หนังสือแบบเรียนเร็วใหม่ เล่ม 1 ตอนต้น (ฉบับปรับปรุง) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ผู้แต่ง หลวงดรุณกิจวิทูร และนายฉันท์ ขำวิไล (กระทรวงศึกษาธิการ พิมพ์ พ.ศ.2551) วางอยู่ใกล้มือเล่มนี้ ผมไม่ได้ซื้อหามาระลึกความหลัง สมัยเรียน ป.1 หรอกครับ คุณหญิงกษมา วรวรรณ ณ อยุธยา เลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ท่านกรุณาส่งมาให้ตอนนั้นมีข่าวนักเรียนชั้น ป.3 หลายคน อ่านหนังสือไม่ออก ผมเขียนบ่นๆ รุ่นผมขึ้น ป.1 เรียนแบบเรียนเร็วใหม่ ก็อ่านนิยาย เสือใบเสือดำ ของ ป.อินทรปาลิต สนุกแล้ว เดาเอาเด็กรุ่นนี้ไม่ได้เรียนแบบเรียนเร็วใหม่...แต่ใช้หนังสืออื่นเปิดหนังสืออ่าน เหมือนได้ระลึกชาติ...แบบฝึกหัดบทที่ 2 ป้าปะปู่ กู้อีจู้ ป้าดูปู่ กู้อีจู้...มีภาพเขียนสีเติมจินตนาเก่าๆให้ใหม่สวยสดใสบทที่ 13 การผันอักษรสามหมู่กับสระและมีตัวสะกด กวง ก่วง ก้วง ก๊วง ก๋วง ขวง ข่วง ข้วง ควง ค่วง ค้วง...บทเรียนนี้ล่ะ เป็นจุดอ่อนสำคัญ เด็กรุ่นใหม่ คงไม่ได้เรียน จึงอย่าว่าแต่จะอ่านไม่ค่อยออกเลยยังมักเขียนผิดกัน ระดับ ดร.ผมก็เคยอ่านเจอบทนี้มีบท อ่านเรื่อง จงเป็นคนดีของบ้านเมือง ผมเลือกย่อหน้าท้าย...เดี๋ยวนี้ฉันเป็นนักเรียน ฉันมีมานะเรียนวิชาของฉัน ฉันจะมาโรงเรียนตามเวลาทุกวัน เมื่อฉันเติบโตขึ้น ฉันจะมีวิชาติดตัว รู้จักหากินเลี้ยงตัวเอง ฉันจะเป็นคนดีของบ้านเมือง ฉันจะช่วยบ้านเมือง เพราะบ้านเกิดเมืองนอน เป็นที่รักยิ่งของฉันบทที่ 14 แบบฝึกหัดอ่านคำและข้อความที่ประสมอักษรสามหมู่ กับสระ -ำ ใ- ไ- เ-า...(บทนี่ ก็เถอะน่า! รุ่นผมยังผิดได้เรื่อยๆ) ลองมาทบทวนอ่านกันอีกสักทีนกเขา หามเสา เฝ้าสวน ส่งให้ น้ำฝน เฝ้าบ้าน ให้ทาน ทำงาน ใบลาน...ฯลฯ เป็นไง...พอคุ้นๆกันแล้วบทที่ 14 นี่เองที่ต้อง “อ่านเรื่อง” คนแต่ก่อน (จำได้ทุกคนล่ะน่า! เรื่องที่ภาพเขียน (คนสมัยหิน ยืนจังก้าพาดกระบองไว้ที่บ่า)แต่ก่อนๆ นานมาแล้ว คนเรายังโง่ บ้านเมืองก็ยังไม่มี ดังที่เราเห็นกันเดี๋ยวนี้ คือยังเป็นป่าเป็นดงทั้งนั้น ยังไม่รู้จักทำบ้านเรือนอาศัย คนเราต้องอาศัยในถ้ำบ้าง อาศัยตามสุมทุมพุ่มไม้บ้าง อาศัยตามต้นไม้เช่นลิงค่างบ้าง ยังไม่รู้จักทำผ้านุ่งผ้าห่ม ต้องเอาใบไม้และสิ่งอื่นๆมาปกปิดร่างกายของกินก็ไม่มีอะไรมากนัก มีแต่เนื้อต่างๆ เผือก มัน และลูกไม้อื่นๆอีกบ้าง และยังไม่รู้จักทำนา ทำสวน ทำไร่ ได้แต่ไปเที่ยวหาของกินต่างๆมาจากป่า แล้วเอามาเลี้ยงกัน และกินแต่ของดิบๆ ยังไม่รู้จักหาไฟมาใช้หุงต้ม ดังที่่เราใช้กันในทุกวันนี้ต่อๆมาคนเราก็รู้จักหากิน และทำของใช้ และที่อาศัยดีขึ้นๆ เดี๋ยวนี้เรามีบ้าน มีเมือง ซึ่งทำขึ้นไว้แข็งแรงและสวยงาม มีผ้านุ่งผ้าห่มต่างๆ รู้จักทำนา ทำสวน ทำไร่ เลี้ยงแพะ แกะ วัว ควาย ช้าง ม้า หมู เป็ด ไก่ และรู้จักทำของใช้อะไรต่างๆอีกมากมายถ้าเด็กคนใดสงสัยว่า ทำไมคนแต่ก่อนกับคนเดี๋ยวนี้ จึงผิดกันมากก็จะตอบได้ว่า แต่ก่อนคนเรายังโง่ แล้วค่อยๆคิด ค่อยๆรู้ ทำจนรู้จักคิด รู้จักทำอะไรๆได้ สืบๆมาจนทุกวันนี้แต่คนเดี๋ยวนี้ ที่ไม่เรียน ไม่คิด ไม่ทำอะไร ก็ต้องจัดว่าเป็นคนโง่ เราต้องเรียน ต้องคิด ต้องทำอะไรให้ดีต่อไป สมกับที่เราได้เกิดมา เป็นคนกับเขาคน 1 ในโลกผมอ่าน...แบบฝึกหัดอ่านเรื่อง คนแต่ก่อน...จบแล้ว ก็เกิด อารมณ์ตาม...ดีใจ ที่ถูกปลูกฝังจนเติบโตมาด้วยแบบเรียนนี้ ชอบประโยคสุดท้าย...ต้องทำอะไรให้ดีต่อไป สมกับที่เราได้เกิดมา เป็นคนกับเขาคน 1 ในโลกผมเป็นคน 1 ที่เกเรแค่หนีโรงเรียน แล้วก็ไม่กลับมาเรียนต่อครับ...ไม่เป็นคน 1 ถึงขั้นอยากเรียนถึงขนาดต้องปีนรั้วเข้าโรงเรียน เล่นเอาผะอืดผะอมกันไปทั้งเมือง.กิเลน ประลองเชิง