ฮ่องเต้เฉียนหลง แห่งราชวงศ์แมนจูของจีน ครองราชย์ยาวนาน 60 ปี สวรรคตเมื่อพระชนมายุ 88 ปี ทำสถิติฮ่องเต้ที่มีบารมีสูงสุด มีพระชนมายุยืนที่สุด(ร้อยเรื่องราวแมนจู เล่าชวนหัว สำนักพิมพ์คุณธรรม พ.ศ.2555)ประวัติฮ่องเต้เฉียนหลง ในหนังจีนหลายเรื่อง ทรงฉลาดอารมณ์ขัน แต่ในเรื่องจริงที่บันทึกไว้ ทรงรอบรู้ล้ำลึกในทุกๆเรื่อง ไม่ว่าเรื่องการการบริหารราชวงศ์ บริหารราชการบ้านเมือง หรือการศาสนาเล่าชวนหัว บันทึกไว้เป็นรายปี ปี ค.ศ.1792 รัชกาลเฉียนหลง ปีที่ 57 รัชอังกฤษส่งทูตร่วมงานเฉลิมพระชนมพรรษา แต่ทูตฝรั่งแสดงกิริยาโอหังขณะเข้าเฝ้า เฉียนหลงสั่งให้ไล่กลับเมืองสั่งห้ามค้าขาย และห้ามบาทหลวงเผยแพร่คริสต์ศาสนาปีนั้น ทิเบตมีปัญหาการแต่งตั้งองค์ทาไลลามะ ฮ่องเต้เฉียนหลง มีพระราชโองการให้ใช้วิธีใหม่ ให้มีคณะกรรมการเลือกสรรและเขียนสามชื่อ ชื่อผู้ที่มีคิว...ใส่แจกันทอง แล้วให้เอาไปทำพิธีบวงสรวงที่วัดต้าเจาซื่อเจ็ดวันถึงเดือน 11 วันที่ 17 ข้าหลวงใหญ่จากจีน พร้อมพระลามะผู้ใหญ่ ก็จับสลาก ด้วยพระบารมี ปีนั้นทิเบตได้พระทาไลลามะ โดยเรียบร้อยไม่มีข้อครหาขณะพระบารมีฮ่องเต้เฉียนหลงยังรุ่งโรจน์โชติชัชวาล เล่าชวนหัว ไม่แค่แปลภาษาจีน ยังแปลภาษาฝรั่ง ว่าปี ค.ศ.1793 วันที่ 21 ม.ค. พระเจ้าหลุยส์ที่ 16 แห่งฝรั่งเศส พร้อมพระนางมารี อังตัวแนตต์ ถูกประหารชีวิต...ด้วยกิโยตีนปีต่อมา ค.ศ.1794 เดือนกรกฎาคม โรเบสปิแอร์ แกนนำมวลมหาประชาชน ในการโค่นล้มราชวงศ์ฝรั่งเศส ซึ่งตั้งตัวเป็นจอมเผด็จการ ก็ถูกตัดคอด้วยกิโยตีนเหมือนกันปี 1975 เดือนตุลาคม นายทหารซึ่งมีความสูงแค่ 157 ซม. ชื่อ นโปเลียน นาโปลีญง สร้างวีรกรรมยิ่งใหญ่ นำกำลังทหารห้าพัน ใช้ปืนใหญ่ยิงใส่ม็อบมวลมหาประชาชนแตกกระจายวีรกรรมครั้งนี้ มีผลสำคัญ ทำให้เขาทะยานขึ้นเป็นผู้นำสูงสุดฝรั่งเศส ในเวลาต่อมาไม่นานปี ค.ศ.เดียวกัน เดือน 9 วันที่ 3 ฮ่องเต้เฉียนหลงเคยประกาศ ไม่ครองราชย์เกิน 60 ปี เท่าสมเด็จปู่ ฮ่องเต้คังซี เรียกประชุมพระญาติ มีพระราชโองการ ให้เจียชิ่ง องค์ชายที่ 15 เป็นรัชทายาท และพระองค์จะสละสมบัติในปีรุ่งขึ้นเดือน 1 วันที่ 1 วันตรุษจีน ปี 1796 เฉียนหลงสละราชสมบัติ ยกตนขึ้นเป็นสมเด็จพระบรมชนกนาถ แล้วยกรัชทายาทสืบราชสมบัติ เป็นฮ่องเต้เจียชิ่งปีที่ 3 เดือน 8 สมเด็จพระบรมชนกนาถ แม้สละราชสมบัติไปแล้ว มีปัญหาการเมืองให้ต้องล้วงลูก พระราชทานโองการพิเศษ แต่งตั้งเหอเซิน มหาอำมาตย์คนโปรด ขึ้นเป็นสมเด็จเจ้าพระยาบำเหน็จเป็นความชอบ ฐานจับกุมหัวหน้าสำนักบัวขาว ที่มณฑลซื่อชวน มาลงโทษได้ปี 1799 เดือน 1 วันที่ 3 พระบรมชนกนาถเฉียนหลงสวรรคต เจียชิ่ง ฮ่องเต้พระองค์ใหม่ ก็ได้ที สั่งจับสมเด็จเจ้าพระยา ด้วย 20 ข้อหา สอบสวนถึงวันที่ 15 มีคำตัดสินให้เหอเซินฆ่าตัวตายยังมีรางวัลเลขท้าย คือคำสั่งยึดทรัพย์ ยึดไปๆ ทรัพย์สมบัติที่เหอเซินมี เอามารวมกันมากกว่าทรัพย์สินของฮ่องเต้ในท้องพระคลัง เจียชิ่งถึงกับตาโตร้องโอ้โฮ!ประวัติศาสตร์จีนสรุป ราชวงศ์ชิงซึ่งรุ่งเรืองเฟื่องฟูต่อเนื่องมาสามรัชกาล จากคังซี หย่งเจิ้น เฉียนหลง ก็เริ่มนับหนึ่งถอยหลัง เพราะเจียชิ่งสนุกมากกับการผลาญเงินที่ได้สองกองโตๆชาวจีนมีคำล้อเลียนติดปาก “เหอเซินเตียต่าว เจียชิ่งซือป่าว” แปลว่า “เหอเซินด่าวดิ้น เจียชิ่งพุงปลิ้น”เรื่องราวในประวัติศาสตร์จีน ปนด้วยเรื่องในประวัติศาสตร์ฝรั่งเศส ก็คงเป็นเช่นคำสอนพุทธศาสนาที่ว่า “ทุกสิ่งเกิดขึ้น ตั้งอยู่และดับไป” ไม่มีทางเปลี่ยนแปลงเป็นอื่นได้ ด้วยประการฉะนี้แล.กิเลน ประลองเชิง
