ตำนานพระนารายณ์อวตารสิบปาง ดร.บัญชา ธนบุญสมบัติ เขียนไว้หนังสือ 10 ตำนานสะท้านโลก (สำนักพิมพ์สารคดี พิมพ์ ครั้งที่ 3 พ.ศ.2562) ว่า ปางกูรมาวตาร อวตารเป็นเต่า มีฉากงานกวนเกษียรสมุทร อลังการงานสร้างราวหนังแฟนตาซีฟอร์มยักษ์เรื่องเกิดจากพระอินทร์ ถูกฤาษีทุรวาสสาปให้ฤทธิ์เดชถดถอย พระวิษณุถอนคำสาปไม่ได้ แต่ใช้วิธีการทูต วางงานให้เทวดากับพวกอสูรให้มาร่วมงานกวนเกษียรสมุทรเพื่อจะได้น้ำอมฤต น้ำวิเศษที่ไม่ว่าใครดื่มแล้วไม่ตายเมื่อหาสมุนไพรที่ต้องการทิ้งไปในสมุทรแล้ว ก็เอาภูเขา มันทรเป็นไม้กวน ใช้พญานาควาสุกีเป็นเชือกดึง พระวิษณุจ่ายงานให้อสูรอยู่ทางเศียร ให้เทวดาอยู่ทางหาง ผลัดกันดึงรั้งตัวนาคให้ภูเขาหมุนไปมาเริ่มกวนได้ไม่นาน เกิดคลื่นน้ำร้อนปั่นป่วนเป็นควัน ภูเขาทำท่าจะจมเพราะพื้นสมุทรรับไม่ไหว พระวิษณุจำต้องอวตารเป็นเต่ายักษ์ ลงไปใต้สมุทรเอาหลัง (กระดอง) รองรับภูเขาไว้ กระบวนการกวนจึงเดินหน้าสิ่งแรกที่ได้จากการกวน...คือน้ำพิษจำนวนมหาศาล อาจทำให้สรรพชีวิตสามโลกวอดวาย งานนี้พระศิวะ ซึ่งถูกเชิญมาเป็นประธานร่วม ก็ทรงรับงาน กลืนเอาน้ำพิษน้ำพิษถึงพระศอ พระนางปารวตี พระชายา รีบมาบีบพระศอ ฤทธิ์น้ำพิษพระศอพระศิวะไหม้จนดำ ทรงจึงได้อีกพระนาม นิลกัณฐ์แล้วงานกวนเกษียรสมุทรก็เดินหน้าต่อ คราวนี้ก็เริ่มมีของดีๆ ตามมา อ่านแล้วมโนตาม บางชื่อมีคำอธิบายโคสุรภี วารุณี ต้นปาริชาต คณาอัปสร จันทร์ พระศรี (พระลักษมี) เทวแพทย์ธันวันตรี และสิ่งสุดท้ายตามเป้าหมาย คือน้ำอมฤตของดีๆวิเศษ ไม่มีกติใครควรได้ แต่ตามธรรมเนียมโลก ขาใหญ่ได้สิทธิ์ก่อน ทันทีที่พระจันทร์โผล่ขึ้นฟ้า ปรากฏแสงนุ่มนวลเย็นตา พระศิวะที่กำลังมึนพระเศียรเพราะน้ำพิษ ก็ทรงคว้าเอาไปเสียบผมมีเหตุผลพออธิบายได้ อานุภาพพระจันทร์ ช่วยบรรเทาอาการมึนของพระองค์พระศิวะ ที่ทรงมีชื่อมากนักหนาอยู่แล้ว จึงได้อีกชื่อเรียก จันทรเศขร แปลว่า ผู้มีจันทร์เป็นปิ่นปักผมคิวพระศรี หรือพระลักษมี ทรงประทับมากลางดอกบัว ความงามของพระองค์ กวีรจนา งามยิ่งสุรนารีใดหมดมหาฤาษีท่องมนต์สดุดี นางอัปสรร่ายรำเต็มท้องฟ้า แม่นํ้าคงคาหลั่งจากสวรรค์ลงมาเป็นน้ำสรง พระเกษียรสมุทรถวายมาลัยงาม พระวิศวกรรมประดับพระนางด้วยเครื่องทรงจากสวรรค์ปวงเทพต่างๆแสดงความยินดี ปวงอสูรส่งเสียงอ้อนวอนขอให้พระนางหันพระพักตร์ไปพอให้ได้เห็นทุกสรรพชีวิตต่างหวังพระนาง แต่ผิดหวัง...เพราะพระนางหันพระพักตร์ไปซบพระอุระพระวิษณุก็เรียบร้อยขาใหญ่ ไปตามธรรมเนียมสวรรค์สองจอมเทพ ได้ของดีวิเศษไปแล้ว ทีนี้ก็เป็นคิวรวม...เทวแพทย์ธันวันตรี ก็ปรากฏพระองค์ออกมาพระหัตถ์ทรงถือผอบน้ำอมฤต ที่ทั้งเทวดาและอสูรต้องการ...ตำนานเล่าตอนท้าย เทวดาได้น้ำอมฤตดื่มแล้ว ก็รบกับพวกอสูรต่อได้ ไม่เหนื่อยไม่ตาย...แต่พวกอสูรได้บ้างไม่ได้บ้าง รบแล้วเหนื่อยเร็ว ตายเร็ว เพราะจอมเทพลำเอียงเข้าข้างเทวดาด้วยกันเป็นอันว่า งานกวนเกษียรสมุทร...มหกรรมงานยิ่งใหญ่...ได้อะไร พอแบ่งได้ ก็แบ่งๆกันไปลองเปรียบกับมหกรรมการเลือกตั้ง...ครั้งล่า...ถ้าหวยรางวัลใหญ่ ออกมา แบบว่าได้ ดร.ทักษิณ กลับบ้าน...ผมไม่เก่งเลข จึงไม่กล้าคิดว่าทุนเงินทุนคนที่ทุ่มเทลงไปได้มาคุ้มค่าหรือเปล่า?หรือว่าผมเพ้อเจ้อไปคนเดียวแปดปีที่แล้ว สงบจบที่ลุงตู่ ถึงปีนี้หากความสงบจะจบที่ทักษิณกลับบ้าน ก็ไม่ว่ากัน เรื่องราวในโลกนี้ เปลี่ยนแปลงจากหน้ามือเป็นหลังมือได้อย่างนี้เอง.กิเลน ประลองเชิง
