หมู่นี้สังขารผมไม่อยู่กับร่องกับรอย จำไม่ได้ว่า หนังสือ “อยุธยาที่ไม่คุ้นเคย” (ปวัตร์ นวะมะรัตน สำนักพิมพ์มติชน ม.ค.2557) ฝากมาให้ก่อนกระแส “บุพเพสันนิวาส” กี่มากน้อยใครต่อใครที่ตั้งใจแต่งชุดไทยไปเที่ยวอยุธยา ถ้าอ่านหนังสือเล่มนี้แล้ว ผมเชื่อว่าจะจินตนาการกองอิฐปูนเก่าตรงหน้าได้มีสีสันและสนุกสนานเพิ่มขึ้นเรื่องที่พอรู้กันบ้าง ในแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์ กำเนิดเพลงยาวพยากรณ์กรุงศรีอยุธยา “พสุธาจะแดงเดือดเป็นเลือดนก...” ต้นเหตุจากพระเจ้าแผ่นดินเปิดต้อนรับต่างชาติ 12 ภาษาให้เข้ามาค้าขายแรงที่สุดตั้งฝรั่งสัญชาติกรีกแปลงเป็นฝรั่งเศส เป็นสมุหนายกฯที่เจ้าพระยาวิชาเยนทร์ ถ้าดูในละครบุพเพสันนิวาสเป็นตัวผู้ร้ายสำคัญในยุคที่พระเจ้าแผ่นดินสั่งตัดหัวใครก็ได้ ชาวบ้านธรรมดาไม่กล้าหือ สุ้มเสียงนินทา “พระเจ้าแผ่นดินรักฝรั่งมากกว่าข้าแผ่นดิน” จึงออกมาจับทิศทางได้ว่าจากวัดวังไชย“เจ้าวัง” อำนาจเต็มมือ แต่กับพระระดับ “เจ้าวัด” ก็ต้องทนฟัง พระวัดนี้อาจเลือกข้างการเมืองตรงข้าม จึงทรงอยากรู้ว่า “พระอาจารย์พรหม” วัดปากน้ำประสบ คิดอย่างไรส่งคนไปถาม ต่างชาติต่างภาษาเข้ามามากๆ บ้านเมืองจะเป็นเช่นไร พระอาจารย์พรหม ท่านก็ตอบทำนองว่า “พระมหาบพิตรทรงรู้พระทัยดี”พระกล้าพูดกับพระเจ้าแผ่นดินอย่างนี้ เป็นอาจารย์สอนศิลปะ 18 ประการให้พระนารายณ์กระทั่งวิชาขี่ช้างโชว์ทูตฝรั่งเศสมหาเถรกุโสดอกับสมเด็จพระนเรศวรเป็นอย่างไร พระอาจารย์พรหมกับพระนารายณ์เป็นเช่นนั้นพระระดับอาจารย์พระเจ้าแผ่นดินอยู่วัดปากน้ำประสบ วัดนี้ต้องไม่ธรรมดาปวัตร์ นวะมะรัตน เขียนไว้ในหนังสืออยุธยาที่ไม่คุ้นเคยว่า วัดนี้ชื่อ “วัดสบสวรรค์” ตั้งอยู่ในเกาะเมืองศรีอยุธยาทางทิศตะวันตก และทิศเหนือของวังหลังพระราชพงศาวดารกล่าวว่า สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ (พ.ศ.2091-2111) โปรดให้นำพระบรมศพพระสุริโยทัย และพระราชธิดา ซึ่งสิ้นพระชนม์ชีพจากศึกตะเบ็งชเวตี้ มาไว้ในสวนหลวง ภายในกำแพงพระนครหลังพม่าถอยทัพ จึงโปรดให้ถวายพระเพลิงพระบรมศพทั้ง 2 พระองค์ ณ ที่นั้น แล้วสถาปนาบริเวณที่ถวายพระเพลิง เป็นพระอาราม มีเจดีย์วิหาร พระราชทานนาม วัดสบสวรรค์เป็นอนุสรณ์สถานสำหรับการเสด็จขึ้นสู่สรวงสวรรค์ ของพระมเหสีและพระราชธิดาวัดสบสวรรค์ ถึงวันนี้ไม่มีร่องรอยเหลืออยู่แล้ว ใครไปถึงเจดีย์ศรีสุริโยทัย จินตนาการสภาพวัดกันเอาเองส่วนวัด “วังไชย” ที่เจ้าวัดกล้านินทาพระเจ้าแผ่นดิน ฐานะของวัดก็ไม่ธรรมดาอีกเหมือนกันพระราชพงศาวดารว่า วัดวังไชย เดิมเป็นวังของพระเฑียรราชา ซึ่งต่อมาเสวยราชย์เป็นสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ โปรดให้ซ่อมแซมกำแพงพระนครให้มั่นคงพร้อมกับให้สถาปนาวังนั้นเป็นวัด ชื่อวัดไชยคำให้การขุนหลวงวัดประดู่ ตอนหนึ่งว่า มีตลาดวัดวังไชย อยู่ในถนนย่านวังไชย มีช่างทำขันทองเหลืองใหญ่น้อย และมีร้านขายของสดเช้า-เย็นไปถึงวัดวังไชยวันนี้ บริเวณวัดได้รับการบูรณะขุดแต่ง และปรับสภาพภูมิทัศน์สวยงามหนังสืออยุธยาที่ไม่คุ้นเคย มีให้ซื้อในบูธมติชน งานหนังสือแห่งชาติ อ่านแล้วไปอยุธยา ใช้จินตนาการจากละครบุพเพสันนิวาสช่วยก็น่าจะเห็นภาพในประวัติศาสตร์ให้มีรสชาติยิ่งขึ้น.กิเลน ประลองเชิง
