อาหรับเป็นภาษาราชการใน 22 ประเทศคือ อียิปต์ ลิเบีย ตูนิเซีย แอลจีเรีย โมร็อกโก มอริเตเนีย ซูดาน โซมาเลีย จิบูตี คอโมโรส ซาอุดีอาระเบีย ยูเออี โอมาน เยเมน คูเวต บาห์เรน กาตาร์ จอร์แดน เลบานอน ซีเรีย อิรัก และปาเลสไตน์โลกยุคโซเชียลมีเดีย ภาษาอาหรับที่วิจารณ์ในประเทศหนึ่ง คนอีก 21 ประเทศก็อ่านและรับรู้ได้ค.ศ.2010 โมฮัมเหม็ด บูอาซีซี พ่อค้าขายผลไม้ในตูนิเซียจุดไฟเผาตัวเองเพราะถูกเจ้าหน้าที่กดขี่และเรียกรับสินบน กระแสนี้บูอาซีซีลามไปประเทศที่ใช้ภาษาอาหรับประเทศอื่น จนเกิดการประท้วงและเปลี่ยนแปลงใหญ่ในตูนิเซีย อียิปต์ ลิเบีย เยเมน ซีเรีย และบาห์เรน เกิดการประท้วงขนาดย่อมในจอร์แดน โมร็อกโก แอลจีเรีย ซาอุฯ คูเวต ฯลฯเราเรียกกระแสนี้ว่า ‘อาหรับสปริง’ เป็นกระแสการลุกฮือประท้วงเรียกร้องประชาธิปไตยของคนในโลกอาหรับ ประธานาธิบดีเบน อาลี ของตูนิเซีย ถูกโค่น (2011) มีการร่างรัฐธรรมนูญใหม่และเลือกตั้งเสรี มวลชนโค่นฮอสนี มูบารัก ของอียิปต์ (2011) โค่นพันเอกกัดดาฟี ของลิเบีย (2011) อาลี อับดุลลอฮ์ ซาเลห์ ผู้นำเยเมน ลาออก (2012) และเกิดสงครามกลางเมืองในเยเมน ซีเรีย และการประท้วงใหญ่ในบาห์เรนสหรัฐฯและผู้นำบางประเทศจำเป็นต้องแอบสร้าง ISIS หรือ ISIL พอถึงมิถุนายน 2014 ก็เปลี่ยนชื่อเป็น Islamic State หรือ IS เพื่อเป็นมือที่มองไม่เห็นเข้าไปบริหารจัดการความขัดแย้งที่จะบานปลายในหลายประเทศ IS เป็นเครื่องมือลับของสหรัฐฯและบางประเทศในตะวันออกกลางที่ยังมีระบอบกษัตริย์ค.ศ.2025 เกิดกระแส Gen Z ซึ่งเป็นคนที่เกิดระหว่าง ค.ศ.1997-2012 อายุในปัจจุบันราว 13-28 ปี พวกนี้โตมากับสมาร์ทโฟน สื่อโซเชียลมีเดีย และการสื่อสารเรียลไทม์ ให้ความสนใจในสิทธิมนุษยชน ความหลากหลายทางเพศ การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ชอบความมีตัวตน ความจริงใจ นิยมคอนเทนต์สั้นและกระชับ และการมีส่วนร่วมใน TikTok, Instagram, YouTube Shorts, Twitter (X), Facebook, Reels, Line ฯลฯ เจน Z จัดชุมนุมผ่าน Discord, Telegram, WhatsApp มีการระดมทุนและรณรงค์ออนไลน์ผ่าน Change.org, GoFundMe, Petreon ฯลฯอินโดนีเซียเป็นชาติรัฐอิสลามใหญ่ที่สุดในโลก เจน Z อินโดฯ แสดงบทบาทสำคัญใน #ReformasiDikorupsi (2019) มีการประท้วงต่อต้านกฎหมายลดอำนาจปราบคอร์รัปชัน รณรงค์เรื่องป่าไม้ การเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศ และการจัดการขยะพลาสติกพอถึง 25 สิงหาคม 2025 เจน Z ในอินโดนีเซียประท้วงใหญ่ในเรื่องสวัสดิการของ สส.และค่าที่อยู่อาศัยที่ได้รับสูงมากเมื่อเปรียบกับค่าครองชีพของบุคคลทั่วไป มีผู้เสียชีวิตและบาดเจ็บในเหตุการณ์ไฟไหม้อาคารสภาภูมิภาค อาคารของรัฐและสำนักงานท้องถิ่นในหลายเมืองถูกเผา แถมมีการปล้นบ้านของสมาชิกสภาเจน Z ในเนปาลออกมาประท้วงรัฐบาลที่แบนโซเชียลมีเดียทั้งหมด 26 แพลตฟอร์ม เช่น Facebook, Instagram, X, YouTube ฯลฯ เริ่มประท้วงรุนแรงตั้งแต่ 8 กันยายน 2025 และลามไปเรื่องคอร์รัปชัน ความโปร่งใสของรัฐบาล ความมั่งคั่งของลูกหลานผู้มีอำนาจ จนนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีต้องลาออก มีคนตายไปมากกว่า 50 คน ขณะที่ผมรับใช้ผู้อ่านท่านที่เคารพ เหตุการณ์ยังไม่สงบขณะนี้เจน Z กำลังก่อตัวในเคนยาเพื่อเรียกร้องความยุติธรรม ความรับผิดชอบของรัฐบาล การว่างงาน และมีแนวโน้มจะปะทุในอินเดีย ปากีสถาน บังกลาเทศ และอีกหลายประเทศที่ใกล้จุดเดือดกัมพูชาก็เช่นกัน อดีตผู้นำกัมพูชาอย่างฮุน เซ็น เริ่มมีระบบประสาทซิมพาเทติกทำงานไวจนหัวใจเต้นเร็ว ความดันสูง อะดรีนาลินหลั่งแรงจนกล้ามเนื้อตึง และกล้ามเนื้อละเอียดหดตัวไม่สม่ำเสมอ ทำให้ตัวสั่น มือเย็น ตีนเย็น เหงื่อออก หายใจถี่ เวียนหัว ท้องอืด ท้องเฟ้อ เรอเหม็นเปรี้ยวฮุน เซ็น กลัวถึงขนาดปิดกั้นเว็บไซต์ข่าวอิสระ และบัญชีโซเชียลมีเดียของสำนักข่าวหลายแห่ง ที่โดนปิดข้อหาทำลายเกียรติภูมิรัฐบาลกัมพูชาไปแล้วคือ RFA (Radio Free Asia), The Cambodia Daily และ KamnitraVOD (Voice of Democracy) ถูกถอนใบอนุญาตไปหลายเพลาแล้ว พลเอก ฮุน มาเนต ฮึ่มๆ ฮั่มๆ เรื่องจะปิดเฟซบุ๊ก แต่ทันทีที่พวกเจน Z กระดิกพลิกตัว คนแถวชายแดนจันทบุรี-ตราดได้ยินเสียงฮุน มาเนต ตะกุกตะกักอักอึกกึกกักว่า...‘ขฺญม มึนเมิน เต ขฺญม มึน เปียะปวล เจียมวย พวกเนีย เต โซม สะไต ขฺญม เยิง ก้ม ตเวอ อะเวย ขฺญม เลย’‘ข้าพเจ้าเปล่านะ ข้าพเจ้าไม่เกี่ยวข้องอะไรกับพวกท่าน โปรดสงสารข้าพเจ้า อย่าทำอะไรข้าพเจ้านะ’.นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัยsonglok1997@gmail.com
