง.ส่วนวันที่ 8 มี.ค. พุทธศาสนิกชนร่วมทำวัตรเช้า ทำบุญตักบาตร พิธีบวงสรวงพระธาตุดอยตุงยิ่งใหญ่กิจกรรมมีขบวนน้ำสรงพระราชทาน ผ้าไตรพระราชทาน ขบวนเครื่องสักการะ แห่รัตนสัตตนังสักการะพระธาตุดอยตุง ขบวนตุง 20 วา จำนวน 561 ผืน ขบวนชาติพันธ์ุหลากหลาย 18 ชนเผ่า ภาคเอกชน ประชาชนถวายเครื่องสักการะ 9 อย่าง มี 1.ผ้าห่มพระธาตุ 2.ภัตตาหารเจ 3.ตุงจัย 4.ช้างคู่ 5.พัดจามร 6.สุ่มหมาก 7.สุ่มปู 8.ต้นผึ้ง 9.น้ำศักดิ์สิทธิ์จากน้ำบ่อทิพย์ ต่อจากนั้นจะมีพิธีนมัสการสรงน้ำพระธาตุ และห่มผ้าพระธาตุดอยตุง นายประจญ ปรัชญ์สกุล ผวจ.เชียงราย และคณะกรรมการแถลงจัดงานประเพณีนมัสการสรงน้ำพระธาตุดอยตุง “2002 ปี สืบมา หกเป็ง ล่องฟ้า ไหว้สาพระธาตุดอยตุง”.“ปีนี้เป็นที่น่ายินดี เมื่อวันที่ 1 มี.ค.63ประชาชนพุทธศาสนิกชนทั่วประเทศมีพลังศรัทธาอย่างล้นหลามกว่า 1,500 คน มาวิ่ง-ปั่นร่วมสมโภชครบรอบ 2002 ปี ขึ้นพระธาตุดอยตุง เป็นนักกีฬาปั่นจักรยาน 500 คน จากสถานีขนส่งดอยตุง และนักวิ่ง1,000 คน วิ่งจากวัดเชิงดอยไปตามเส้นทางดอยสูงชันถึงลานพระธาตุดอยตุง อ.แม่สาย ระยะทาง 9 กม. เพื่อส่งเสริมพระพุทธศาสนา วัฒนธรรมประเพณีล้านนา การท่องเที่ยวเชียงราย เมืองแห่งการกีฬา” นายประจญ กล่าวงาน “ไหว้สาพระธาตุดอยตุง” นับเป็นมงคลอีกงาน ที่จังหวัดเชียงรายเชิญชวนไปร่วมงาน เพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ตัวเองและครอบครัว.วีระชัย ปทุมชัย รายงาน
