เรื่องตะวันออกไกลหรือจีน เกาหลี และญี่ปุ่น มีเรื่องราวตั้งแต่หนหลังครั้งก่อนที่เกี่ยวดองหนองยุ่งกับรัสเซียมาโดยตลอด ใครที่วิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศเรื่องจีนกับรัสเซียและสหรัฐฯโดยไม่เอาประวัติศาสตร์เกาหลีและญี่ปุ่นมาพ่วงด้วย คุณก็พลาดอย่างมากครับ
เมื่อวานผมรับใช้ถึงตอนที่ญี่ปุ่นประกาศสงครามกับรัสเซียเมื่อ ค.ศ.1904 ใครจะนึกว่าญี่ปุ่นจะกล้า เพราะตอนนั้นรัสเซียมีทหารประจำการที่ใหญ่ที่สุดในโลกมากถึง 1.35 ล้านคน มีกำลังกระจัดพลัดพรายอยู่ทั่วแมนจูเรีย ชายฝั่งแปซิฟิก และภูมิภาคไบคาล มีกองเรือประจำอยู่ที่ตะวันออกไกลซึ่งมีเรือรบมากถึง 63 ลำ มีเรือประจัญบาน 7 ลำ เรือลาดตระเวน 11 ลำ ส่วนญี่ปุ่นมีกำลังทหารแค่ 3.75 แสน ปืนใหญ่ 1,140 กระบอก เรือรบ 80 ลำ เรือประจัญบาน 6 ลำ และเรือลาดตระเวน 20 ลำ
พระเจ้าซาร์นิโคลัสที่ 2 ไม่นึกว่าญี่ปุ่นจะกล้าโซ้ยกับกองทัพของพระองค์ เพราะพวกองคมนตรียืนยันว่า พวกเอเชียอย่างญี่ปุ่นไม่กล้ารบกะเราแน่ แต่ญี่ปุ่นลุยเร็วมากครับ เมื่อปิดล้อมกองเรือรัสเซียไม่ให้ออกสู่ทะเลหลวงและคุมน่านน้ำได้ ก็ยกพลขึ้นบกที่อินชอน ยึดกรุงโซล ข้ามแม่น้ำยาลูไปยังแมนจูเรียที่รัสเซียยึดครอง พวกรัสเซียโดนญี่ปุ่นไล่หวดก็หนี ญี่ปุ่นไล่ตีและเข้าไปยึดเมืองต่างๆได้อีกหลายแห่ง คุมเส้นทางทะเลและยึดเมืองต้าเหลียนที่คาบสมุทรเหลียวตงได้
ผู้บัญชาการกองเรือรัสเซียแปซิฟิก 1 จะกระโจนขึ้นเรือรบเปโตรปัฟลอฟสค์หนีอย่างหัวซุกหัวซุน แต่เรือไปชนทุ่นระเบิดที่ญี่ปุ่นวางไว้ที่ปากอ่าวจนเรือรบเปโตรปัฟลอฟสค์อับปาง ผู้บัญชาการกองเรือรัสเซียตายกลายเป็นผี พระเจ้าซาร์นิโคลัสที่ 2 ทรงตกพระทัย และส่งเรือรบจากฐานทัพในทะเลบอลติกมาที่พอร์ตอาเทอร์ จากนั้นก็มียุทธนาวีกันอีกหลายทะเล ที่สำคัญคือยุทธนาวีทะเลเหลือง ญี่ปุ่นยิงปืนใหญ่ใส่เรือรบเซซาเรวิชจนผู้บัญชาการเรือรัสเซียตายกลายเป็นผีไปอีกคน
...
รบทางเรือญี่ปุ่นก็ชนะ รบทางบกญี่ปุ่นก็ชนะ เฉพาะการรบที่มุกเดนแห่งเดียว ทหารรัสเซียตายมากถึง 1.4 หมื่นคน จากนั้น ญี่ปุ่นก็บุกตีที่พอร์ตอาเทอร์ ผู้บัญชาการกองทหารที่พอร์ตอาเทอร์ตัดสินใจยอมแพ้โดยไม่ขอคำแนะนำจากผู้บัญชาการชั้นสูง
ในการรบทางทะเล ใครเป็นเพื่อนกับใครนี่สำคัญมากครับ เมื่อวานผมรับใช้ไปแล้ว ว่าญี่ปุ่นฉลาดที่ไปลงนามสนธิสัญญาพันธมิตรกับอังกฤษ เรือรบของรัสเซียจากทะเลบอลติกจะมาตะวันออกไกลจึงไม่สามารถแล่นผ่านคลองสุเอซที่อังกฤษคุมอยู่ได้ เรือรบรัสเซียต้องไปอ้อมแหลมกู้ดโฮป กว่าจะแล่นมาถึงที่รบกัน ก็กินเวลานานถึง 9 เดือน คนรัสเซียสมัยนั้นก็ไม่มีความรู้ เรือรบรัสเซียไปโจมตีเรือหาปลาของอังกฤษที่บริเวณด็อกเกอร์แบงก์ เพราะเข้าใจว่าเป็นเรือรบญี่ปุ่น ข่าวนี้ทำให้คนทั้งโลกมองรัสเซียเป็นตัวตลก
การบังคับบัญชาของรัสเซียก็ไม่เนี้ยบ เมื่อกองเรือรัสเซียแปซิฟิก 2 วิ่งอ้อมแหลมกู้ดโฮปมาถึงเกาะมาดากัสการ์
ผู้บัญชาการคือนายพลรอเจสต์เวนสกีไม่แล่นเรือเข้าไปที่สมรภูมิที่รบกันทางทะเล แต่แล่นมุ่งหน้าไปทางวลาดิวอสต็อก ขณะเตรียมตัวจะออกจากมาดากัสการ์ พระเจ้าซาร์ส่งข่าวให้นายพลรอเจสต์เวนสกีรอกองเรือรัสเซียแปซิฟิก 3 มาสมทบ แต่นายพลคนนี้ไม่ฟัง เพราะกองเรือที่ 3 จะมาเป็นภาระ ระหว่างแล่นไปในทะเล เรือพยาบาลรัสเซียลำหนึ่งดันลืมพรางแสงไฟ เรือลาดตระเวนญี่ปุ่นจึงจับได้ ถูกกองเรือญี่ปุ่นรุมยิงกองเรือรัสเซียที่ช่องแคบสึชิมะ จนเรือรบรัสเซียจมไป 8 ลำ ทหารตายไป 5 พันคน สุดท้ายกองเรือรัสเซียต้องยกธงขาว
ทันทีที่รบชนะรัสเซียในยุทธนาวีช่องแคบสึชิมะ ญี่ปุ่นก็กลายเป็นมหาอำนาจชาติยิ่งใหญ่ทางทะเล ยุทธนาวีช่องแคบสึชิมะ ทหารเรือรัสเซียตายครึ่งหมื่น ทหารญี่ปุ่นตาย 116 คน
สงครามครั้งต่อไปที่อาจจะเกิดขึ้น ญี่ปุ่นอยู่กับสหรัฐฯ ส่วนจีนอยู่กับรัสเซียเหมือนเดิม จะซ้ำรอยประวัติศาสตร์หรือไม่ พรุ่งนี้มาว่ากันต่อครับ.
นิติการุณย์ มิ่งรุจิราลัย
songlok1997@gmail.com
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง