ผลการเลือกตั้ง อบจ.และนายก อบจ. ทั่วประเทศที่เพิ่งจะผ่านไปสดๆร้อนๆ เป็นกรณีศึกษาในบริบทการเมืองไทยที่ยังคงเส้นคงวาไม่มีเปลี่ยนแปลง บทเรียนแรก กกต. คงต้องเอาใจใส่กับการทำความเข้าใจของประชาชนในการให้ความสำคัญกับการเลือกตั้งทุกระดับมากกว่านี้ การเลือกตั้งระดับจังหวัด ที่รวมคะแนนทั้งจังหวัด น่าสนใจตรงที่ว่า ภาพรวมทัศนคติทางการเมืองในแต่ละจังหวัดเป็นอย่างไร สมมติว่าการเลือกนายก อบจ.ที่ผ่านมา เป็นการเลือกตั้ง สว.โดยตรง ผลลัพธ์จะตกกับบ้านใหญ่ และตัวบุคคลมากกว่าจะเป็นเรื่องของพรรคการเมือง
โดยเฉพาะ พรรคประชาชน เป็นบทพิสูจน์แล้วว่า การเลือกตั้งใหญ่ที่ผ่านมา คนไม่ได้เลือกเพราะเป็นอดีตพรรคก้าวไกล แต่เกิดจากปัจจัยทางการเมืองในขณะนั้น ตรงกับความต้องการของประชาชนพอดิบพอดี เมื่อสถานการณ์เปลี่ยนทัศนคติทางการเมืองของชาวบ้านก็เปลี่ยนตามไปด้วย
การซื้อขายเสียง ยังเป็นปัจจัยสำคัญในการจูงใจลงคะแนนเลือกตั้ง 1,000-800 ไปจนถึง 100 ก็มี รองลงไปเป็นเรื่องความคุ้นเคย บุญคุณ ผลประโยชน์ และนโยบาย เป็นอันดับสุดท้าย
ถามว่ากรณี ช่วยหาเสียง พรรคการเมืองไปลงช่วยผู้สมัครหาเสียงมีผลหรือไม่ คำตอบคือมี ขึ้นอยู่กับความนิยมของผู้ช่วยหาเสียงแต่ละคน ที่ไปกระตุ้นให้เกิดแรงจูงใจทางใดทางหนึ่ง แต่ในที่สุด การตัดสินใจลงคะแนนครั้งสุดท้ายก็ขึ้นอยู่กับปัจจัยที่กล่าวมาแล้ว พิสูจน์ได้จากการเลือกตั้งท้องถิ่นเที่ยวนี้ พรรคประชาชนเคยตั้งเป้าเอาไว้ที่ 7 คน ลดเหลือ 4 คน สุดท้ายก็เหลือแค่คนเดียว และ คนเดียวที่ จ.ลำพูน มีรายละเอียดที่จะต้องนำไปเป็นกรณีศึกษา เหตุใดจึงสามารถเอาชนะนักการเมืองที่เคยเล่นในสนามระดับประเทศได้ และเป็นบทเรียนสำคัญว่า นักการเมืองระดับชาติกับสนามการเมืองท้องถิ่นก็ไม่ใช่ว่าจะประสบความสำเร็จเสมอไป
...
ถ้าจะนับชัยชนะการเลือกตั้งนายก อบจ. ที่ส่งในนามพรรคเพื่อไทย จริงๆ จากจำนวน 47 จังหวัด ที่เลือกกันไปเมื่อวันที่ 1 ก.พ.ที่ผ่านมา จะได้มากกว่า 10 จังหวัด ส่วนใหญ่เป็นภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคเหนือ ซึ่งเป็นฐานเสียงเดิมของเพื่อไทย ที่เหลือแม้ลงในนามของกลุ่มอิสระ ซึ่งเบื้องหลัง เป็นผู้สมัครที่ได้รับการสนับสนุนของบ้านใหญ่ จาก 4-5 พรรคการเมือง ได้แก่ ภูมิใจไทย ประชาธิปัตย์ กล้าธรรม ชาติไทยพัฒนา เป็นต้น
ถ้าถามว่า แล้วการเมืองใหญ่ผลจะออกมาแบบนี้ไหม หรือการเมืองท้องถิ่นจะส่งสัญญาณถึงการเมืองใหญ่อย่างไรบ้าง คำตอบมีเหมือนและไม่เหมือน อย่าลืมว่าผลของการเลือกตั้งแต่ละครั้ง อยู่ที่บ้านใหญ่ หัวคะแนน และความนิยมในตัวผู้สมัคร สุดท้ายคือกระสุน จะยิงเข้าเป้าได้แค่ไหน และการเลือกตั้งใหญ่ บ้านใหญ่กับระบบหัวคะแนนต้องสัมพันธ์กันด้วย ถ้าขาดอย่างใดอย่างหนึ่งหรือใช้วิธีการขายฝัน การเมืองในโลกอนาคตก็ไปไม่ถึงดวงดาว.
หมัดเหล็ก
mudlek@thairath.co.th
คลิกอ่านคอลัมน์ “คาบลูกคาบดอก” เพิ่มเติม