ประธานาธิบดีจอห์น เอฟ. เคนเนดี ลงนามในคำสั่งฝ่ายบริหารในพระราชบัญญัติ Foreign Assistance Act ซึ่งเป็นกฎหมายที่กำหนดให้สหรัฐฯมีหน่วยงานกลางเพื่อช่วยเหลือด้านการพัฒนาแก่ต่างประเทศ
3 พฤศจิกายน 1964 มีการก่อตั้งหน่วยงานของรัฐบาลสหรัฐฯ United States Agency for International Development หรือ USAID (ยูเสด) สำนักงานเพื่อการพัฒนาระหว่างประเทศแห่งสหรัฐอเมริกา ทำหน้าที่ช่วยเหลือเพื่อการพัฒนาและด้านมนุษยธรรมทั่วโลก ส่งเสริมการพัฒนาเศรษฐกิจ ลดความยากจน ส่งเสริมประชาธิปไตย ตอบสนองต่อภัยพิบัติและวิกฤติทางมนุษยธรรม
ยูเสดทำงานร่วมกับประเทศพันธมิตร องค์กรพัฒนาเอกชน (NGOs) และองค์กรระหว่างประเทศเพื่อให้ความช่วยเหลือและพัฒนาโลกอย่างยั่งยืน ในทศวรรษ 1990 ยูเสดสนับสนุนถุงยางอนามัยให้คนไทยเอาไปใช้เพื่อลดการติดต่อโรคทางเพศสัมพันธ์และเอดส์ ร่วมกับองค์กรในไทยบริหารจัดการน้ำและภัยพิบัติทางธรรมชาติ ส่งเสริมเรื่องสิทธิแรงงานและการเข้าถึงบริการสุขภาพของแรงงานข้ามชาติจากประเทศเพื่อนบ้านของไทย ทั้งจากเมียนมา ลาว และกัมพูชา
ทรัมป์มีทัศนคติลบต่อยูเสด ตอนเป็นประธานาธิบดีสมัยแรก (2017–2021) ทรัมป์สั่งระงับเงินทุนของยูเสดหลายพันล้านดอลลาร์ คำสั่งนั้นกระทบไปทั่ว โดยเฉพาะอย่างยิ่งประเทศเอลซัลวาดอร์ กัวเตมาลา และฮอนดูรัส ทำให้รัฐสภาสหรัฐฯต้องแทรกแซงและบังคับให้รัฐบาลทรัมป์ปล่อยเงินทุนบางส่วนออกไป
ทันทีที่เป็นประธานาธิบดีเมื่อ ค.ศ.2021 โจ ไบเดน ลงนามคำสั่งผู้บริหารคืนเงินทุนให้ยูเสด พอทรัมป์ขึ้นมาครั้งที่ 2 เมื่อ 20 มกราคม 2025 วันแรกแกก็ลงนามในคำสั่งบริหารที่ 14169 ระงับโครงการความช่วยเหลือเพื่อการพัฒนาระหว่างประเทศเป็นเวลา 90 วัน เพื่อทบทวนและประเมินผล
ทรัมป์ตั้งอีลอน มัสก์ เป็นประธานคณะกรรมการที่ปรึกษาด้านประสิทธิภาพของรัฐบาล มัสก์เสนอให้ยุบยูเสดทันที เพราะเป็นหน่วยงานที่ไม่สามารถจะปรับปรุงได้อีกแล้ว อีกเหตุผลหนึ่งซึ่งต้องยุบก็คือ เพื่อลดงบประมาณของรัฐบาลกลาง เมืองไทยของเราก็มีหลายองค์กรที่ใช้เงินทุนจากยูเสด เช่น สถาบันเพื่อการวิจัยและนวัตกรรมด้านเอชไอวี ตอนนี้คนที่บริหารและพนักงานก็ได้รับผลกระทบ
...
คำสั่งของทรัมป์กระทบการทำงานของคลินิกภาคสนามในค่ายผู้ลี้ภัยชายแดนไทย-พม่า เมื่อไม่มีเงินสนับสนุน คลินิกเหล่านี้ ก็ต้องปิด มีการสแกนผลกระทบครั้งแรกสุดต่อการตัดงบประมาณของยูเสดพบว่าเกิดที่ชายแดนไทย-พม่า พบว่ามีคนตายแล้วเป็นหญิงพม่าอายุ 71 ปี ชื่อ นาง เพ ข่า ลาว ตายเมื่อ 12 กุมภาพันธ์ 2025 หลังจากโรงพยาบาลกาชาดสากล IRC ปิด นางลาวก็ขาดออกซิเจน
นาย ติน วิน ลูกเขยของนาง เพ ข่า ลาว ให้สัมภาษณ์รอยเตอร์ว่า “อ้า ทุกครั้งที่แม่ยายของผมมีปัญหาหายใจถี่ ผมก็จะอุ้มแม่ไปที่โรงพยาบาลเพื่อรับออกซิเจน หลังจากนั้นแม่ก็จะมีอาการดีขึ้น พวกเราเป็นคนยากจน ผมเองเป็นลูกจ้างใช้แรงงาน ความยากจนทำให้เราไม่มีปัญญาจะมีออกซิเจนที่บ้านดอกครับ”
บริเวณชายแดนไทย–พม่า มีโรงพยาบาลหรือคลินิกของกาชาดสากล IRC อยู่ในค่ายผู้ลี้ภัย 9 แห่ง ดูแลผู้ป่วยเกือบ 8 หมื่น เมื่อไม่มีเงินมาช่วย ตอนนี้ก็ปิดอย่างถาวรแล้ว 2 แห่ง ที่เหลือก็กำลังทยอยปิด
ไม่ใช่เฉพาะแถวชายแดนไทย-พม่าอย่างเดียวนะครับ คลินิกสุขภาพที่เมืองซาร์มาดาในซีเรียก็ต้องปิด คนที่เวียนมาใช้บริการสุขภาพมากกว่า 3.5 หมื่นคนเริ่มมีปัญหา
คำสั่งระงับโครงการความช่วยเหลือเพื่อการพัฒนาระหว่างประเทศของทรัมป์ทำให้อาหารมูลค่า 489 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (1.64 หมื่นล้านบาท) ไม่มีงบประมาณที่จะขนอาหารออกจากคลังเพื่อใช้แจกจ่ายได้เหมือนเดิม มีการคาดการณ์ว่าอาหารหมื่นกว่าล้านบาทแช่อยู่ในคลังก็จะเสียไปโดยเปล่าประโยชน์
มีคำสั่งระงับโครงการฯแล้วยังไม่พอ ทรัมป์ยังลงนามปลดนายพอล มาร์ติน ผู้ตรวจการยูเสด ออกทันที หลังจากมีข่าวเผยแพร่ออกมาว่าอาหารหมื่นกว่าล้านบาทไม่สามารถออกไปแจกจ่ายได้
ทุกครั้งที่มีการวิพากษ์วิจารณ์ทรัมป์และสหรัฐฯตัดสินใจระงับความช่วยเหลือก็มักจะมีเสียงออกมาจากผู้คนในรัฐบาลสหรัฐฯ รวมทั้งจากติ่งของสหรัฐฯที่อยู่ในโซเชียลมีเดียทั่วโลกว่า อ้า ให้จีนมาช่วยสิ.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com
คลิกอ่านคอลัมน์ “เปิดฟ้าส่องโลก” เพิ่มเติม