มันฝรั่งนับเป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญชนิดหนึ่งของภาคเหนือ จังหวัดเชียงรายเป็นแหล่งสำคัญอันดับ 2 ของภาคเหนือ รองจากจังหวัดตาก มีเนื้อที่เพาะปลูกรวม 8,322 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 22 ของเนื้อที่เพาะปลูกในภาคเหนือ มีเกษตรกรผู้ปลูก 1,618 ราย พื้นที่ปลูกสำคัญ 3 อำเภอ แม่สาย, เวียงป่าเป้าและเทิงปัจจุบันเกษตรกรจังหวัดเชียงรายได้เริ่มนำ “ระบบน้ำหยด” มาใช้ในกระบวนการผลิตมันฝรั่ง 1,828 ไร่ นายธวัชชัย เดชาเชษฐ์ ผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 1 เชียงใหม่ (สศท.1) เผยถึงผลการศึกษาประสิทธิภาพเชิงเทคนิคและการเปลี่ยนแปลงผลิตภาพการผลิต จากการใช้ระบบน้ำหยดในการปลูกมันฝรั่งของจังหวัดเชียงราย เพื่อเปรียบเทียบต้นทุนและผลตอบแทนของเกษตรกรที่ใช้ระบบน้ำหยดในการเพาะปลูกมันฝรั่ง เปรียบเทียบกับเกษตรกรที่ไม่ใช้ระบบน้ำหยด ทั้งนี้สืบเนื่องจากปัจจุบันเกษตรกร จ.เชียงราย เริ่มนำ “ระบบน้ำหยด” มาใช้ในกระบวนการผลิตมันฝรั่ง ผลจากการรวบรวมข้อมูลจากการลงพื้นที่สัมภาษณ์เกษตรกรกลุ่มตัวอย่าง 40 ราย แบ่งเป็นกลุ่มเกษตรกรที่ใช้ระบบน้ำหยด 20 ราย และกลุ่มเกษตรกรที่ไม่ใช้ระบบน้ำหยด 20 รายผลการศึกษาพบว่า เกษตรกรนิยมปลูกพันธุ์โรงงาน เนื่องจากมีการประกันราคารับซื้อกับบริษัทเอกชน ทำให้ทราบราคาขายล่วงหน้าก่อนการเพาะปลูก การเก็บเกี่ยวผลผลิตปีละ 1 ครั้ง โดยจะเพาะปลูกช่วงธันวาคม เก็บเกี่ยวผลผลิตช่วงมีนาคม-เมษายนเกษตรกรที่ใช้ระบบน้ำหยด มีต้นทุนการผลิตเฉลี่ยไร่ละ 32,560.28 บาท ได้ผลผลิตเฉลี่ยไร่ละ 3,809.14 กก. ได้ผลตอบแทนเฉลี่ยไร่ละ 42,405.01 บาท หักลบต้นทุนเหลือกำไรสุทธิไร่ละ 9,844.73 บาทส่วนเกษตรกรทั่วไปที่ไม่ได้ใช้ระบบน้ำหยด มีต้นทุนการผลิตเฉลี่ยไร่ละ 30,865.62 บาท ได้ผลผลิตเฉลี่ยไร่ละ 2,937.68 กก. ได้ผลตอบแทนเฉลี่ยไร่ละ 32,755.13 บาท หักลบต้นทุนเหลือกำไรสุทธิไร่ละ 1,889.51 บาท ขณะที่ราคามันฝรั่งที่เกษตรกรขายได้ ณ ไร่นาปี 2565 อยู่ที่ กก.ละ 11.15 บาท โดยเกษตรกรจะขายผลผลิตทั้งหมดให้กับตัวแทนรับซื้อผลผลิตของบริษัทเอกชน ที่เกษตรกรได้มีการทำสัญญาประกันราคารับซื้อไว้ล่วงหน้าแล้ว“ผลการเปรียบเทียบจะเห็นได้ว่าเกษตรกรที่ใช้ระบบน้ำหยด แม้จะมีต้นทุนสูงกว่าเฉลี่ยร้อยละ 5.20 แต่เมื่อดูความคุ้มค่าของผลตอบแทนที่ได้รับแล้ว เกษตรกรจะมีผลผลิตต่อไร่สูงกว่าร้อยละ 22.75 มีกำไรสุทธิมากกว่าเกษตรกรทั่วไปถึงร้อยละ 80.81 นอกจากนี้การนำระบบน้ำหยดมาใช้ในการปลูกมันฝรั่งยังทำให้เกษตรกรสามารถประหยัดแรงงานคนในการให้น้ำแปลงปลูก และสามารถให้สารเคมีและฮอร์โมนผ่านระบบน้ำหยดได้ ส่งผลให้ค่าใช้จ่ายด้านสารเคมีและฮอร์โมนลดลง การให้น้ำผ่านระบบน้ำหยด ทำให้น้ำไม่ท่วมขังในแปลงมันฝรั่ง อีกทั้งทำให้อัตราการงอกของต้นมันฝรั่งสูงกว่า และช่วยเพิ่มผลผลิตต่อไร่” ผอ.สศท.1 กล่าวทิ้งท้าย. ชาติชาย ศิริพัฒน์