หากมีคำถาม โคมเขียวคืออะไร...ลูกไทยหลานจีนวันนี้ คงตอบได้หลายคน โคมสัญลักษณ์ ซ่องโสเภณี ย่านเยาวราชสมัยโบราณ สมัยนี้ไม่มีแล้วแต่ถ้าเปลี่ยนคำถามแล้ว โคมแดงเล่าคืออะไรลูกหลานไทยตอบไม่ได้ ไม่เสียหาย แต่ถ้าเป็นลูกจีน หลานจีน ตอบไม่ได้ ต้องอับอายขายหน้ามากคุณจิตรา ก่อนันทเกียรติ เขียนเรื่องโคมแดงไว้ ใน “ตึ่ง หนั่ง เกี้ย” (แสงดาวพิมพ์ครั้งที่ 31) ว่า ถ้าใครผ่านสะพานหน้าเมอร์รี่คิงส์ วังบูรพา จะเห็นโคมแดงพวงใหญ่ นับได้หลายสิบใบ ติดอยู่ใต้ต้นโพธิ์ใหญ่โคมแดงเหล่านี้ เป็นของลูกหลานจีนเอามาแขวนไว้ เหมือนคนไทยเอาศาลเจ้าหรือศาลพระภูมิไม่ใช้แล้วไปวางทิ้งข้างถนน คำอธิบายคุณจิตรา อ่านแล้วนึกภาพได้ชัดคุณจิตราเล่าว่า ในงานศพบุพการีจะต้องมีโคมแดงแขวนบูชาหน้าโลงจำปา จำนวนของโคมแดงบอกว่าผู้ตาย มีลูกชาย ลูกเขยและหลานชายคนโตสุด (คนจีนถือว่าหลานชายคนโตสุดถือเป็นลูกชายคนเล็ก)รวมทั้งหมดกี่คน แต่ละคน ต้องมีโคมแดง 1 คู่ตัวอย่าง ผู้ตายมีลูกชาย 3 คน ลูกเขย 1 คน และหลานคนโตสุดอีก 1 คน กรณีนี้จะต้องมีโคมแดง 6 คู่แต่ละโคม จะมีตัวอักษรแดงเขียนคำอวยพร “ไซ จู้ บ่วง ซุง เซี้ยง เหม็ง ปู้ กุ่ย”ไซ จู้ บ่วง ซุง แปลว่า ลูก 1,000 คน หลาน 10,000 คน มีความหมาย ขอให้มีลูกหลานสืบสกุลมากๆเพราะคนจีนนั้น ถือเรื่องการมีลูกหลานสืบสกุลมากที่สุด ถ้าบ้านไหน ไม่มีลูกชายไว้สืบทอดวงศ์ตระกูล เขามีคำว่า “เจาะ เจ้ง” แปลว่า “สิ้นสกุล”ส่วนวลี เซี้ยง เหม็ง ปู้ กุ่ย แปลว่า ให้อายุยืน ร่ำรวย ใหญ่โตตรงคำว่า “ใหญ่โต” นี้ มาจากความนิยมของคนจีนโบราณ ที่อยากให้ลูกหลานรับราชการเป็นขุนนางใหญ่โตซึ่งตีความให้เข้ากับยุคสมัยปัจจุบันก็คือ ให้การงานก้าวหน้าโคมแดงเหล่านี้ เมื่อเสร็จพิธีงานศพ ลูกชาย ลูกเขย หลานคนโต ต้องนำไปบูชาต่อที่บ้านโดยมีเคล็ดลับ ขณะเข้าบ้านต้องจุดไส้เทียนในโคมให้สว่างเรืองรองและเวลาที่บูชา ก็ให้ใช้ไส้ไฟฟ้าแทนไส้เทียน เพื่อให้โคมจุดสว่างตลอดเวลาเป็นการถาวรนี่คือเคล็ดลับเพื่อให้ลูกหลานเจริญรุ่งเรืองต่อๆไปแต่โคมไฟที่บูชาไว้ในบ้านนี้ นานๆเข้าก็อาจเปื่อยขาด ลูกหลานอยากจะทิ้งก็ไม่กล้าแต่บางกรณี โคมก็ไม่ทันได้เก่าจนเปื่อยขาด แต่ลูกหลานคนที่ขัดใจผู้ตาย แบ่งมรดกให้น้อยไป ไม่เท่าเทียมลูกหลานอื่น มีหลายคนที่น้อยใจ พาลไม่อยากจุดโคมบูชาไว้ในบ้านโคมจำนวนหนึ่งในหลายๆสิบใบ ที่คุณจิตราเห็นแขวนติดโคนต้นโพธิ์ ข้างสะพานหน้าเมอร์รี่คิงส์ วังบูรพา จึงเป็นโคมของลูกหลานจำพวกนี้ที่บอกว่า น่าจะเป็นส่วนหนึ่งก็เพราะภาพที่คุณจิตราถ่ายมาให้เห็นข้างโคมแดงหลายใบ ยังมีพวงมาลัยดอกมะลิ แขวนให้เป็นเค้า เจ้าของโคมยังตามมาแสดงความคารวะ อาลัยอยู่ไม่ถึงกับทอดทิ้งอย่างไม่ไยดีเอาเสียเลยลูกจีนหลานเหลนจีนในไทย อ่านเรื่องนี้แล้วที่ไม่เคยรู้ ก็ควรรู้ไว้ ลูกหลานและเขย ฝ่ายชายมีหน้าที่ตามประเพณี ถ้าทำได้ ก็ไม่ควรขาดตกบกพร่องเตี่ยผมตายตอนผมหกขวบ ห่างพี่น้องสายจีนอยู่กับแม่ไทยทำสวนมะพร้าว...คุ้นกับการไหว้แม่โพสพมากกว่า เพิ่งมารู้เอาตอนนี้เอง ว่า โคมแดงเขามีไว้บูชาเตี่ย บูชาก๋งเตี่ยตายก็ยังเด็กไม่รู้ประสา ตอนก๋งตายเป็นทหาร ร.ล.จันทร กำลังออกทะเลอันดามัน ไม่ได้อยู่ จึงไม่รู้เรื่องโคมแดงด้วยประการฉะนี้.กิเลน ประลองเชิงคลิกอ่านคอลัมน์ “ชักธงรบ” เพิ่มเติม
