หนังสือทุกเล่ม ไม่ว่าเล่มหนาเล่มบาง ที่สุรจิต ชิรเวทย์ ทำ ผมเก็บไว้ นี่คือแหล่งความรู้ลุ่มลึก เรื่องแม่กลอง ที่คนแม่กลองอย่างผม คนที่ต้องหาเรื่องเขียนทุกวัน...ต้องใช้ในวันหนึ่งเล่มล่า ปกแข็งพื้นขาว “แม่กลอง ประวัติศาสตร์สายน้ำมีชีวิต” สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดสมุทรสงคราม พิมพ์เผยแพร่...ทันทีที่ หนังสือถึงมือก็ลุยอ่านหัวข้อ เส้นทางเสด็จประพาสต้น กลวิธีสืบราชการด้วยการเที่ยว...ผมขอคัดตัดตอนเฉพาะเรื่องวันที่สี่ ข้าวต้มสามกษัตริย์ วันสุดท้ายของการเสด็จประพาสต้นเมืองสมุทรสงครามจากจดหมายเหตุนายทรงอานุภาพ...เช้าตรู่วันที่ 24 กรกฎาคม (พ.ศ.2452) พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงลงเรือฉลอม จากที่ประทับแรมออกไปตามลำน้ำแม่กลองถึงปากอ่าว เพื่อทอดพระเนตรการจับปลาถึงที่ละมุ แล้วต้มข้าวต้ม 3 กษัตริย์ขึ้นในเรือฉลอมที่เรียกว่าข้าวต้ม 3 กษัตริย์นั้น คือ ต้มอย่างข้าวต้มหมู แต่ใช้ปลาทู กุ้ง กับปลาหมึกสดแทรกแทนหมู เป็นของประดิษฐ์ขึ้นในเช้าวันนั้นเองตั้งแต่ฉันเกิดมา ไม่เคยกินข้าวต้มอร่อยอย่างวันนั้นเลยเป็นที่ทราบกันว่า พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเสวยปลาทูเป็นพิเศษ มีความใส่พระราชหฤทัยพิถีพิถันตั้งแต่เรื่องคุณภาพของเนื้อปลา ไปจนถึงการปรุงการทอดมีหลักฐานบันทึก พระราชหัตถเลขา ในวาระต่างๆที่กล่าวถึงปลาทูไว้เช่น“มีความเสียใจที่จะบอกว่า ปลาทูปีนี้ใช้ไม่ได้ ผอมเล็กเนื้อเหลว และมีน้อยไม่ได้ทุกวันด้วย”“วันนี้เห็นปลาทูตัวโต ควรจะมีการเลี้ยงได้เช่นเมื่อปีกลายนี้ เป็นอาหารเช้า เวลาก่อฤกษ์แล้ว ให้ไปคิดจัดการกับพระยาสุรินทร์ และกรมดำรง จะหาปลาได้ฤาไม่”“ปลาทูที่ได้มาให้แจกไปตามเจ้านายและขุนนาง คนละตัวสองตัว เพราะได้มาไม่ทันเลี้ยง”“เรื่องทอดปลาทูข้าอยู่ค่อนข้างจะกลัวมาก ถ้าพลาดไปแล้วข้ากลืนไม่ลง ขอให้จัดตั้งเตาทอดปลาที่สะพานต่อเรือนข้างหน้าข้างในบอกกรมวังให้เขาจัดรถให้นางเอิบ (หนึ่งในเจ้าจอมก๊ก อ.สกุล บุนนาค) เตรียมเตาและกระทะไว้ให้พร้อม”รสชาติความอร่อยของข้าวต้ม 3 กษัตริย์ ที่นายทรงอานุภาพถึงกับกล่าว “ตั้งแต่ฉันเกิดมา ไม่เคยกินข้าวต้มอร่อยอย่างวันนั้นเลย” ก็มาจากความสดใหม่อย่างที่สุด ของวัตถุดิบจากทะเลปากอ่าวแม่กลองที่อยู่ตรงหน้าอาหารทะเลนั้น หากปรุงเมื่อขณะยังสด รสชาติจะหวานอร่อยชนิดที่ไม่ต้องพึ่งพาเครื่องปรุงรสเลยปลาทูสดจะนุ่ม มัน กุ้งสดและหมึกสดจะเด้งสู้ฟัน ยิ่งประกอบกับสูตรข้าวต้มนี้เป็นเมนูที่พระมหากษัตริย์ทรงประดิษฐ์ และพระราชทานให้ข้าราชบริพารอย่างเป็นกันเองอาหารใดจะเลิศรสไปกว่านี้ คงไม่มีอีกแล้วเจตนาแรก ผมตั้งใจถ่ายทอดตำนานข้าวต้มสามกษัตริย์ เพื่อตอกย้ำยั่วความอยากให้ไปงาน “ปลาทูแม่กลอง” ที่จะเริ่มวันที่ 13 ธ.ค.ถึงวันที่ 22 ธ.ค.ที่จะถึงเจตนาสอง เพื่อจะบอกข่าว ศพคุณสุรจิต ชิรเวทย์ อดีต ส.ว.สมุทรสงคราม ประธานดำเนินการจัดทำหนังสือ “แม่กลอง สายน้ำมีชีวิต” เล่มนี้ ตั้งบำเพ็ญกุศลอยู่ที่วัดช่องลม...พระราชทานเพลิงศพ 16.00 น. วันอาทิตย์ที่ 8 ธ.ค.ผมค้นหนังสือทุกเล่ม แล้วมองหนังสือกองใหญ่ตรงหน้า คุณสุรจิต ยังไม่จากไปไหนความรู้ที่สื่อผ่านชีวิตวิญญาณ เขายังอยู่ให้พวกเราคิดถึงเขาต่อไป ผมเชื่อคำพระสอน ทุกสิ่งเกิดขึ้นตั้งอยู่และดับไป และก็เชื่อด้วยว่า ความดีและคนดีไม่มีวันตายไปจากหัวใจคน.กิเลน ประลองเชิง
